MilliMücadele

Hıyanet-i Vataniye Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin milli mücadele döneminde halkın katılımını sağlamak ve işgalcilerle işbirliği edenleri cezalandırmak için çıkardığı kanundur.

Milli Mücadele dönemi basın yayın organlarının ortak amacı, milli bilinci ayakta tutmak ve halk arasında bağı ve iletişimi güçlendirmektir. Bu dönemde ayrıca: - İşgallere karşı halkı bilinçlendirmek ve bağımsızlık hareketini savunmak; - Milli Mücadele'nin sözcülüğünü yapmak ve kararlarını halka duyurmak; - Dünyada Türk ve Türkiye lehine kamuoyu oluşturmak amaçlanmıştır.

"Puslu Yolculuk" belgeselinin sonunda, Mustafa Kemal Paşa'nın 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkarak Milli Mücadele'yi başlattığı ve bu yolculuğun Ankara'da yepyeni bir başkentle son bulduğu vurgulanmaktadır.

Doğu Anadolu'da Milli Mücadele döneminde şu kongreler yapılmıştır: 1. Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919). 2. Sivas Kongresi (4 - 11 Eylül 1919). 3. Elazığ Kongresi (26 - 28 Eylül 1919).

Atatürk'ün Millî Mücadele'de düzenlediği kongreler ve yayımladığı genelgelerin temel amaçları: Halkın bilinçlendirilmesi ve harekete geçirilmesi. Ordunun millî harekete desteğinin sağlanması. Millî iradenin hakim kılınması. Ulusal birliğin sağlanması. Bu amaçlarla düzenlenen kongrelerden bazıları şunlardır: Erzurum Kongresi (23 Temmuz-7 Ağustos 1919). Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919).

Tarık Buğra, "Küçük Ağa" romanını Milli Mücadele dönemini farklı bir bakış açısıyla anlatmak amacıyla yazdı. Bu romanda, resmi bir görüş içinde değil, milli mücadelenin tüm toplumu kapsayan bir zafer olduğunu vurgulamayı hedefledi.

İstanbul'un işgaline karşı Mustafa Kemal Paşa şu önlemleri aldı: 1. Protesto Telgrafları: İtilaf Devletleri temsilcilerine protesto telgrafları çekerek işgalin haksız gerekçelere dayandığını belirtti. 2. Meclisin Ankara'da Toplanması: Mebusan Meclisi üyelerine çağrıda bulunarak tutuklanmamış olan milletvekillerinin Ankara'da açılacak olan yeni meclise katılmalarını istedi. 3. Anadolu'daki İtilaf Subaylarının Tutuklanması: İstanbul'da İtilaf Devletleri tarafından tutuklanan subaylara karşılık, Anadolu'daki İtilaf Devletleri subaylarının tutuklanmasını istedi. 4. Gelirlerin Dondurulması: Gelirleri İstanbul'a gidecek olan kurumların bu gelirlerini dondurmalarını istedi, böylece halktan toplanan vergilerin İtilaf Devletleri tarafından kullanılmasının önüne geçilmesini amaçladı. 5. Demiryollarının Tahrip Edilmesi: Ankara'yla bağlantısı olan Geyve ve Ulukışla demiryollarını tahrip ettirerek, Ankara'ya yönelik ani bir işgal girişiminde bu yolların kullanılmasını önledi.

Milli Mücadele ve Atatürk ile ilgili bazı piyesler şunlardır: 1. "Hedef" piyesinde, Mustafa Kemal'in ilahi bir varlık olarak gösterilip Türk soyuna övgü yapıldığı ve Anadolu köylüsünün mücadeleye desteği anlatılmaktadır. 2. "Bir Yuvanın Şarkısı" piyesinde, Ayhan hanımın babasının Milli Mücadele'yi desteklediği için düşmanlar tarafından yuvasına el konulması ve ardından Anadolu'ya geçerek cephede mücadele etmesi konu edilmektedir. 3. "Mavi Yıldırım" piyesinde, Milli Mücadeleyi desteklemek için kadın ve erkeklerden oluşan kişilerin kurduğu Mavi Yıldırım grubunun mücadelesi ve zaferden sonra yeni bir ülkenin kurulacağı inancı işlenmektedir. 4. "30 Ağustos" piyesinde, köylü Satılmış'ın sözleriyle Milli Mücadele'de Mustafa Kemal'e olan inanç ve halkın mücadelesi anlatılmaktadır. 5. "Atatürk'e İlk Kurban" piyesinde ise, Adapazarı'nda yaşayan Selman adlı bir babanın Osman ve Ahmet adlı iki oğlunun Milli Mücadele'deki farklı tutumları üzerinden Mustafa Kemal'e olan bağlılık ve inanç vurgulanmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinin 1. ve 2. üniteleri şunlardır: 1. Ünite: Bir Kahraman Doğuyor. 2. Ünite: Milli Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar.

