Makroekonomi

Finansal piyasalar ve makroekonomik belirsizlik üzerine Türkiye'yi konu alan ampirik çalışmalar şunlardır: 1. "Ekonomik, Politik ve Jeopolitik Belirsizliklerin Doğrudan Yabancı Yatırımlar Üzerindeki Etkileri: MS-VAR Modelinden Kanıtlar" başlıklı çalışma. 2. "Optimal Makroekonomik Belirsizlik Endeksinin Oluşturulması: Türkiye Örneği" başlıklı doktora tezi. 3. "Makroekonomik Değişkenlerin Finansal Piyasalar Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Uygulama" başlıklı çalışma.

Parasal aktarma mekanizmasının dört ana kanalı bulunmaktadır: 1. Faiz Kanalı: Kısa vadeli faiz oranlarındaki değişikliklerin uzun ve orta vadede ekonomiye yansımasını sağlar. 2. Varlık Fiyatları Kanalı: Finansal varlıkların fiyatlarındaki değişimlerin tüketim ve yatırım harcamalarını etkilemesiyle çalışır. 3. Beklentiler Kanalı: Ekonomik birimlerin enflasyon ve diğer ekonomik değişkenlere ilişkin beklentilerinin aktarım mekanizmasını etkilemesiyle ilgilidir. 4. Döviz Kuru Kanalı: Toplam talep ve arz üzerinden çalışarak, döviz kurlarındaki değişimlerin yatırımları ve enflasyonu etkilemesiyle işlev görür.

İktisat bütünleme sınavında çıkabilecek konular, genellikle iktisat bölümünün temel dersleri ve araştırma alanları kapsamında yer alır. Bu konular arasında: 1. Mikroekonomi: Bireylerin ve firmaların ekonomik kararlarını inceleyen dersler. 2. Makroekonomi: Toplam talep ve toplam arzı inceleyen dersler. 3. Ekonometri ve İstatistik: Sayısal veriler ile ekonomik olaylar arasındaki ilişkiyi analiz eden dersler. 4. Para ve Bankacılık: Para politikaları, para arzı ve devletin ekonomi politikaları. 5. Uluslararası İktisat: Dünya ekonomisi ve uluslararası ticaret konuları. Ayrıca, çalışma ekonomisi, oyun teorisi ve sağlık ekonomisi gibi özel araştırma alanları da sınav kapsamına girebilir.

İktisatta AR ve AE kısaltmalarının anlamları şunlardır: 1. AR (Average Revenue, Ortalama Gelir): Satılan mal birimi başına düşen hasılat miktarını ifade eder. 2. AE (Aggregate Expenditure, Toplam Harcama): Bir ekonomideki toplam harcamaları temsil eder ve C (tüketim), I (yatırım), G (kamu harcamaları) ve NX (net ihracat) bileşenlerinden oluşur.

Daron Acemoğlu'nun "Makroekonomi" kitabını aşağıdaki platformlardan temin edebilirsiniz: 1. Yeniçeri Kitabevi: Kitabın karton kapak versiyonunu 549,50 TL fiyatla sunmaktadır. 2. Kitabinabak.com: Farklı satış sitelerinde kitabın fiyatlarını ve temin seçeneklerini inceleyebilirsiniz. 3. Konsey Kitap: İndirimli fiyatla (494,55 TL) satış yapmaktadır.

Kamu kesiminin büyüklüğünün ölçülmesi için aşağıdaki değişkenler kullanılır: 1. Kamu Harcamaları: Kamu kesimini temsil eden kurum ve kuruluşların yapmış oldukları harcamaların gayrisafi milli hasılaya (GSYH) oranlanması. 2. Kamu Gelirleri: Kamu kesiminin gelirlerinin GSYH'ye oranı. 3. Kamu Kesimi İstihdamının Toplam İstihdama Oranı: Kamu kesiminde çalışan personelin toplam istihdama oranı. 4. Kamu Yatırımlarının Toplam Yatırımlara Oranı: Kamu yatırımlarının toplam yatırımlar içindeki payı. 5. Kamu Kesimi Borçlanma Gereği (KKBG): Kamu kesiminin toplam borçlanma ihtiyacını gösteren oran. 6. Kamu Borç Stoku: Kamu kesiminin toplam borç miktarı.

Büyüme oranı ifadesi doğrudur, çünkü ekonomik büyüme oranı bir ekonominin belirli bir dönem boyunca ürettiği mal ve hizmetlerin enflasyona göre ayarlanmış piyasa değerindeki artışı ölçen bir göstergedir.

TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) anlamına gelir, tipik bir tüketicinin satın aldığı belirli bir ürün ve hizmet grubunun fiyatlarındaki ortalama değişimleri gösteren bir ölçüttür.

Temel analiz için gerekli veriler şunlardır: 1. Makroekonomik Veriler: Büyüme, enflasyon, işsizlik, cari açık, faiz oranları, bütçe dengesi gibi göstergeler. 2. Sektör Verileri: Arz ve talebi etkileyen faktörler, ürünün özellikleri, gelecek potansiyeli, hükümetin sektöre yönelik politikaları, kapasite kullanımları, yeni yatırımlar. 3. Şirket Finansal Tabloları: Gelir tablosu, bilanço, nakit akış tablosu gibi belgeler. 4. Şirketin Rasyoları: Fiyat-kazanç oranı (P/E), piyasa değeri/defter değeri (P/B) gibi finansal oranlar. 5. Şirket Yönetimi ve Rekabet: Şirket sahiplerinin ve rakiplerin durumu. Bu veriler, şirketin içsel değerini hesaplamak ve uzun vadeli yatırım kararları almak için kullanılır.

Piyasa fiyatını belirleyen üç ana faktör şunlardır: 1. Arz ve Talep Dengesi: Piyasadaki arz (satıcıların sunduğu miktar) ve talep (alıcıların satın alma isteği) dengesi, fiyatların temel belirleyicisidir. 2. Şirketin Finansal Performansı: Şirketin gelirleri, kar marjları, borç seviyeleri ve diğer finansal göstergeler, piyasa değerini etkileyen önemli faktörlerdir. 3. Makroekonomik Faktörler: Faiz oranları, enflasyon, döviz kurları gibi makroekonomik faktörler, piyasa değerlerini doğrudan etkileyebilir.

Ekonomik veriler genel olarak enflasyon, işsizlik, faiz oranları ve büyüme oranları gibi göstergeleri içerir. - Enflasyon: Genel fiyat seviyelerinin sürekli artması durumudur. - İşsizlik: İş arayan ancak iş bulamayan insanların oranını ifade eder [6]. Yüksek işsizlik, ekonomik istikrarsızlığın bir göstergesidir. - Faiz oranları: Merkez bankalarının para politikası araçlarıyla belirlediği, kredi ve tasarruf faiz oranlarını etkiler. - Büyüme oranları: Ekonominin büyüme hızını ölçer ve genellikle gayri safi milli hasıla (GSMH) veya gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) ile hesaplanır [7]. Yatırım ve istihdam ise ekonomik verilerin doğrudan etkilediği diğer önemli ekonomik faaliyetlerdir.

Modern makro ekonomiye giriş, ekonominin genel işleyişini büyük ölçekli perspektiften inceleyen bir disiplindir. Temel konuları şunlardır: - Ekonomik büyüme: Bir ülkenin zaman içinde ürettiği mal ve hizmetlerin toplam değerinin artışı. - Enflasyon: Genel fiyat seviyelerinin sürekli artışı. - İşsizlik: İşgücü potansiyelinin çalışacak alan bulamaması durumu. - Dış ticaret: Bir ülkenin diğer ülkelerle mal ve hizmet alışverişi. - Para politikaları: Merkez bankalarının para arzını kontrol etmek için uyguladığı politikalar. Amaçları: - Ekonomik istikrarı sağlamak. - Sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek. Önemli isimler ve dönemler: Modern makroekonominin temelleri, 1930'lardaki Büyük Buhran döneminde John Maynard Keynes'in çalışmalarıyla atılmıştır.

Marjinal tüketim eğilimi 0.75 olan bir ekonomide 2000 €'luk bir turist harcaması, 8000 €'luk bir gelir artışına yol açar. Hesaplama: 1. Çarpan katsayısı (k) = 1 - 0.75 = 0.25. 2. Gelir artışı (Y) = k 2000 € = 0.25 2000 € = 8000 €.

2025 yılı Ocak ayında enflasyon, aylık bazda %5,03 olarak gerçekleşmiştir.

Zeynel Dinler'in "İktisada Giriş" kitabı, ekonomi ilminin niteliği ve önemi üzerine kuruludur ve mikroekonomi ile makroekonomi konularını ele alır. Kitapta anlatılan konular şunlardır: Mikroekonomi: tüketici teorisi, üretici teorisi, fiyat teorisi ve bölüşüm teorisi. Makroekonomi: milli gelir, para, ekonomik hayattaki istikrarsızlıklar ve istikrar politikaları, uluslararası ekonomik ilişkiler, ekonomik büyüme ve kalkınma. Ayrıca, endüstriyelleşmenin çevre üzerindeki etkileri de incelenmiştir.

