Keçi

Zozo keçi ve koyun ifadesi, belgelerde geçen "keçi" ve "koyun" terimlerinden farklı bir anlama gelmemektedir. Keçi ve koyunların bazı işlevleri: Besin kaynağı: Et ve süt üretimi. Fırça ve yabancı ot kontrolü: KEÇİLER, özellikle istenmeyen çalı ve yabani otların otlatılmasında yardımcı olur. Deri ve yün: Koyun derisi ve yünü, tekstil ve giyim sektöründe kullanılır. Ekonomik katkı: Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği, özellikle orta ve büyük ölçekte ekonomik kazanç sağlayabilir. Halk sağlığı: Koyun ve keçiler, bazı zoonoz hastalıkların (hayvanlardan insanlara bulaşabilen hastalıklar) insanlara taşınmasında rol oynar.

Tiftik yününün pahalı olmasının birkaç nedeni vardır: Arz ve talep: Tiftik yünü, hem arz hem de talep açısından dengeli değildir; bu nedenle fiyatı uzun zamandır sabit kalmıştır. Üretim zorluğu: Tiftik yünü üretimi, keçilerin yılda bir veya iki kez kırpılması ve her keçiden ortalama 4-5 kilo lif elde edilmesi nedeniyle zahmetli bir süreçtir. Yüksek kalite: Tiftik yünü, ince, yumuşak ve yüksek kaliteli bir yün türüdür. Sürdürülebilirlik: Tiftik yünü üretimi, sürdürülebilir bir şekilde yapılır ve bu da doğal kaynakların korunmasına yardımcı olur. Çok yönlülük: Tiftik, çeşitli kumaşlarla karıştırıldığında onları daha elastik, parlak ve dayanıklı hale getirir.

Kıl keçisinin eti küçükbaş etidir. Kıl keçisi, Türkiye'de en yaygın evcil keçi ırkı olup, et ve süt üretimi için yetiştirilir.

Malta keçisi, Nubiya ve Damascus (Şam) keçisi ile Nursiye keçilerinin süt verimini artırmak amacıyla yapılan melezlemeler sonucu elde edilmiştir. Akdeniz keçi ırklarından biri olan Malta keçisi, Akdeniz ülkelerinin hemen tamamında yetiştirilmektedir.

Oğlak burcunun keçi olarak temsil edilmesinin nedeni, mitolojik sembolizmdir. Oğlak burcu, mitolojide Deniz Keçisi (Seagoat) olarak anlatılır. Ayrıca, Yunan mitolojisinde Oğlak burcu, orman tanrısı Pan ile ilişkilendirilir. Astrolojideki semboller bilimsel bir temele dayanmamaktadır.

Keçilerin çiftleşirken bağırmasının birkaç nedeni olabilir: Kızgınlık dönemi: Keçilerde kızgınlık süresi ortalama 24-48 saattir. Ağrı veya rahatsızlık: Keçiler, hastalık, açlık veya soğuk hava gibi durumlarda da bağırabilir. Keçilerin çiftleşme ve bağırma davranışları, ırk, çevre koşulları ve bireysel farklılıklara göre değişiklik gösterebilir.

Alpin cinsi keçilerin süt verimi, bakım ve beslenme koşullarına bağlı olarak değişmekle birlikte, günlük ortalama 2-3 litre arasında değişmektedir. Laktasyon süresi ortalama 250-295 gün olup, bir laktasyondaki süt verimi 550-950 litre arasında değişmektedir.

Bir keçinin ortalama ağırlığı, cinsine, yaşına, cinsiyetine ve beslenme durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak, bir keçinin ortalama ağırlığı 30-50 kilogram arasında olabilir. Bazı keçi türlerinin ortalama ağırlıkları şu şekildedir: Saanen keçisi: 45-60 kilogram. Boer keçisi: Yetişkin erkekler 100 kilograma kadar çıkabilirken, yetişkin dişiler 60-80 kilogram arasında olur. Karakel keçisi: 40-60 kilogram. Alpin keçisi: 50-60 kilogram. Angora keçisi: 30-50 kilogram.

