Kolon

Ortadan geçen kolonun depreme dayanıklı olup olmadığını anlamak için profesyonel bir deprem risk analizi yaptırmak gereklidir. Depreme dayanıklı binaların özellikleri arasında kolonların tam ve sağlam olması yer alır; kesilmiş kolonlar binanın depreme dayanıksız olduğunu gösterir.

Çelik konstrüksiyonda kolon, çizimlerde şu şekilde gösterilir: 1. Aks Çizimi: Kolonun yerleştirileceği aks sistemi çizilir. 2. Profil Kesiti: Kolon profili, hesaplardan çıkan değerlere göre çizilir ve profilin uzunluğu kadar üstten görünüşü çıkarılır. 3. Bağlantı Detayları: Kolonun temelle bağlantısını sağlamak için ankraj bulonları ve taban levhası gibi detaylar eklenir. 4. Çok Parçalı Kolonlar: Gerektiğinde iki veya daha fazla profil yan yana getirilerek perçin veya kaynakla birleştirilir ve bu bağlantı örgü çubukları veya bağ levhaları ile yapılır.

Kolon plan gösterimi iki farklı yöntemle yapılabilir: 1. Protayazilim.com'da Kolon Aplikasyon Planı: Bu yöntemde, kolonların donatı, boyutlar ve metraj gibi bilgileri içeren aplikasyon planı oluşturulur. İşlem adımları şu şekildedir: - Kolon Aplikasyon penceresi açılır. - Katlar bölümünden kolon aplikasyon planı oluşturulacak katlar seçilir. - Ayarlar butonuna tıklanarak çizim özellikleri diyaloğunda gerekli düzenlemeler yapılır. - Çiz butonuna basılarak kolon aplikasyon planı çizdirilir. 2. Mimari Proje Çizimi: Bu yöntemde, kolonların arazi üzerindeki yerleri ip iskelesi ile işaretlenir (aplikasyon). İşlem adımları şu şekildedir: - Temel çukuru etrafına ahşap lata ve kazıklarla telöre denen iskele yapılır. - Kat planındaki akslar bu iskele üzerine işaretlenir. - İşaretlenen yerlere çiviler çakılarak karşılıklı ipler gerilir ve kolon kalıpları düzenlenir.

3+1 ev planında yaklaşık olarak 16-20 kolon bulunması önerilir. Doğru kolon sayısını belirlemek için bir inşaat mühendisine danışılması önerilir.

Polip kolonileri sistemi ifadesi, tıbbi bağlamda bağırsak polipleri olarak bilinen durumu ifade edebilir. Bağırsak polipleri, kalın bağırsak (kolon) veya rektumun iç duvarında oluşan küçük şişlikler olarak tanımlanır. Tedavi yöntemleri arasında poliplerin endoskopik yöntemlerle çıkarılması yer alır.

Poligon kolonda donatı yerleşimi, boyuna donatı ve etriyelerden oluşur. Boyuna donatı, kolonun uzun doğrultusu boyunca yerleştirilir ve basınç veya çekme bölgesinde olmasına göre isimlendirilir. Diğer donatı yerleşimi kuralları: - Kolon bindirme bölgesindeki etriye aralığı, kolonun kısa kenarının yarısı veya 20 cm değerlerinden hangisi daha güvenli ise o değerde olmalıdır. - Kolon sarılma bölgesindeki etriye aralığı, kenarın üçte biri, 15 cm veya maksimum boyuna donatı çapının 6 katı değerlerinden hangisi küçükse o değerde olmalıdır. - Etriyelerin her iki ucunda 135 derece kıvrımlı kancalar bulunmalıdır.

Kolon dekorasyonu için birkaç yaratıcı fikir: 1. Renk ve Doku Oyunları: Kolonları göze çarpan birer sanat eseri haline getirmek için parlak ve cesur renkler veya taş, tuğla gibi dokular kullanılabilir. 2. Aydınlatma ile Vurgulama: Yerden tavana yönelik ince, uzun lambalar veya LED şeritler ile kolonlar vurgulanarak dramatik bir hava yaratılabilir. 3. Sanat ve Dekorasyon Objeleri: Kolonlara duvar sanatı, tablolar, heykeller veya raf sistemleri eklenerek dekoratif objeler sergilenebilir. 4. Bitkilerle Doğallık Katma: Sarkan bitkiler veya dikey bahçeler ile kolonlar yeşil bir sütun haline getirilebilir. 5. Malzeme Kullanımı: Ahşap, mermer, metal veya cam kaplamalar ile kolonlar modern veya rustik bir görünüm kazanabilir. Bu yöntemler, kolonları sadece yapısal bir unsur olmaktan çıkarıp, mekanın estetik ve fonksiyonel bir parçası haline getirir.

Kolon yük hesabı yapılırken dikkate alınması gereken birkaç önemli parametre vardır: 1. Eksenel Yük (N): Kolonun üzerine etkiyen düşey yüklerin toplamıdır. 2. Moment (M): Kolonun, eksenel yükün yanı sıra eğilmeye zorlayan kuvvetlerin etkisinde olup olmadığını belirler. 3. Malzeme Özellikleri: Kullanılacak betonun ve çeliğin dayanım değerleri (basınç dayanımı, akma dayanımı vb.) hesaplamada kullanılır. 4. Geometrik Özellikler: Kolonun boyutları ve şekli (dikdörtgen, dairesel, L şeklinde vb.) hesaplamayı doğrudan etkiler. 5. Burkulma Boyu: Kolonun serbestçe burkulabileceği uzunluktur. 6. Zemin Özellikleri: Kolonun oturacağı zeminin taşıma kapasitesi, temel tasarımını ve dolayısıyla kolon kesitini etkileyebilir. 7. Deprem Etkileri: Deprem riski yüksek bölgelerde, kolon kesiti hesaplamasında mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Hesaplama Yöntemleri: - Basit Eksenel Yük Altında: Kolonun taşıması gereken yük, beton ve çeliğin taşıma kapasiteleriyle karşılaştırılır. - Eğilme Momenti Altında: Etkileşim diyagramları kullanılarak, kolonun farklı eksenel yük ve moment kombinasyonları altındaki taşıma kapasitesi belirlenir. Günümüzde, kolon yük hesabı için SAP2000, ETABS, ideCAD statik ve ProtaStructure gibi gelişmiş yazılımlar da kullanılmaktadır.

