İşitme

Koklear implant, ileri veya çok ileri derecede işitme kaybı olan bireyler için işitme duyusunu geri kazandırmaya ve iletişim kalitesini yükseltmeye yardımcı olan bir iç kulak protezidir. İşe yaradığı durumlar: - İşitme cihazlarından fayda sağlayamayanlar. - Doğuştan veya sonradan işitme kaybına uğrayanlar. Çalışma prensibi: Çevresel sesleri toplayan mikrofondan gelen sinyaller, elektriksel uyarılara dönüştürülür ve doğrudan işitme sinirine iletilir, böylece beyin bu sinyalleri ses olarak algılar. Faydaları: Kullanıcılar, çevresel sesleri duyma, konuşmaları anlama, kendi konuşmalarını düzeltme ve gürültülü ortamlarda bile dinlemeyi öğrenme imkanı bulurlar.

Corti organı, tıpta memelilerin kokleasında işitsel reseptör görevi gören organ olarak tanımlanır. Bu organ, çeşitli epitel hücrelerinden oluşan bant şeklindeki bir yapıdır ve ses sinyallerinin sinirlerde aksiyon potansiyellerine dönüştürülmesini sağlar.

Kulağın az duyması tedavi edilebilir, ancak tedavi yöntemi altta yatan nedenlere bağlı olarak değişir. Bazı tedavi seçenekleri: - İşitme cihazları: Hafif ve orta dereceli işitme kaybı için yardımcı olabilir. - Cerrahi müdahale: Kulak zarındaki perforasyonlar veya iç kulaktaki yapısal bozukluklar için gerekebilir. - İlaç tedavisi: Kulak enfeksiyonları veya iltihaplanmalar için uygun ilaçlar verilir. - İşitme rehabilitasyonu: İşitme kaybı ile başa çıkmayı öğrenmek için terapiler ve eğitimler sağlanır. Erken tanı ve düzenli işitme testleri önemlidir.

Ses şiddeti, işitmeyi doğrudan etkiler ve yüksek sesler çeşitli olumsuz sonuçlara yol açabilir: 1. İşitme Kaybı: 85 desibelin üzerindeki sesler işitme hücrelerine zarar verebilir ve uzun süre yüksek sese maruz kalmak kalıcı sağırlığa neden olabilir. 2. Kulak Çınlaması (Tinnitus): Yüksek ses, kulakta sürekli bir çınlama veya uğultuya sebep olabilir. 3. Stres ve Anksiyete: Gürültü, sinir sistemini etkileyerek stres ve kaygıyı artırır. 4. Uyku Bozuklukları: Gece boyunca yüksek seslere maruz kalmak, uyku kalitesini düşürerek yorgunluk hissine yol açar. 5. Kalp Hastalıkları: Uzun süre gürültüye maruz kalmak, kan basıncını yükselterek kalp hastalıkları riskini artırır. Bu olumsuz etkileri önlemek için, ses şiddetini orta seviyede tutmak ve gürültülü ortamlardan uzak durmak önerilir.

Koklear implant, ileri veya çok ileri derecede işitme kaybı olan çocuk ve yetişkinlere uygulanır. Bu cihazdan yararlanabilecek diğer gruplar şunlardır: Doğuştan işitme kaybı olan çocuklar. Kaza, hastalık veya operasyon sonucu işitme kaybına uğrayan kişiler. Klasik işitme cihazlarından fayda göremeyenler. Kimler koklear implant adayı değildir? İşitme siniri hasarlı olanlar. Hafif veya orta dereceli işitme kayıpları olanlar. Koklear implant ameliyatı öncesi, hastanın detaylı bir değerlendirmeden geçmesi ve uygunluğunun belirlenmesi gereklidir.

Dorsal koklear çekirdek, koklear çekirdeklerin bir parçasıdır ve kokleanın apeksinden gelen alçak frekanslı sesleri alır ve frekans ayrımı yapar. Bu çekirdek, işitme sinirinden gelen yüksek frekanslı sesleri taşıyan sinir liflerini alır.

İşitme kaybının düzelme yaşı, kaybın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Doğumsal işitme kayıpları genellikle erken tanı ve müdahale ile 6 aylık olana kadar düzeltilebilir. Yaşlılık döneminde ortaya çıkan işitme kayıpları ise genellikle ileri yaşlarda kalıcı hale gelir ve bu durumda işitme cihazları veya koklear implant gibi çözümler kullanılır. Özetle, işitme kaybının tamamen düzelme yaşı kesin olarak belirlenemez ve tedavi süreci bireysel farklılıklar gösterebilir.

Bebeklerin duyma yeteneği, doğumdan hemen sonra gelişmeye başlar. Üç aylıkken bebekler, seslere tepki vermeye ve sesin geldiği yöne bakmaya başlarlar. Yenidoğan bebeklerde işitme kaybı doğumdan sonra yapılan işitme testleri ile tespit edilebilir ve erken teşhis, tedavi sürecinin hızla başlatılmasını sağlar.

ABR (BERA) testi, işitme sağlığını değerlendirmek ve işitme kaybını tespit etmek için yapılır. Bu testin yapılma amaçları şunlardır: Bebek ve çocuklarda işitme kaybının erken teşhisi. İşitme yollarının işlevselliğinin değerlendirilmesi. Nörolojik problemlerin tespiti. İşitme cihazı takibinin yapılması.

