Makroekonomi

Mevsimsellik ayarının ne olması gerektiği, kullanılan yöntem ve platforma göre değişiklik gösterebilir. Power BI'da mevsimsellik ayarı için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Veri hazırlığı: Tarih ve ilgili ölçümlerin bulunduğu bir veri seti hazırlanır. 2. Görselleştirme: "Görselleştirmeler" panosunda "Çizgi Grafik" seçilir. 3. Forecast ekleme: Grafik seçildikten sonra "Analiz" panosunda "Forecast" (Tahmin) bölümü açılır ve "Add" (Ekle) seçeneği seçilir. 4. Mevsimsellik ayarı: "Forecast - Options" (Tahmin - Seçenekler) bölümünde "Seasonality" (Mevsimsellik) ayarı yapılır. Otomatik ayar: Power BI'ın mevsimselliği otomatik olarak tespit etmesi için bu seçenek seçilir. Manuel ayar: Mevsimsellik dönemi manuel olarak ayarlanmak istenirse, ilgili değer girilir. 5. Diğer ayarlar: "Forecast Length" (Tahmin Süresi), "Ignore the Last" (Sonu Yoksay) gibi diğer gerekli ayarlar da yapılır. Mevsimsellik ayarını yapmadan önce verileri iyi analiz etmek gerekir; her veri setinde mevsimsellik olmayabilir.

Ödemeler bilançosu eğrisinin (BP eğrisi) pozitif eğimli olmasının nedeni, gelir düzeyi arttığında ithalatın artması ve net ihracatın azalması, bunun sonucunda dış dengeyi sağlamak için sermaye hesabının fazla vermesi ve bunun içinde yurtiçi faiz oranının artmasıdır. BP eğrisinin eğimini etkileyen iki unsur vardır: Marjinal ithalat eğilimi: Bu eğilim arttıkça BP eğrisi dikleşir. Sermaye hareketlerinin yurtiçi ve yurtdışı faiz oranları arasındaki farka duyarlılığı: Bu duyarlılık arttıkça BP eğrisi yatıklaşır.

Makroekonominin temel konuları şunlardır: Ekonomik büyüme. Enflasyon. İşsizlik. Dış ticaret. Para politikaları. Ayrıca, makroekonomi; toplam tüketim, toplam üretim, toplam tasarruf, toplam yatırım ve toplam gelir gibi makro değişkenleri de inceler.

Ekonomi bölümü final sınavı genellikle 30-40 çoktan seçmeli sorudan oluşur ve yanlış sayısı doğru sayısını etkilemez. Bazı öneriler: Ders slaytlarını ve ödevleri gözden geçirin. Anahtar konseptleri ve tanımları ezberlemek yerine, bunları uygulama yeteneğini geliştirin. Örnek soruları inceleyin.

Ekonomik kırılganlık, bir ekonominin dış şoklara veya iç dinamiklere karşı direncinin zayıf olması durumudur. Ekonomik kırılganlığın bazı nedenleri: Dış ticaret dengesi: İthalat ve ihracat arasındaki dengesizlikler ve döviz kuru dalgalanmaları. Mali sektör sorunları: Bankacılık sektöründeki sorunlar ve kötü kredilerin artması. Kamu borçları: Yüksek kamu borçları ve buna bağlı olarak artan faiz ödemeleri. Politik belirsizlik: Siyasi istikrarsızlık ve belirsizlik. Doğal afetler ve dış şoklar: Uluslararası krizler ve enerji fiyatlarında ani artışlar. Gelir eşitsizliği: Yüksek gelir eşitsizliği. Ekonomik kırılganlığın sonuçları arasında yüksek işsizlik, ekonomik küçülme ve bütçe açıklarının artması yer alabilir. Ekonomik kırılganlığı azaltmak için makroekonomik istikrar politikaları, mali disiplini sağlama, dış borçları yönetme ve para politikasını düzenleme gibi önlemler alınabilir.

"Enflasyon düşüşte, en zor dönem geride kaldı" ifadesi, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in 2025 yılı için enflasyonla mücadelede kaydedilen ilerlemeyi ve ekonomik zorlukları aşma sürecini anlatmak için kullandığı bir söylemdir. Bu ifadeye göre: 2023'ün sonunda %65 olan, 2024'te ise %44'e düşen enflasyonun, 2025'te %24'e kadar çekilmesi hedeflenmektedir. Enflasyondaki düşüş, fiyatların düşmesi olarak değil, artış hızının yavaşlaması olarak değerlendirilmelidir. Hizmet sektöründeki enflasyon, geçmiş enflasyon oranları baz alındığı için daha yavaş düşmektedir. Önümüzdeki dönemde enflasyon daha da düşürülerek tek haneli rakamlara yaklaşılacaktır. Ancak bu ifadeler, vatandaşlar tarafından her zaman olumlu karşılanmamakta ve ekonomik zorlukların devam ettiği yönünde eleştiriler almaktadır.