Şami keçisi, genellikle Suriye, Filistin, Lübnan, Ürdün, İsrail, Kıbrıs ve Türkiye gibi ülkelerde yetiştirilmektedir. Türkiye'de ise özellikle Adana, Mersin, Osmaniye, Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Kilis gibi Akdeniz ve Ege Bölgesi'nde yaygın olarak bulunur.

Keçi götünün neden koktuğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, keçi etinin ve sütünün kokmasının bazı nedenleri şunlardır: Keçi dışkısı kokusu: Keçiler ağılda yere yaptıklarında, memelerine pislik bulaşır ve bu durum, elle sağım yapıldığında süte geçer. Hormon etkisi: Erkek keçilerin belirli bir erişkinliğe gelmeden önce testisleri burulur (kastrasyon). Bu işlem yapılmazsa, etinde koku oluşabilir. Çiftleşme dönemi: Özellikle çiftleşme mevsiminde tekelerin kokusu daha belirgin hale gelir ve bu durum sütün kokmasına neden olabilir.

Kaşmirin hammaddesi, kaşmir keçisinin tüyleridir. Kaşmir keçisi, özellikle soğuk iklimlerde yaşayan bir hayvan olup, tüyleri kış aylarında kalınlaşarak onları sıcak tutar. Kaşmir keçilerinin boyun altından karınlarına kadar olan bölgede ipeksi bir tabaka oluşur. Bir keçiden yılda sadece birkaç yüz gram kadar kaşmir lifi çıkabilir.

Honamlı keçisinin günlük süt verimi 537-1505 gram arasında değişmektedir. Laktasyon süresi ve süt verimi, bakım koşullarına göre farklılık gösterebilir.

En iyi et veren keçi ırklarından bazıları şunlardır: Boer Keçisi. Kiko Keçisi. Kıl Keçisi. En iyi et veren keçi ırkı, kullanım amacına ve yetiştiricilik yapılan bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Keçi yetiştiriciliği yapmadan önce, çevresel koşulları, bakım gereksinimlerini ve verimlilik hedeflerini göz önünde bulundurarak, en uygun türü seçmek büyük önem taşır.

Bir keçinin günlük yem tüketimi, canlı ağırlığının %5,0-6,0'sı kadardır. Ortalama değerler: Yetişkin bir keçi: Günde 1-1,5 kg kaliteli kuru ot ve 300-900 gr konsantre yem tüketir. Emziren veya hamile keçiler: Günlük 2-5 fincan karışık tahıl (keçinin ağırlığına ve süt üretimine bağlı olarak) tüketir. Yem miktarı, keçinin fizyolojik durumuna (büyüme, gebelik, emzirme) ve yemin kalitesine göre değişebilir.

Besi çiftliklerinde genellikle sığır yetiştirilir. Besi çiftliklerinde bulunan bazı sığır ırkları: Yerli ırklar: Doğu Anadolu Kırmızısı, Güney Anadolu Kırmızısı, Yerli Kara, Boz Irk. Kültür ırkları: Holstein, Montafon, Simental. Melez ırklar: Yerli ırklarla kültür ırklarının melezleri. Ayrıca, genç boğa besisi de yaygın bir besi türüdür.