İşitme cihazı yerine ses yükseltici kullanılması önerilmez. Ses yükselticiler, ortamdaki tüm seslerin seviyesini arttırmayı amaçlayan cihazlardır ve işitme kaybının giderilmesinde kullanılmak üzere üretilmemiştir. İşitme cihazları, işitme kaybı yaşayan kişilerin sesleri daha iyi duymalarını sağlamak için özel olarak ayarlanır ve bir uzman tarafından reçete edilir.

Sağ 32, sol 28 işitme kaybı, her bir kulağın farklı desibel seviyelerinde işitme kaybına sahip olduğunu ifade eder. İşitme kaybı genellikle desibel (dB) cinsinden ölçülür ve şu şekilde sınıflandırılır: - 26-40 dB: Hafif işitme kaybı. Dolayısıyla, sağ kulağın 32 dB, sol kulağın ise 28 dB işitme kaybına sahip olması, her iki kulağın da hafif derecede işitme kaybı yaşadığını gösterir.

Dorsal ve ventral koklear stria, santral işitsel yolaklarda yer alan yapılardır. Ventral koklear stria, koklear çekirdeklerden gelen liflerin bir kısmı tarafından oluşturulur ve bu lifler, trapezoid body (ventral akustik stria) aracılığıyla superior olivary complex'e (SOC) gider. Dorsal koklear stria ise lateral lemniskusun bir parçasıdır ve ipsilateral olarak koklear çekirdeklerden uyaran alır, ardından kontralateral dorsal nükleusa inhibitör projeksiyonlar oluşturur.

Beh testi olarak bilinen bir test bulunmamaktadır. Ancak, benzer isimler taşıyan bazı testler şunlardır: 1. Bera Testi: Beyin Sapı Eşik Yanıtları Testi olarak da adlandırılır ve işitme sistemini inceleyerek işitme kaybının nedenini ve derecesini belirlemeye yardımcı olur. 2. Behçet Hastalığı Testi: Bu hastalık için yapılan testler arasında kan testleri, fizik muayene, doku biyopsisi ve görüntüleme yöntemleri bulunur.

Otolit, balıkların iç kulağındaki sıvı dolu bir kesenin içinde yer alan ve denge ile işitme duyularının korunmasında hayati bir rol oynayan küçük, karmaşık bir yapıdır. İşlevleri: - Denge: Baş hareketlerini ve vücut yönelimini tespit ederek balığın dengesini sağlar. - İşitme: Sudaki titreşimleri algılayarak balığın duymasına yardımcı olur. Ayrıca, otolitler balıkların yaşını belirlemek ve yaşadıkları çevre hakkında bilgi toplamak için de kullanılır.

İşitme hafızasını güçlendirmek için aşağıdaki yöntemler önerilir: 1. Yüksek seslerden korunma: Yüksek sesler işitme kaybına yol açabilir, bu yüzden gürültülü ortamlarda kulak koruyucu kullanmak önemlidir. 2. Düzenli kulak temizliği: Kulak kirinin fazla birikmesi işitme problemlerine neden olabilir, bu yüzden kulakları düzenli olarak temizlemek gerekir. 3. Sigara içmeme: Sigara içmek iç kulağa oksijen ulaşmasını engelleyerek işitme kaybına yol açabilir. 4. Vitamin alımı: Magnezyum, B vitamini, çinko ve folik asit gibi vitaminlerin alınması işitmeyi destekleyebilir. 5. Fiziksel egzersiz: Düzenli egzersiz yapmak kan dolaşımını artırarak iç kulağa daha fazla oksijen ulaşmasını sağlar. 6. Zihinsel aktiviteler: Bulmaca çözmek, kitap okumak, müzik dinlemek gibi aktiviteler zihinsel olarak beyni çalıştırır ve işitme sinirlerini uyarır. Bu yöntemler genel sağlık için de faydalıdır ve işitme hafızasının korunmasına yardımcı olabilir. Ancak, ciddi işitme sorunları için bir uzmana danışmak önemlidir.

İşitme testi red edilirse, yani işitme kaybı tespit edilmezse, herhangi bir işlem yapılmasına gerek kalmaz ve işitme sağlığı açısından bir sorun olmadığı düşünülür. Ancak, işitme kaybı belirtileri devam ederse, kesin bir teşhis ve uygun tedavi için bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına veya odyoloğa başvurulması önerilir.

İşitsel nöropati, bebeklikten yetişkinliğe kadar her yaştan insanda anlaşılabilir.

İç kulakta işitme ile görevli yapı salyangoz (koklea) olarak adlandırılır.

Odyogramda saf ses ortalaması (Pure Tone Average, PTA) genellikle 500 Hz, 1000 Hz ve 2000 Hz frekanslarının ortalaması alınarak hesaplanır. Normal işitme seviyesine sahip bir kişide saf ses ortalaması 0 dB ile 25 dB arasında olmalıdır.

Yuvarlak pencerenin şişmesi, genellikle kulakla ilgili bazı sağlık sorunlarından kaynaklanabilir. Bu sorunlar arasında: 1. Perilenf Fistülü: Yuvarlak pencere zarının yırtılması sonucu iç kulak sıvısının orta kulağa sızması. 2. Konjenital Anomaliler: Doğuştan gelen yuvarlak pencere zarı zayıflığı veya esnekliğinin azalması gibi durumlar. 3. Travma ve Barotravma: Kranial travma, akustik travma, ani irtifa değişikliği gibi fiziksel baskılar. Ayrıca, genel vücut enfeksiyonları veya alerjik reaksiyonlar da yuvarlak pencere çevresinde şişliğe yol açabilir.