Makroekonomik modeller, ekonominin genel yapısını ve büyük ölçekli ekonomik değişkenler arasındaki ilişkileri analiz etmek için kullanılan araçlardır. Başlıca makroekonomik modeller şunlardır: 1. Keynesyen Modeller: Toplam talep ve toplam arz arasındaki ilişkiyi analiz eder, ekonomik dalgalanmaları ve işsizliği açıklamak için kullanılır. 2. Neoklasik Modeller: Piyasa dengesini ve kaynak dağılımını analiz eder, uzun vadeli ekonomik büyümeyi ve verimliliği açıklamak için kullanılır. 3. Reel İş Çevrim Teorisi (RBC): Ekonomik dalgalanmaların, teknolojik şoklar ve verimlilik değişiklikleri gibi reel faktörlerden kaynaklandığını savunur. 4. Dinamik Stokastik Genel Denge Modelleri (DSGE): Mikroekonomik temellere dayanan ve ekonomik ajanların rasyonel beklentiler altında kararlar aldığı modellerdir. 5. Yapısal Makroekonomik Modeller: Ekonomik yapıyı ve sektörler arasındaki ilişkileri analiz eder, sektörel politikaların ve yapısal reformların etkilerini değerlendirmek için kullanılır. Bu modeller, ekonomik tahminler yapmak, ekonomik politikaların etkilerini değerlendirmek ve ekonomik performansı izlemek için kullanılır.

Orman kağıt endeksinin düşmesinin birkaç nedeni olabilir: 1. Ekonomik Beklentiler: Küresel ölçekte ormancılık endüstrilerindeki firmalara özgü kalıcı kârların olmaması, zaman serisi birim kök testleriyle gösterilmiştir. 2. Döviz ve Enflasyon Etkileri: USD kuru ve enflasyon gibi makroekonomik faktörlerin endeks üzerindeki olumsuz etkileri. 3. Sektörel Gelişmeler: 2025 yılında BIST Orman Kağıt Basım endeksinin, önceki yıllara göre sınırlı bir performans göstermesi. 4. Risk İştahı: Rusya'nın petrol satışlarında Ruble kullanmaya geçmesi ve yeni yaptırım ihtimalleri gibi küresel gelişmeler, risk iştahını düşürerek endeksleri olumsuz etkilemiştir.

Daron Acemoğlu'nun çalışmaları hem mikroekonomi hem de makroekonomi alanlarını kapsamaktadır, ancak bu iki alan farklı perspektiflerle ekonomik olayları inceler. Mikroekonomi, bireylerin, ailelerin, şirketlerin ve sektörel pazarların ekonomik davranışlarını ele alır. Makroekonomi ise bir ekonominin genel performansını inceler ve toplam üretim, işsizlik, enflasyon gibi geniş çaplı faktörlere odaklanır.

Brüt Katma Değer (GVA) ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) kavramları benzer olsa da aynı şeyler değildir. GVA, bir sektör, ülke veya bölge tarafından yaratılan toplam değeri ölçer ve bu değer, dolaylı vergiler ve ara tüketimin iskonto edilmiş halini içerir. GSYH ise, bir ülkenin belirli bir zaman diliminde ürettiği tüm nihai mal ve hizmetlerin parasal değerini ifade eder.

Çin borsasının alınamaz olarak değerlendirilmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Ekonomik Yavaşlama ve Borç Krizleri: Çin ekonomisi, özellikle pandemi sonrası toparlanma beklentilerini karşılayamadı ve emlak sektörü gibi alanlarda ciddi borç krizleri yaşanıyor. 2. Makroekonomik Belirsizlikler: Hükümetin krizle başa çıkma konusunda net bir plan sunamaması, yatırımcıların güvenini zayıflatıyor. 3. Siyasi Kontrol ve Piyasa Manipülasyonu: Çin borsasının gelişimi, hükümetin sıkı denetimi altında ve piyasa dinamiklerinden ziyade siyasi hedeflere hizmet ediyor. 4. Küresel Ticaret Savaşları ve Dış Ticaret Zorlukları: ABD ile yaşanan ticaret savaşları ve küresel talepteki daralma, Çin'in ihracatını olumsuz etkiliyor. Bu faktörler, Çin borsasında kısa vadede risk ve volatilite yaratmaya devam edebilir. Yatırım yapmadan önce detaylı araştırma ve risk yönetimi önemlidir.