Keçi tırnağı kesilirken dikkat edilmesi gerekenler: Hayvanı sabitlemek: Rahat bir duruşta sabitlemek, hem hayvanın kaygı seviyesini düşürür hem de olası kazalara engel olur. Tırnağı temizlemek: Tırnağı kesmeye başlamadan önce tırnağın altındaki kir ve çamurdan arındırılmalıdır. Uygun yerden kesmek: Tırnak çok fazla kısa kesilmemeli, aksi halde kanamaya sebep olunabilir. Antiseptik uygulamak: Kesim ardından iltihaplanma tehlikesine karşı antiseptik çözelti kullanılmalıdır. Tırnağı kontrol etmek: Kesim ardından düzgün bir şekilde sıralanmış olup olmadığına dikkat edilmelidir. Tırnak kesimi için gerekli malzemeler: Tırnak makası veya pense: Keçilerin tırnak formu için özel olarak tasarlanmış ergonomik tırnak makasları tercih edilmelidir. Antiseptik çözelti: İltihaplanmayı engellemek ve alanı dezenfekte etmek için kullanılır. Eldiven: Hem hijyen sağlar hem de elleri kesilmelere veya mikroplara karşı korur. Bakım sehpası veya platform: Hayvanı sabitlemek ve konforlu bir pozisyonda çalışmak için kullanılır. Tırnak kesimi uzmanlık ve tecrübe gerektiren bir iştir.

Halep keçileri genellikle günde iki kez sağılır. Laktasyon süresi 250-300 gün olan Halep keçileri, bakım koşullarına bağlı olarak günde ortalama 3-5 kg süt verebilir. Özetle: - Sağım Sayısı: Günde iki kez - Ortalama Süt Verimi: 3-5 kg - Laktasyon Süresi: 250-300 gün

1 keçinin gözü ne kadar süt verir sorusuna yanıt bulunamadı. Ancak, keçi süt verimi ırklara ve bakım koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Saanen ırkı keçiler, doğumdan sonraki 2 ayda günlük 12 litreye kadar süt verebilir. Halep keçileri, günde ortalama 3-4 litre süt verir. Yerli ırklar, yılda ortalama 200-400 litre süt verir. Keçi süt verimi, laktasyonun 8. ile 12. haftaları arasında en yüksek düzeye ulaşır.

Keçilere ayak bakımı yapılırken şu adımlar izlenmelidir: 1. Barınak temizliği: Ağıl ve avluda idrar, dışkı ve çamur birikintilerine izin verilmemeli, zeminde düz beton yerine oluklu veya ızgaralı sistemler tercih edilmelidir. 2. Uzun süreli çamurlu ve gübreli alanlardan kaçınma: Keçiler, uzun süreli olarak derin çamurlu ve gübreli yerlerde yürütülmemelidir. 3. Taşlık ve kesici zeminlerden uzak tutma: Keçiler, uzun süreli taşlık, batıcı ve kesici zeminlerde kalmamalıdır. 4. Periyodik tırnak kontrolü ve bakımı: Meraya çıkmayan keçiler yılda iki kez tırnak bakımından geçirilmeli, bakım sonrası %8'lik çinko oksit veya %10'luk bakır sülfat içeren ayak banyosundan geçirilmelidir. 5. Hasta hayvanların ayrılması: Ayakta açık yarası olan hayvanlara, iyileşene kadar ayak banyosu uygulanmamalı ve topallayan keçiler kontrol edilerek hasta olanlar sürüden ayrılmalıdır. Ayak bakımı sırasında eldiven, antiseptik çözelti ve tırnak makası gibi malzemeler kullanılmalıdır.

Koyun ve keçi yetiştiriciliğinin karlılığı, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir: Et ve süt üretimi: Keçi, et ve süt yönünden daha zengin içerik sağlar. Bakım kolaylığı: Koyunlar, sürü halinde beslendikleri için yönetimi daha kolaydır. Pazarlama: Koyun, özellikle doğu ve iç bölgelerde daha fazla tercih edilir. Doğru planlama, uygun ırk seçimi ve yem yönetimi ile her iki hayvancılık türü de karlı olabilir. Hangi hayvanın daha karlı olduğu, bölgenin koşulları, bakım ve besleme koşulları, hastalık riskleri ve pazarlama stratejileri gibi faktörlerin dikkate alınmasıyla belirlenebilir.