Kalkınma

İmar plan notu değişikliği, mevcut imar planının notlarında yapılan resmi revizyonları ifade eder. İmar planı değişikliği ile yapılabilecek bazı değişiklikler şunlardır: yapılaşma hakkının artırılması (emsal artışı); yükseklik ve kat sayısının değiştirilmesi; parselin kullanım amacının değiştirilmesi. İmar planı değişikliği yapılabilmesi için bazı şartlar gereklidir: yeterliliğe sahip plan müellifinin olmaması; şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına aykırılık olması; imar planı tadilatı ile tek bir alanda fonksiyonel değişiklik yapılarak plan bütünlüğünün bozulması; ilk kez yapılan ve değiştirilen imar planlarının üst ölçekteki planlara uymaması; imar planlarının değiştirilmesine ilişkin usul kurallarına uyulmaması. İmar planı değişikliği süreci, yerel yargı yetkisine bağlı olarak değişir. Ancak birçok bölgede ortak olan bazı genel adımlar şunlardır: Başlatma. Kamuya bildirim ve inceleme. Planlama komisyonu incelemesi. Yerel yönetim eylemi.

Sürdürülebilir üretim, 1980'lerin sonlarında popüler hale gelmiştir. Terim, ilk kez 1987 yılında Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu (WCED) tarafından hazırlanan "Ortak Geleceğimiz" başlıklı Brundtland Raporu'nda "sürdürülebilir kalkınma" kavramı ile birlikte kullanılmıştır. Sürdürülebilir üretim, çevresel atıkların akışını belirlemek, ölçmek, değerlendirmek ve yönetmek için ürün ve süreç tasarımını üretim, planlama ve kontrol ile entegre eden bir sistem olarak tanımlanmaktadır.

Ha-Joon Chang ve Ilene Grabel tarafından yazılan "Kalkınma Yeniden: Alternatif İktisat Politikaları El Kitabı" neoliberal iktisat politikalarına ve uygulamalarına bir eleştiri niteliğindedir. Kitap iki bölümden oluşmaktadır: "Kalkınmaya İlişkin Söylenceler ve Gerçekler". Alternatif politika seçenekleri. Kitapta öne çıkan bazı neoliberal iktisat politikalarına karşı sunulan alternatiflerden bazıları şunlardır: Dış ticaret. Sermaye hareketleri. Kitap, 1980'den bu yana Türkiye'de IMF, Dünya Bankası ve ABD reçetelerine teslimiyet içinde izlenen politikaları da değerlendirip eleştirmiştir.

Doğu Anadolu Bölgesi'nde göç hareketini engellemek için alınabilecek önlemler şunlardır: Bölgesel iş gücü haritasının çıkarılması. Meslek edindirme kurslarının düzenlenmesi. Organize sanayi bölgelerinin yaygınlaştırılması. Turizm sektörünün desteklenmesi. Devlet desteğinin artırılması. Bu önlemler, bölgedeki iş olanaklarını artırarak insanların yaşadıkları yerde istihdam edilmelerini sağlayabilir.

Yashada kelimesi farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Manga: "Yasha", Akimi Yoshida tarafından yazılan ve çizilen, 1996-2002 yılları arasında yayımlanan 12 ciltlik bir Japon shōjo mangasıdır. Eğitim Kurumu: YASHADA, Maharashtra Yönetim Geliştirme Akademisi'nin eski adıdır. Mineral: Sanskritçe'de "yashada" kelimesi "çinko" anlamına gelir.

Sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilirlik kavramları genellikle karıştırılır, ancak aralarında önemli bir fark vardır: Sürdürülebilirlik, genel olarak "gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama yeteneğinden ödün vermeden bugünün ihtiyaçlarını karşılamak" olarak tanımlanır. Sürdürülebilir kalkınma ise, bu sürdürülebilirlik ilkelerinin ekonomik kalkınma süreçlerine uygulanmasıdır. Özetle, sürdürülebilirlik daha geniş bir kavram olup, kalkınma ise bu ilkelerin belirli bir bağlamda (genellikle ekonomik) uygulanmasını ifade eder.

