Nafaka

"Çoğun içinde az da vardır" ilkesi, vekalette şu şekilde uygulanır: vekil, vekalet verenin çıkarına ve iradesine uygun olarak işi yürütürken, daha azına da karar verebilir. Bu ilke, özellikle nafakanın azaltılması ve kaldırılması davalarında da geçerlidir; tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin bunu gerektirmesi durumunda, aylık ödenen nafakanın indirilmesine de karar verilebilir.

Yargıtay, yardım nafakasını belirlerken aşağıdaki kriterleri göz önünde bulundurur: 1. Nafaka Talep Eden Kişinin Yoksulluk Durumu: Yardım nafakası, talepte bulunan kişinin yoksulluğa düşecek durumda olması koşuluna bağlıdır. 2. Nafaka Yükümlüsünün Mali Gücü: Yardım nafakası, nafaka ödeyecek kişinin ödeme gücü olması şartıyla hükmedilir. 3. Yakın Hısımlık İlişkisi: Yardım nafakasını ancak yakın akrabalar birbirlerinden talep edebilir. 4. Ekonomik Durumun Değerlendirilmesi: Mahkemeler, nafaka yükümlüsünün ve talep eden kişinin ekonomik durumunu hakkaniyet ilkesi çerçevesinde değerlendirir. Ayrıca, nafaka miktarı belirlenirken tarafların sosyal ve ekonomik statüleri, asgari geçim şartları ve güncel ekonomik koşullar da dikkate alınır.

Yardım nafakası davası dilekçesi, Aile Mahkemesine verilir.

Tedbir nafakasının süresi, boşanma davasının sonucuna bakılmaksızın hâkim tarafından belirlenir ve boşanma kararı kesinleşene kadar ödenir.

Tedbir nafakasının faiz başlangıç tarihi, tedbir nafakasına hükmedilen ara karar tarihinden itibaren başlamaktadır.

Boşanma davası sonuçlandıktan sonra nafaka, boşanma hükmünün kesinleşmesiyle birlikte başlar.

Nafaka ara kararına itiraz etmek için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Başvuru Süresi: Mahkeme kararının tebliğinden itibaren 15 gün içinde itiraz başvurusu yapılmalıdır. 2. Başvuru Yeri: İtiraz, kararın verildiği mahkemeye yapılır. 3. İtiraz Dilekçesi: İtiraz dilekçesinde, kararın neden hukuka aykırı olduğuna dair gerekçeler detaylı bir şekilde açıklanmalıdır. 4. Ek Belgeler: Gerekli tüm belgelerin ve delillerin eksiksiz olarak sunulması önemlidir. Bu süreçte profesyonel bir avukattan destek almak, itirazın doğru ve etkili bir şekilde yürütülmesi için faydalıdır.

Çocuklar babaya nafaka ödemek zorunda değildir, ancak belirli durumlarda babaya iştirak nafakası ödemeleri gerekebilir. İştirak nafakası, çocuğun velayeti kendisine bırakılmayan ebeveynin, çocuğun bakım, eğitim, sağlık ve diğer temel giderlerine katkıda bulunması için ödemekle yükümlü olduğu nafakadır. Dolayısıyla, eğer çocuk ergin değilse ve eğitimine devam ediyorsa, babasından iştirak nafakası talep edebilir.

Anlaşmalı boşanma sonrası yoksulluk nafakası süresiz olarak hükmedilir.

İştirak nafakasının esas değeri, boşanma davasının kesinleşmesiyle birlikte belirlenir.

Yardım nafakasında 10 yıllık zamanaşımı süresi öngörülmüştür.

Birikmiş tedbir nafakası için tazyik hapsi istenebilir, ancak sadece güncel nafaka alacakları için.

