Jeoloji

Hayır, Buz Devri ve Boz Devri aynı değildir. Buz Devri, dünyanın ikliminin normalden daha soğuk olduğu, buz tabakalarının kutupları kapladığı ve buzulların daha yüksek rakımlara hâkim olduğu bir dönemdir. Boz Devri hakkında ise herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

Evet, Sakarya Akyazı'da fay hattı bulunmaktadır. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü'nün (MTA) diri fay hattı haritasına göre, Akyazı, Arifiye, Ferizli, Hendek, Karapürçek ve Sapanca ilçeleri deprem riski taşıyan bölgeler arasında yer almaktadır. Ayrıca, 2025 yılında Akyazı Küçücek'te yapılan jeolojik etüt çalışmaları sonucunda da aktif bir fay hattı tespit edilmiştir.

Karaman'da diri fay hattı bulunmamaktadır. AFAD'ın verilerine göre, Karaman sınırlarının uç noktalarında, az riskli olarak nitelendirilen dördüncü derece fay hatları yer almaktadır. Karaman'da bulunan fay hatları şunlardır: Kılbasan-Hotamiş Gölü Fay Zonu. Öşün Fayı. Mut Fay Zonu. Karaman, Türkiye Deprem Haritası'na göre dördüncü ve beşinci gruplar arasında yer alarak deprem riski en az olan bölgelerden biri olarak belirlenmiştir.

Evet, üzerinde yaşadığımız katman taş küredir. Taş küre, aynı zamanda litosfer veya yer kabuğu olarak da adlandırılır.

Yeryüzündeki sular özetinin bazı önemli noktaları şunlardır: Yeryüzünün Büyük Bir Kısmını Oluşturan Sular: Yeryüzünün 3/4’ü sular ile kaplıdır ve bu sular hidrosfer olarak adlandırılır. Su Kaynakları: Dünya üzerindeki su kaynakları; okyanuslar, denizler, göller, yeraltı suları, bataklıklar, kalıcı kar ve buzullardan oluşur. Su Döngüsü: Doğadaki tüm su kaynakları, katı, sıvı ve gaz hâlleri arasında değişime uğrar ve bu olaya su döngüsü adı verilir. Tatlı ve Tuzlu Sular: Yeryüzündeki suların yaklaşık %97’si tuzlu sudur, tatlı suların ise yarısından fazlası buzullar hâlindedir. En Fazla Tatlı Suya Sahip Alanlar: Kanada, Amazon Havzası, Avrupa’nın kuzeyi ve yer yer batı kesimleri, Endonezya, Malezya, Filipinler, Sibirya, Kongo Havzası, Avusturalya Kıtası. En Az Tatlı Suya Sahip Alanlar: Dönenceler çevresinde yer alan çöller, özellikle Büyük Sahra Çölü, Afrika’nın doğu ve güney kısımları.

Su sanıçlarındaki kayaçlar, genellikle tortul kayaçlar olarak adlandırılır. Bu kayaçlar, önceden var olan kayaların aşındırılması ve bu aşındırma ürünlerinin su üstünde veya su altında birikmesiyle oluşur. Bazı tortul kayaç örnekleri: Kum taşı; Kil taşı; Çakıl; Alçı taşı; Kaya tuzu; Kömür; Tebeşir. Ayrıca, kimyasal tortullar ve organik tortullar da su sanıçlarında bulunabilir. Kimyasal tortullar: Kalker (mermer); Jips; Kaya tuzu. Organik tortullar: Taş kömürü; Kehribar.

Kapadokya'da kullanılan bazı taş türleri: Nevşehir Taşı (Sarıtaş). Oniks Taşı. Kalker Taşı. Sille Taşı. Havara Taşı. Kara Taş.

Kaya mekaniği dersi, kayaların ve kaya kütlelerinin fiziksel davranışlarını teorik ve uygulamalı olarak inceleyen bir mühendislik disiplinidir. Bu ders kapsamında: kayanın fiziksel ve mekanik özellikleri; kayada gerçekleştirilen farklı mühendislik uygulamaları ve bu uygulamalarda karşılaşılan sorunlar; yenilme mekanizması ve jeoteknik uygulamalarda duraylılık açısından zaman bağımlı davranışın önemi ele alınır. Kaya mekaniği, inşaat, madencilik ve jeoteknik mühendisliği gibi alanlarda kullanılır.

Yeraltı suları en çok ova ve deltalar gibi geçirimli tabakaların bulunduğu alanlarda bulunur. Yeraltı sularının bulunduğu diğer yerler: Karstik alanlar: Kireçtaşı gibi kolay çözünebilen kayaçların bulunduğu karstik arazilerde, bu kayaçlardaki boşluklarda yeraltı suyu birikir. Fay hatları: Faylı yapıların bulunduğu yerlerde, fay hattı boyunca yüzeye çıkan sularla yeraltı suyu oluşur. Türkiye'de yeraltı sularının en zengin olduğu bölgeler arasında Ege Bölgesi'ndeki çöküntü ovaları, Muş, Erzurum ve Pasinler ovaları bulunur.

Tortul kayaçlar üç ana gruba ayrılır: 1. Fiziksel (Mekanik) Tortullar: Akarsu, rüzgar, buzul gibi dış kuvvetlerin aşındırdığı malzemelerin birikmesi ve doğal bir çimento ile birleşmesiyle oluşur. Başlıca örnekleri: Konglomera (Çakıl Taşı): İri çakıllardan oluşur. Kum Taşı: Kum tanelerinden oluşur. Kil Taşı (Şist): Kil tanelerinden oluşur. 2. Kimyasal Tortullar: Suda eriyebilen minerallerin çökelmesi ve tuzlu suların buharlaşması sonucu oluşur. Başlıca örnekleri: Kireç Taşı (Kalker). Jips (Alçı Taşı). Kaya Tuzu. 3. Organik Tortullar: Bitki veya hayvan kalıntılarının birikmesi ve taşlaşması sonucu oluşur. Başlıca örnekleri: Mercan Kalkeri. Tebeşir. Kömür (Turba, Linyit, Taş Kömürü, Antrasit).