50 cm çapındaki bir kolon için yaklaşık olarak 120 kg demir kullanılır.

Hiperplastik ve adenomatöz polipler, sindirim sisteminde, özellikle kalın bağırsakta (kolon) görülen iki ana polip türüdür. Hiperplastik polipler: - Genellikle küçük, zararsız ve kansere dönüşme riski çok düşük olan poliplerdir. - Takip gerektirse de genellikle müdahale edilmez. Adenomatöz polipler: - Hücresel olarak değişime uğrama potansiyeline sahiptir. - Zaman içinde kolorektal kansere dönüşme riski taşıdıkları için dikkatle izlenmeli ve genellikle çıkarılmalıdır.

Kolonların birleştiği yere, etriye adı verilen sargı donatıları konur.

Kolonlarda eksenel yük hesaplaması, kolonun üzerine etkiyen düşey yüklerin toplamına göre yapılır. Bu yükler, aşağıdaki faktörlerden kaynaklanır: binanın kendi ağırlığı; kullanım amacı (konut, ofis, depo vb.); kar yükü; rüzgar yükü. Hesaplama formülü şu şekildedir: N ≤ Ac fcd + As fyd. Burada: N: Eksenel yük; Ac: Betonun net alanı (brüt alandan donatı alanı çıkarılmış hali); fcd: Betonun tasarım basınç dayanımı; As: Donatı alanı; fyd: Donatının tasarım akma dayanımı. Eğer bu koşul sağlanmazsa, kolon kesiti yetersiz demektir ve büyütülmesi veya donatı miktarının artırılması gerekir.

Corian kolon kaplama, DuPont tarafından geliştirilen akrilik esaslı bir katı yüzey malzemesi olan Corian'ın kolonlarda kullanılması anlamına gelir. Bu malzeme, dayanıklı, uzun ömürlü ve temizlemesi kolay olup, dış cephe kaplamalarında da tercih edilir.

Kolon kompozit kaplama, kolonların güçlendirilmesi ve estetik bir görünüm kazandırılması için kullanılan modern bir yöntemdir. Kompozit malzemelerin bazı avantajları: - Dayanıklılık ve uzun ömür: Darbelere, aşınmaya, suya ve kimyasallara karşı dirençlidir. - Hafiflik: Beton veya doğal taş gibi ağır malzemelere kıyasla daha hafiftir, bu da taşıyıcı sisteme ek yük bindirmeden kolay montaj yapılmasını sağlar. - Isı ve nem direnci: Nemden ve sıcaklık değişimlerinden etkilenmez. - Yangına karşı dayanıklılık: Bazı kompozit malzemeler yanmaz veya alev geciktirici özelliklere sahiptir. Yaygın kompozit kaplama türleri: - Alüminyum kompozit kaplama: Paslanmaz, kolay temizlenir ve modern bir görünüm sunar. - Fiber takviyeli polimer (FRP) kaplama: Yüksek mukavemeti ve hafifliği ile dikkat çeker, korozyona karşı dayanıklıdır. - Ahşap desenli kompozit kaplama: Doğal ahşap dokusunu koruyarak dayanıklı bir yüzey sunar.

120 m²'lik bir ev için yaklaşık 5 kolon gerekmektedir.

Kolon aplikasyonu, yapıların temel taşıyıcı elemanları olan kolonların yerleştirilmesi için yapılan detaylı ölçüm ve belirleme işlemidir. Bu işlem, inşaatın sağlamlığı ve dayanıklılığı için hayati önem taşır ve şu aşamaları içerir: 1. Proje İncelemesi: Mimari ve statik projede kolonların yerleri ve boyutları belirlenir. 2. Aksların Yerine Aktarılması: Şantiye sahasında kolon aksları hassas ölçüm aletleri kullanılarak zemine işaretlenir. 3. Kalıp Yerleşimi: Kolon aplikasyonu tamamlandıktan sonra kalıpların yerleştirilmesi bu işaretlere göre yapılır. 4. Kontroller: Aplikasyon tamamlandıktan sonra mühendisler veya kontrol teşkilatı tarafından ölçümler kontrol edilir. 5. Aplikasyon Planı: Uygulama süreci boyunca düzenlenen raporlar ve aplikasyon krokisi, ilerideki kontroller için belge niteliği taşır.

2+1 dairede ortalama 2-3 kolon olması beklenir.

Kolonlar, kirişlerden daha güçlü olmalıdır. Bu prensip, deprem sırasında yapının kontrollü hasar almasını ve göçmesini önlemek için uygulanır.

Kolon altına pabuç iki ana amaca hizmet eder: 1. Yapının yükünü geniş bir alana yaymak: Kolon pabucu, kolon kesitinden daha geniş yapılarak bina yükünü daha geniş bir alana dağıtır, böylece bina basıncını azaltır. 2. Kolonların zemine saplanmasını önlemek: Pabuç, kolonların zemine derinlemesine girmesini engelleyerek üst yapının farklı oturmalardan zarar görmesini önler.

Kolon tümörü, ortalama 10-15 yıl içinde yavaş yavaş büyür.