Bölgesel gelişme, bir ülkede bölgeler arasındaki ekonomik gelişmişlik farklarının azaltılması ve/veya giderilmesi için gösterilen ekonomik faaliyetler bütünüdür. Kalkınma ise az gelişmiş ülkelerin birtakım ekonomik düzenlemeler ya da dış yardımlar aracılığıyla gelişmiş ülkeler düzeyini yakalayabilme çabasıdır. Bölgesel kalkınmanın temel ilkeleri, sosyal karlılık, kalkınma kutupları ve halkın katılımı ilkeleridir. Bölgesel gelişme ve kalkınmanın bazı amaçları: Nüfusun ve gelirin ülke genelinde dengeli dağılımı. Kaynak kullanımında sürdürülebilirliğin sağlanması. Bölgelerin küresel düzeyde rekabet edebilirliğinin artırılması. Bölgelerin içsel potansiyelinin harekete geçirilerek ulusal büyümeye katkılarının artırılması.

IFAD, International Fund for Agricultural Development (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu) kısaltmasıdır.

Doğu Anadolu'nun kalkınması için yapılabilecekler arasında şunlar bulunmaktadır: Turizm projelerinin geliştirilmesi. Tarımsal faaliyetlerin desteklenmesi. Sanayi ve ticaretin teşvik edilmesi. Lojistik bağlantıların güçlendirilmesi. Yer altı kaynaklarının değerlendirilmesi. Ayrıca, DAP Bölge Kalkınma İdaresi'nin 2024-2028 dönemini kapsayan stratejik planı, bölgenin kalkındırılması için çeşitli politika ve tedbirleri içermektedir.

Portekiz'in kalkınmasında önemli rol oynayan bazı faktörler şunlardır: Keşifler ve Koloniler: Portekiz, Keşif Çağı'nı başlatarak deniz yoluyla Hindistan'a ulaştı ve Brezilya, Goa, Hürmüz ve Malakka gibi bölgeleri kolonileştirdi. Ekonomik Yeniden Yapılanma: 1640'taki devrimden sonra Portekiz, ekonomik istikrarı sağlamak için önlemler aldı. Altyapı ve Sanayi Gelişimi: Tarım ve sanayinin geliştirilmesi için çiftçilere toprak ve sübvansiyon sağlandı, ticari faaliyetleri teşvik eden altyapı yatırımları yapıldı. Kültürel Yeniden Doğuş: Sanat, edebiyat ve bilimde ilerleme sağlandı, yeni üniversiteler kuruldu ve nüfusun eğitim seviyesi arttı. Ayrıca, II. Dünya Savaşı'nda İttifak Devletleri'ne yapılan yardımlar, Salazar rejiminin ayakta kalmasına katkıda bulundu.

Fasit daire, kısır döngüdür çünkü çıkışı olmayan, döndükçe aynı noktaya gelen bir süreci ifade eder. Fasit daireyi oluşturan aşamalar şu şekilde sıralanabilir: düşük gelir düzeyi; düşük tasarruf ve talep düzeyi; düşük yatırım düzeyi; yetersiz sermaye birikimi; düşük verimlilik; düşük gelir düzeyi. Bir örnek üzerinden açıklamak gerekirse, Kuzey Kıbrıs'ta bir sonuç için çalışmalar başlatılır. Kısır döngü yerine kullanılabilecek kelime ya da tamlama sayısı da fazladır.

Türkiye'deki bölgesel kalkınma politikalarının temel amacı, yerleşimler arasındaki sosyo-ekonomik gelişmişlik farklarını azaltmak ve refahın bireyler arasında dengeli dağılmasını sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda bölgesel kalkınma politikalarının bazı alt amaçları şunlardır: Bölgelerin küresel ekonomik entegrasyonunun güçlendirilmesi. Bölgelerin rekabet edebilirliklerinin artırılması. Afet sonrası ekonomik ve sosyal toparlanmanın sağlanması. Bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarının azaltılması. İstihdam kapasitelerinin artırılması ve işgücünün niteliğinin geliştirilmesi. Sağlık hizmetlerine eşit erişimin sağlanması. Türkiye'de bölgesel kalkınma politikaları, 1950'lerden itibaren uygulanmakta olup, 2000'li yıllardan itibaren Avrupa Birliği'ne uyum süreci ve yerel potansiyelin harekete geçirilmesi gibi yeni hedefler eklenmiştir.

İspir'in göç vermesinin bazı nedenleri: Kalkınma problemleri. Ekonomik sorunlar. Sosyal patlamalar. İklim ve coğrafi şartlar. Büyük şehirlere cazibe. Bu faktörler, İspir'den özellikle büyük şehirlere doğru yoğun bir göç yaşanmasına neden olmaktadır.