GVA kısaltması farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir: Gross Value Added (Brüt Katma Değer). Geniş Vestibüler Akuadukt (Syndrome) (GVA). ABD'de bir mimarlık ve tasarım firması. Cenevre Havalimanı'nın kod adı.

Toplam talep, belirli bir zaman dilimi boyunca ekonomideki tüm nihai mal ve hizmetler için yapılan harcamaların toplamıdır. Toplam talep (AD) = C + I + G + (X - M) formülüyle hesaplanır. C: Özel kesim tüketim harcamaları. I: Özel kesim yatırım harcamaları. G: Kamu (devlet) harcamaları. (X - M): İhracat - ithalat. Örnek: Bir ekonomide: Tüketim harcamaları (C) = 100 milyar TL. Yatırım harcamaları (I) = 50 milyar TL. Devlet harcamaları (G) = 75 milyar TL. İhracat (X) = 25 milyar TL. İthalat (M) = 15 milyar TL. Toplam talep (AD) = 100 + 50 + 75 + (25 - 15) = 275 milyar TL olur.

Genel iktisat final sınavında genellikle aşağıdaki konular yer alır: Piyasa dengesi. Mikroekonomi. Makroekonomi. Uluslararası iktisat. Para, banka ve finans. Türkiye ekonomisi. İktisadi doktrinler tarihi. Sınav içeriği, üniversiteye ve eğitim programına göre değişiklik gösterebilir.

V-Bucks'ın Türkiye'de pahalı olmasının birkaç nedeni vardır: Döviz Kuru: V-Bucks'ın fiyatı, mevcut döviz kurlarına göre belirlenir. Epic Games'in Fiyat Politikası: Epic Games, bazı ülkelerde (örneğin, Arjantin ve Brezilya) V-Bucks fiyatlarını ABD fiyatlarıyla uyumlu hale getirmiştir. Aracı Platformlar: V-Bucks'ı satın alabileceğiniz çeşitli aracı platformlar bulunmaktadır. Bu platformların kendi ek maliyetleri olabilir, bu da fiyatın artmasına neden olabilir.

Ekonomik büyüme oranı, bir ülkenin ekonomik performansını değerlendirmek için kullanılan önemli bir göstergedir. Ancak, ideal ekonomik büyüme oranı, ülkenin ekonomik koşullarına ve hedeflerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak, yıllık %2 ila %4 arasında bir büyüme oranı, sürdürülebilir ve sağlıklı bir ekonomik büyüme olarak kabul edilir. Bazı faktörler: Nüfus artışı: Hızlı nüfus artışı, büyüme oranını etkileyebilir. Teknolojik ilerleme: Teknolojik gelişmeler, büyüme oranını artırabilir. Sermaye birikimi: Yatırımlar ve sermaye birikimi, büyümeyi destekler. Ekonomik büyüme oranı, nominal ve reel olarak hesaplanabilir. Reel büyüme oranı, enflasyon etkisinden arındırılmış rakamları içerir ve daha doğru bir değerlendirme sağlar.

Forex piyasasında etkili olan bazı faktörler şunlardır: Makroekonomik veriler: Faiz oranları, enflasyon, istihdam verileri, ödemeler dengesi ve gayri safi yurt içi hasıla gibi faktörler döviz kurlarını etkiler. Piyasa duyarlılığı: Politik istikrar, siyasi olaylar ve toplumsal hareketler yatırımcı güvenini etkileyerek para birimlerinin değerini etkiler. Emtia fiyatları: Özellikle bazı para birimleri, emtia fiyatlarıyla korelasyon gösterir. Borsa: Yurt içi borsalarındaki değişiklikler, ülke ekonomisinin gücü ve yatırımcı güveni üzerinden döviz piyasalarını etkiler. Hükümet gelişmeleri: Hükümetteki değişiklikler veya yeni altyapı projeleri için yapılan borçlanmalar para birimi değerini etkileyebilir. Forex piyasası, bu faktörlerin yanı sıra doğal afetler gibi öngörülemeyen olaylardan da etkilenebilir.

GDP (Gross Domestic Product), Türkçe'de Gayri Safi Yurtiçi Hasıla anlamına gelir. Bir ülkenin sınırları içinde belirli bir dönemde (genellikle üç aylık veya yıllık) üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin parasal değerini temsil eder. GDP, bir ülkenin ekonomik büyüklüğünü ve performansını gösteren en temel ölçüttür.