Mustafa Kemal Atatürk, Antep'e 26 Ocak 1933 tarihinde uzun süreli bir yurt gezisi kapsamında geldi. Bu ziyaretin nedeni, Antep halkının Milli Mücadele döneminde gösterdiği kahramanlık ve direnişin Atatürk tarafından takdir edilmesiydi.

Kuvayı Milliye kadınları, Kurtuluş Savaşı döneminde milli mücadeleye aktif olarak katılan kadın kahramanlardır. Bunlardan bazıları şunlardır: 1. Kara Fatma (Fatma Seher Erden): Eşi Sarıkamış'ta şehit olduktan sonra milli mücadeleye katılmış, Batı Cephesi'nde savaşmış ve üsteğmen rütbesiyle emekli olmuştur. 2. Şerife Bacı: İnebolu'dan Kastamonu'ya kağnıyla cephane taşırken soğuktan donarak şehit olmuştur. 3. Halide Edip (Adıvar): Yazar ve düşünür olarak milli mücadeleyi desteklemek için çeşitli cephelerde görev almış ve halkı bilinçlendirmek amacıyla mitingler düzenlemiştir. 4. Çete Ayşe (Emire Ayşe Aliye): Aydın bölgesinde örgütlenen Kuvayı Milliye çetelerinde yer almış ve Yörük Ali Efe önderliğinde çatışmalara katılmıştır. 5. Gördesli Makbule: Yunan işgaline karşı kocası ile birlikte Kuvayı Milliye'ye katılmış ve 22 yaşında şehit olmuştur.

TBMM'nin çıkardığı isyanlar ve sonuçları şu şekildedir: 1. Ayaklanmaların Nedenleri: İstanbul Hükümeti'nin kışkırtmaları, azınlıkların bağımsızlık düşünceleri, bazı Kuva-yı Milliye birliklerinin disiplinsiz hareketleri ve dini duyguların istismarı gibi faktörler etkili olmuştur. 2. Alınan Önlemler: Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarılmış, İstiklal Mahkemeleri kurulmuş, İstanbul Hükümeti'nin fetvasına karşılık Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi imzasıyla karşı fetva hazırlanmış ve düzenli ordu kurulmuştur. 3. Sonuçlar: - Olumsuz Sonuçlar: Milli mücadelenin kazanılması gecikmiş, Anadolu'daki işgaller artmış, insan ve malzeme kaybı yaşanmıştır. - Olumlu Sonuç: Ayaklanmaların bastırılması TBMM'nin otoritesini artırmış ve düzenli ordunun kurulma sürecini hızlandırmıştır.

Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası halkın tepkisi şu şekilde olmuştur: 1. Protesto Mitingleri ve Telgraflar: İşgalleri protesto etmek amacıyla mitingler düzenlenmiş ve telgraflar çekilmiştir. 2. Bölgesel Direniş Cemiyetleri: Halk, bölgesel direniş cemiyetleri kurarak işgale karşı silahlı direnişe geçmiştir. 3. Kuvayı Milliye: Halkın oluşturduğu gönüllü milis birlikleri (Kuvayı Milliye) işgalci güçlere karşı mücadele etmiştir. 4. İşgallerin Geçici Olduğu Propagandası: Osmanlı yönetimi, işgallerin geçici olduğunu ve barış antlaşmasından sonra işgalcilerin çekileceğini söyleyerek halkı sakinleştirmeye çalışmıştır.

Sakarya Savaşı, Polatlı'yı şu şekilde etkiledi: 1. Güvenlik Sağlanması: Sakarya Savaşı öncesinde, Yunan ordusunun Polatlı'ya kadar ilerlemesi ve İstanbul ile Boğazlar üzerinden yapılacak taarruzların önlenmesi sağlandı. 2. Stratejik Konum: Sakarya Nehri çevresinde gerçekleşen savaş, Polatlı ve çevresini Batı Cephesi'nin lojistik destek hatlarından biri haline getirdi. 3. Milli Bilinç: Savaşın kazanılması, Polatlı ve çevresinde ulusal bir bilinç ve bağımsızlık mücadelesi ruhunu pekiştirdi. 4. Tarihi Miras: Sakarya Savaşı'nın önemli anılarından biri, Mustafa Kemal Atatürk'ün savaşı yönettiği Alagöz köyündeki karargâhın müzeye dönüştürülmesi oldu.