Buzulların erimesi durumunda yeni bir buz devri yaşanması, Cardiff Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre mümkündür. Bu araştırmaya göre, küresel ısınma nedeniyle Antarktika'daki buz dağlarının erimesi, Dünya'da yeni bir buz devrini tetikleyebilir. Ancak, şu anda içinde bulunulan dönemin buzullararası bir dönem olduğu ve yakın gelecekte bir buzul devrinin öngörülmediği de bilinmektedir. Buzulların erimesi durumunda yaşanacak etkiler ve yeni bir buz devrinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği, bilimsel araştırmalarla daha iyi anlaşılacaktır.

Deprem olduktan sonra artçı sarsıntıların olmasının nedeni, yer kabuğundaki kırılmaların etkisiyle ana depremin yarattığı gerilmelerin ve kayaların hareketinin zamanla dengeye oturmasıdır. Ana deprem sonrası artçı sarsıntıların meydana gelmesinin diğer nedenleri şunlardır: Fay hattındaki dengeleme süreci. Yakındaki küçük faylarda düşük ölçekli sarsıntılar. Artçı depremler, ana depremin büyüklüğüne ve yer kabuğundaki kırılmaların ne kadar büyük olduğuna bağlı olarak birkaç günden başlayarak haftalar, aylar ve hatta bazen yıllar boyunca sürebilir.

Tektonik hareketler, iç güçlerin oluşturduğu hareketlerin bütününe denir. Bu hareketler, enerjisini yerin derinliklerinden (magma) alan kuvvetler tarafından oluşturulur ve yerkabuğunun şekillenmesine etki eder. İç kuvvetler tarafından oluşturulan başlıca tektonik hareketler şunlardır: orojenez (dağ oluşumu); epirojenez (kıta oluşumu hareketleri); volkanizma; depremler.

İçme suyu tarihi, insanlığın varoluşuna kadar uzanır. İlk insanlar, binlerce yıl önce nehir, göl ve kaynak sularını içme suyu olarak kullanmışlardır. Özetle: - Binlerce yıl önce: İlk insanlar doğal su kaynaklarını kullanmıştır. - M.Ö. 312: Roma'da su kemerleri inşa edilmiştir. - 19. yüzyıl: Suyun filtrelenerek arıtılması yaygınlaşmıştır. Bu bilgiler ışığında, içme suyu tarihinin binlerce yıllık bir geçmişi olduğunu söyleyebiliriz.

Kula Sandal Lav Mağaraları, Kuvaterner döneminde oluşmuştur. Kula Volkanik Jeoparkı'ndaki volkanik faaliyetler, yaklaşık bir milyon yıl önce başlamış ve üç ana evrede gerçekleşmiştir.

Jeoloji tarihi, 4,5 milyar yıl öncesine dayanmaktadır. Dünya'nın jeolojik tarihi, Prekambriyen, Paleozoik, Mezozoik ve Senozoik olmak üzere dört ana zamana ayrılır. Jeoloji bilimi ise, özellikle Antik Yunan ve Roma dönemine kadar uzanan ilk gözlem ve düşüncelerle birlikte, 17. ve 18. yüzyıllarda bir bilim dalı olarak kabul görmüştür.

Laterit ve hidromorfik toprak türleri şu şekilde açıklanabilir: Laterit toprak. Hidromorfik toprak. Toprak türleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynakları inceleyebilirsiniz: acikders.ankara.edu.tr; avys.omu.edu.tr; camhotel.com.tr; cerit.cumhuriyet.edu.tr; cografyasever.com.

Kömür, katmanlı tortul çökellerin arasında bulunan, katı, koyu renkli, karbon ve yanıcı gazlar bakımından zengin bir kayaçtır. Kömürün oluşumu şu şekilde gerçekleşir: 1. Bitki birikimi: Bitkiler, bataklık alanlarda birikir. 2. Gömülme: Bu tabakaların üzerine çeşitli çökeltiler birikir ve yer hareketleri sonucu derinliklere gömülür. 3. Dönüşüm: Gömülmüş olan bitkiler, artan ısı ve basınç altında fiziksel ve kimyasal değişikliklere uğrayarak kömüre dönüşür. Bu süreç, milyonlarca yıl içinde gerçekleşir ve kömürler, organik olgunluklarına göre linyit, alt bitümlü, taşkömürü, bitümlü kömür ve antrasit tiplerine ayrılır.

Amasia süper kıtası, 200 ila 300 milyon yıl içinde Amerika ve Asya kıtalarının birleşmesiyle oluşacaktır. Bu süreçte: Avustralya, önce Asya ile çarpışacaktır. Pasifik Okyanusu kapandığında, Amerika da bu süper kıtaya katılacaktır. Amasia'nın oluşumu, Dünya'nın "süper kıta döngüsü" olarak bilinen doğal sürecinin bir parçasıdır.

Türkiye'de volkanik depremlerin meydana gelmesi beklenmemektedir, çünkü Türkiye'deki volkanlar uzun süredir hareketsizdir. Türkiye'de aktif durumda olan bir yanardağ bulunmamaktadır. Bilim insanları, büyük ölçekli depremlerin magma hareketliliğini artırabileceğini, ancak bunun kesin bir patlama anlamına gelmediğini belirtmektedir. Türkiye'deki volkanik dağlar şu anda kısa vadede bir patlama riski taşımamaktadır.