Döviz arz ve talep eğrilerinin kaymasının bazı nedenleri: Döviz talep eğrisi: Döviz kuru beklentileri. Dış borç ödemeleri ve devletin döviz talebi. Yabancı ülkelerdeki enflasyon oranları. Gayri safi yurt içi hasılanın değişimi. Döviz arz eğrisi: Döviz kuru beklentileri. Dış borç ödemeleri ve devletin döviz talebi. Yabancı ülkelerdeki enflasyon oranları. İhracat yapılan ülkelerin gayri safi yurt içi hasılasındaki değişiklikler. Reel faiz oranları.

FED'in faiz kararı ve para politikası şu şekilde belirlenir: Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC). Ekonomik göstergeler. Hedefler. Para politikası şu şekilde uygulanır: Faiz artırımı. Faiz indirimi. FED'in kararları, hem ABD ekonomisini hem de küresel finans piyasalarını doğrudan etkileyebilir.

BP eğrisinin eğimi, aşağıdaki unsurlara bağlıdır: Sermaye hareketliliğinin serbestlik derecesi. Marjinal ithalat eğilimi. Ülkelerarası sermaye hareketlerinin faiz oranına duyarlılığı. Ayrıca, BP eğrisinin eğimi, dış dengeyi etkileyen unsurların önemine göre de değişebilir.

2025 yılı için Türkiye'nin makro ekonomik hedefleri arasında şunlar bulunmaktadır: Ekonomik büyüme: Türkiye ekonomisinin %3 civarında büyümesi beklenmektedir. Enflasyon: Yıl sonu enflasyon beklentisi genellikle %30'un altında seyrederken, bazı tahminler %27-35 arasında değişmektedir. Cari denge: Altın ithalatı hariç bakıldığında Türkiye'nin ılımlı büyüme ile cari fazla vermesi ve bu durumun kalıcı hale getirilmesi için yapısal dönüşümün hızlandırılması hedeflenmektedir. Döviz kuru: Dolar/TL kuru tahminleri 40-48 bandında değişmektedir. Politika faizi: Politika faizinin %30-35 bandında seyretmesi beklenmektedir. İstihdam: 1 milyona yakın yeni istihdam oluşturulması hedeflenmektedir. Ayrıca, dijitalleşme alanındaki yatırımların artırılması ve büyük ölçekli altyapı projeleri ile bölgesel entegrasyonun derinleştirilmesi gibi hedefler de bulunmaktadır.

Reel göstergeler, ekonomideki reel üretim, gelir, istihdam ve dış ticaret gibi durumları ifade eder. Bazı reel göstergeler: Reel gayri safi milli hasıla. Sanayi üretim endeksi. Kapasite kullanım oranı. İstihdam ve işsizlik oranları. Dış ticaret hacmi ve ihracat/ithalat miktarları. Reel kesim güven endeksi. Ayrıca, reel efektif döviz kuru da ekonomideki reel değeri ölçen bir göstergedir.

Laffer Etkisi, vergi oranları ile vergi gelirleri arasındaki ilişkiyi analiz eder. Bu etkiye göre: Vergi oranının sıfır olması durumunda vergi geliri de sıfır olur. Vergi oranının artırılması, belirli bir noktaya kadar vergi gelirini artırır. Belirli bir noktadan sonra vergi oranının artırılması, vergi gelirini azaltır. Laffer Etkisi'ne göre, yüksek vergi oranları çalışma isteğini azaltarak daha az üretim ve vergi gelirine yol açar. Ancak, Laffer Etkisi'nin uygulanmasında bazı belirsizlikler ve zorluklar bulunmaktadır. Laffer Etkisi, 1980'li yıllarda ABD'de Reagan, İngiltere'de Thatcher ve Türkiye'de Özal dönemlerinde uygulanmış, ancak vergi oranı indirimlerinin vergi gelirlerini artırmadığı gözlemlenmiştir.

Çıktı açığı, bir ekonominin fiili çıktısı ile potansiyel çıktısı arasındaki farktır. Hesaplama yöntemleri: Üretim fonksiyonu yaklaşımı: Potansiyel çıktı, üretim faktörlerinin bir fonksiyonu olarak tahmin edilir. İstatistiksel yaklaşımlar: Hodrick-Prescott filtresi, Kalman filtresi ve Beveridge-Nelson ayrıştırması gibi yöntemlerle çıktı açığı tahmin edilir. Anket göstergeleri: Kapasite kullanım oranı ve talebin seviyesi gibi göstergeler kullanılır. Her yöntemin avantajları ve dezavantajları olduğu için, çıktı açığını hesaplarken birden fazla yöntemin bir arada değerlendirilmesi önerilir.