Prens Rahim el Hüseyin, dini lider, iş insanı ve sosyetik bir figürdür. En çok, Nizârî İsmâilî Şii Müslümanlarının 1400 yıllık imâmet makamının 50. varisi olmasıyla tanınmaktadır. Prens Rahim el Hüseyin'in yaptığı diğer işlere dair bir bilgi bulunamamıştır.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları 16, "Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar" başlığını taşır ve şu hedefleri içerir: Şiddetin azaltılması. Adalet ve hukukun üstünlüğü. Kriz ve afet müdahalesi. Yolsuzlukla mücadele. Etkili ve şeffaf kurumlar. Karar alma mekanizmaları. Küresel yönetişim. Yasal kimlik. Bilgi erişimi.

Su kaynakları, ekonomik kalkınmayı çeşitli şekillerde etkiler: Tarım ve Gıda Üretimi: Su, tarımsal üretimde kritik bir rol oynar ve tarım sektörü, birçok gelişmekte olan ülkede yoksullukla mücadelede ve kente göçü önlemede önemli bir araçtır. Enerji Üretimi: Hidroelektrik santrallerde su kullanılarak elektrik üretilir ve bu, toplam elektrik üretiminin önemli bir kısmını oluşturur. Sanayi ve Ekonomi: İmalat sektöründe suyun kullanımının yerine geçebilecek daha az maliyetli bir madde henüz bulunamamıştır. Altyapı ve Yatırım: Su kaynaklarının yönetimi, altyapı gelişimini destekler ve özel sektörü yatırıma teşvik eder. Sağlık ve Eğitim: Temiz suya erişim, su kaynaklı hastalıkları azaltarak toplumların daha sağlıklı olmasını sağlar ve eğitime erişimi kolaylaştırır.

Mümtaz Zeytinoğlu'nun "Ulusal Sanayi" kitabı, Türkiye'nin kalkınması için dış kaynaklara değil, yerli kaynaklara dayanılması gerektiğini savunan "Ulusal Sanayi" tezini anlatır. Ayrıca, bağımsız teknolojiye dayanan, Ar-Ge'ye ağırlık veren ve dış piyasada rekabet edebilecek mallar üretecek bir ulusal sanayi oluşturulmasının önemi de ele alınmaktadır. Kitap, Zeytinoğlu'nun konuşmalarından ve yazılarından derlenmiştir.

İktisadi kalkınma ve teknoloji ders notları için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: Alonot.com sitesinde "İktisadi Büyüme ve Kalkınma Ders Notları" başlığı altında iktisadi kalkınma ve büyüme ile ilgili ders notları bulunmaktadır. Ankara Üniversitesi Açık Ders Malzemeleri sisteminde "Teknoloji Politikaları ve Kalkınma Planları" başlıklı bir ders notu mevcuttur. YouTube'da "İktisadi Kalkınma ve Büyüme Ders Anlatımları (KPSS 2025)" başlıklı bir oynatma listesi, iktisadi kalkınma ve büyüme konularını grafiksel ve ayrıntılı bir şekilde ele almaktadır. Ayrıca, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi'nin "İktisadi Kalkınma" dersi üniteleri de incelenebilir.

SKD'nin (İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği) amacı, sürdürülebilir kalkınmanın iş dünyasında daha iyi anlaşılması, benimsenmesi ve hayata geçirilmesidir. SKD'nin dört temel hedefi bulunmaktadır: 1. Sürdürülebilir Kalkınma kavramını iş dünyasına tanıtmak. 2. Sürdürülebilir Kalkınma ile ilgili iyi uygulamaların artmasını teşvik etmek ve iş dünyasına tanıtılmasını sağlamak. 3. Sürdürülebilir Kalkınma politikalarına katkı sağlamak. 4. Sürdürülebilir Kalkınma için altyapı ve araçların geliştirilmesi için çalışmalar yapmak. SKD, bu hedeflere ulaşmak için iş dünyası, kamu, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve yerel idarelerle işbirliği yapmaktadır.

Ha-Joon Chang, "Kalkınma Reçetelerinin Gerçek Yüzü" adlı kitabı, günümüz kalkınmış ülkelerinin, geçmişte uyguladıkları korumacı ekonomi politikalarını gizleyerek, gelişmekte olan ülkelere serbest ticaret dayatmalarını sorgulamak amacıyla yazmıştır. Chang, bu ülkelerin, kalkınmalarını tamamladıktan sonra, diğer ülkelerin aynı başarıyı elde etmesini engellemek için "merdiveni itme" (kicking away the ladder) stratejisini uyguladıklarını iddia eder. Kitapta, kalkınmış ülkelerin, geçmişte yüksek gümrük tarifeleri ve ithalat kotaları uyguladıkları ve bu politikaların kendi kalkınma süreçleriyle çeliştiği somut örneklerle ortaya konur.