Kuvayı Milliye, Osmanlı Devleti'nin Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası yaşadığı işgallere karşı halkın kendiliğinden oluşturduğu direniş örgütleridir. Kurulma nedenleri: - Osmanlı ordusunun terhis edilmesi ve halkın can ve mal güvenliğinin sağlanamaması. - İşgalci devletlerin Anadolu'yu işgal etmesi ve azınlık grupların Türk halkına baskı uygulaması. Sonuçları: - Askeri boşluk doldurma: Düzenli ordu kuruluncaya kadar düşman ordusunun ilerleyişini yavaşlattı ve askeri boşluğu doldurdu. - Ulusal bilincin uyanması: Ulusal bilincin uyandırılmasını sağlayarak, düzenli ordunun temelini oluşturdu. - Ayaklanmaların bastırılması: TBMM'ye karşı çıkan ayaklanmaların bastırılmasında önemli rol oynadı. - Olumsuz etkiler: İhtiyaçlarını karşılamak amacıyla halka karşı zor kullanma, askeri disiplinden yoksun olma ve merkezi otoriteye karşı ayaklanma gibi olumsuz etkiler de gösterdi.

Milli Mücadele dönemine ait fotoğrafların bir kısmını Etem Tem çekmiştir. Ayrıca, Milli Savunma Bakanlığı da milli mücadele yıllarında faaliyet gösteren askeri fabrikadaki top mermilerinin yapım, bakım ve onarım süreçlerini gösteren tarihi fotoğrafları yayımlamıştır.

Küçük Ağa romanının özeti şu şekilde yazılabilir: Konusu: Roman, Milli Mücadele dönemine merkezden değil, bir kasabadan bakan bir hikayeyi anlatır. Özetin devamı: - Salih: Savaşta kolunu kaybetmiş bir askerdir ve artık ona Çolak Salih denmektedir. - İstanbullu Hoca: Mehmet Reşit Efendi, Fatih medresesinde öğrenciyken vaazlarıyla tanınır ve Akşehir'e gönderilir. - Kuvayı Milliye: Yunanlar Anadolu'ya girdikten sonra, Hoca Kuvayı Milliye'yi vatana ihanet etmekle suçlar ve Padişah'ın desteklenmesini ister. - Dönüşüm: Çolak Salih, Hoca'yı yakalamakla görevlendirilir, ancak onunla konuştuktan sonra Hoca'nın haklı olduğunu anlar ve Kuvayı Milliye'ye katılır. Roman, Tarık Buğra tarafından yazılmış ve ilk baskısı 1963 yılında yapılmıştır.

Darülfünun, Milli Mücadele döneminde önemli roller üstlenmiştir: 1. Halkı Örgütleme: Öğrenciler ve öğretim üyeleri, işgallere karşı halkı bilinçlendirmek için konferanslar düzenlemiş ve mitingler yapmıştır. 2. Yardım Toplama: Zor durumda olan halka destek olmak amacıyla yardımlar toplamış ve dağıtmıştır. 3. Ankara Hükümeti ile İşbirliği: Ankara Hükümeti ile yakın ilişkiler kurarak milli kurtuluş hareketine katkıda bulunmuştur. 4. Ders Boykotu: Milli Mücadele karşıtı hocaları protesto etmek için derslerini boykot etmiştir. Bu sayede Darülfünun, Milli Mücadele'nin önemli bir parçası haline gelmiştir.

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 1 dersinde işlenen bazı konular: Osmanlı Devleti'nin yıkılış nedenleri ve yenileşme hareketleri. Tanzimat ve Islahat Fermanları. I. ve II. Meşrutiyet'in ilanı. Trablusgarp ve Balkan Savaşları. I. Dünya Savaşı ve Osmanlı cepheleri. Mondros Mütarekesi ve sonrası. Milli teşkilatlanmalar ve Kuvay-ı Milliye. İzmir'in işgali ve Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı. Kongreler dönemi. Misak-ı Milli ve TBMM'nin açılması. Bu konular, dersin içeriğine ve üniversiteye göre değişiklik gösterebilir.

Kurtuluş Savaşı döneminde "Münevver Hanım" olarak bilinen iki farklı kişi bulunmaktadır: 1. Asker Saime (Münevver Saime): İstanbul'un işgaline karşı düzenlenen mitinglerde konuşan ve hakkında tutuklama kararı çıkınca Anadolu'ya geçerek Milli Mücadele'ye katılan bir kadın kahramandır. 2. Münevver Hanım (Şükûfe Nihal): Milli Mücadele döneminde Kastamonulu kadınları örgütleyen ve askerlerin ihtiyaçlarını karşılayan bir Cumhuriyet kadınıdır.