Tazyik hapsine kimler mahkum edilebilir sorusuna ilişkin bazı durumlar şunlardır: 1. Nafaka borcunu ödemeyenler: Güncel nafaka borcunu ödemeyen kişiler, icra takibinden sonra ödeme emri tebliğ edildikten sonra nafaka alacaklısının şikayeti üzerine tazyik hapsine maruz kalabilirler. 2. Tedbir kararına aykırı davrananlar: 6284 sayılı yasaya göre uzaklaştırma gibi tedbirlere aykırı davranan kişiler tazyik hapsine çarptırılabilirler. 3. Borçlunun asgari ücret üstünde yaşam sürmesi: Borçlu, aciz vesikası almış olmasına rağmen asgari ücret üstünde bir yaşam sürüyorsa, icra ceza mahkemesinde belirlenecek bir miktarı iade etmesi beklenir ve bu yükümlülüğe uymayan kişi tazyik hapsine mahkum edilir. 4. Ödeme taahhüdünü ihlal edenler: Borçlu, icra dairesine gidip borcu ödeyeceğine dair taahhüt vermiş ancak bu taahhüdü ihlal etmişse, tazyik hapsine çarptırılır. 5. Çocuk teslimi emrine karşı gelenler: Mahkemece verilen çocuk teslimi yükümlülüğüne uymayan kişiler de bu yaptırıma tabi tutulurlar.

Eşler arasında nafaka uygulamasının kalkması, Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında yapılan değişikliklerle birlikte 2025 yılında beklenmektedir. Yeni düzenlemeye göre, nafakada evlilik süresi dikkate alınacak ve: - 3 yıl evli kalanlara 5 yıl, - 5-6 yıl arasında evli kalanlara ise 7 yıl nafaka ödenmesi öngörülmektedir. Ayrıca, nafakası sona eren kadınlar için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından sosyal yardım ödemesi yapılacaktır.

Süresiz nafakanın kaldırılması için Gelecek Partisi İstanbul Milletvekili İsa Mesih Şahin tarafından Türk Medeni Kanunu'nun 175. maddesinde değişiklik öngören bir kanun teklifi sunulmuştur. Bu teklifte, nafakanın süresinin tarafların evlilik süresi, eğitim ve meslek durumları, sağlık durumu, nafaka alacaklısının çalışabilir olup olmadığı, çocuk sayısı ve çocukların yaşı gibi kriterlere göre hâkim tarafından belirlenmesi önerilmektedir.

Nafaka artırım davasında çocuğun ihtiyaçları, iştirak nafakasının artırılması talebini haklı kılan temel gerekçeler arasında yer alır. Bu ihtiyaçlar şunlardır: 1. Eğitim Giderleri: Okul, kurs, özel ders gibi eğitim masrafları. 2. Sağlık Harcamaları: Çocuğun sağlık giderleri. 3. Günlük Yaşam Giderleri: Yiyecek, giyecek, barınma gibi temel ihtiyaçlar. 4. Sosyal Yaşam Giderleri: Çocuğun sosyal aktivitelere katılımı için gereken harcamalar. Mahkeme, bu ihtiyaçları ve nafaka borçlusunun ödeme gücünü dikkate alarak hakkaniyete uygun bir karar verir.

Boşanan kadın, 8 ay sonra da nafaka alabilir. Yoksulluk nafakası, boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren istenebilir ve bu süreye ilişkin bir zaman aşımı yoktur. Nafaka talebinde bulunmak için, kadının boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olması, kusurunun diğer eşten ağır olmaması ve talebin mahkeme sırasında veya sonrasında yazılı olarak yapılması gerekmektedir.

Lakitin (bulunan çocuğun) nafakasını Beytülmal (hazine) karşılar.

Nafaka kararları, kesinleşmeden de icraya konulabilir. Bu durum, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 350. ve 367. maddeleri ile İcra ve İflas Kanunu'nun 36/4. maddesinde düzenlenen özel bir hükümden kaynaklanmaktadır.

İştirak nafakası aylık olarak ödenir.