İnsanDavranışı

Kaybedince değerini anlayan insan, genellikle kaybın ardından büyük bir pişmanlık ve özlem yaşar. Bu durumda olan bir kişi şu şekilde davranabilir: Daha fazla teşekkür etme alışkanlığı edinmek: Sahip olduğu şeyler için daha sık teşekkür ederek onların kıymetini daha iyi fark eder. Zamanını daha bilinçli değerlendirmek: Önemli insanlarla kaliteli zaman geçirmeye ve kişisel gelişimine yatırım yapmaya özen gösterir. İlişkilerini yeniden gözden geçirmek: Kaybettiği değerin farkına vardığı için, çevresindeki insanlara daha fazla değer vermeye ve onları kırmamaya çalışır.

İmrenmek ve kıskanmak arasındaki temel fark, niyet ve isteklerin yönündedir. - İmrenmek, başkasında olan bir şeyin benzerinin kendisinde de olmasını istemek, özenmek anlamına gelir. - Kıskanmak ise, başkasının sahip olduğu bir şeye katlanamamak ve kendisinin olmasını istemek, çekememek anlamına gelir.

Ilımlılık ve hoşgörü kavramları benzer anlamlar taşısa da tam olarak aynı şey değildir. Ilımlılık, sabır, anlayış ve tolerans gibi olumlu nitelikleri ifade eder. Hoşgörü ise, farklı düşünce ve davranışları kabul etme, saygı gösterme ve anlayışlı olma durumunu ifade eder. Bu nedenle, hoşgörü, ilmlılığın bir bileşeni olarak görülebilir.

"Bakışınızı Değiştirecek 10 Deney: İnsan" kitabı, Prof. Dr. Selçuk Şirin tarafından yazılmış ve insan psikolojisi üzerine yapılmış 10 önemli araştırmayı ele almaktadır. Kitapta anlatılan deneyler ve konuları şunlardır: 1. Karar Psikolojisi: İnsanların kararlarını verirken mantık mı yoksa duygularını mı daha çok kullandıkları. 2. Robbers Cave Deneyi: Rekabetin nefreti nasıl doğurduğu ve işbirliğinin önemi. 3. Asch Uyum Deneyi: Toplumun etkisine göre bireylerin nasıl uyum sağladığı. 4. Milgram İtaat Deneyi: Otoriteye karşı gelememe ve yanlış olduğunu bilsen bile birine zarar verme durumu. 5. Zimbardo Stanford Hapishane Deneyi: Şiddetin kaynağının çevre olduğu ve her insanın içinde hem iyi hem de kötü yönler bulunduğu. 6. Zararsız Tabu Deneyleri: İnsanın ahlaki değerlerinin neler olduğu ve normların sezgiler üzerindeki etkisi. 7. Zihniyet Deneyi: Zekânın sabit değil, çaba ve öğrenme ile geliştirilebileceği. 8. Koku ve Genetik Deneyi: Genetik olarak farklı bağışıklık sistemlerine sahip kişilerin kokularının daha çekici bulunması. 9. Beş Faktör Kişilik Modeli: Kişiliğin beş temel özelliği üzerinden bireylerin davranışlarının analizi. 10. Tutsak İkilemi: Bireylerin kısa vadeli çıkarlar ile uzun vadeli işbirliği arasındaki seçimleri.

Şevkin düşmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Menfaatlerin azalması: Cahiliye toplumunda şevk, genellikle dünyevi çıkarlar üzerine kuruludur ve bu çıkarlar ortadan kalktığında şevk de kaybolur. 2. Geleceğe ümitle bakamama: Milli şairimiz M. Akif Ersoy'un da belirttiği gibi, "müzmin hastalık" olarak tanımlanan şevksizlik, geleceğe dair umutsuzluk ve karamsarlık nedeniyle ortaya çıkar. 3. Motivasyon eksikliği: Hedeflerin belirsiz olması veya ulaşılması zor hedefler belirlenmesi, şevkin azalmasına yol açabilir. 4. Şevki kıracak olaylar: Başarısızlık, eleştiri veya küçük zorluklar gibi olumsuz deneyimler, şevki kırabilir ve kişiyi yılgınlığa düşürebilir.

Languishing, psikolojide depresyon hali ile normal ruh hali arasında gidip gelen bir ruh halini ifade eder. Bu durumda olan kişi, kendini boşlukta hisseder, ancak tam anlamıyla kötü de değildir. Languishing sendromunun bazı belirtileri: - motivasyon düşüklüğü; - ilgi kaybı; - odaklanma güçlüğü; - genel bir yorgunluk ve enerji eksikliği hissi; - hayattan zevk alamama. Eğer bu tür belirtiler yaşanıyorsa, bir psikologdan yardım almak faydalı olabilir.

Bir insanın saf olması hem iyi hem de kötü yönler içerebilir. İyi yönleri: Saf insanlar genellikle dürüst, samimi, iyi niyetli ve güvenilir olarak kabul edilirler. Kötü yönleri: Duygusal saflık, istismar edilme riskini artırabilir ve başkalarının manipülasyonuna açık hale gelebilirler. Sonuç olarak, saf olmak, kişinin karakterinin önemli bir parçası olup, bu özelliği korumak için çevrelerindeki insanların niyetlerini objektif bir şekilde değerlendirmek ve gerekirse sınırlar koymak önemlidir.

Kaptanın çok kıskanç olması, kıskanç insanların genel davranış özelliklerini yansıtabilir. Bu tür kişiler genellikle: 1. Samimiyetsiz davranırlar: Sevgilerini gerçekten hissetmezler, kıskançlık duyguları sevgilerinin önüne geçer. 2. Başarıları küçümserler: Başkalarının başarılarını takdir ederken yarım ağızla yaparlar ve cümlelerinde genellikle "ama" gibi olumsuz bir ifade bulunur. 3. Arkanızdan konuşurlar: Sizin diğer insanların gözünde de iyi olmanızı istemezler ve arkanızdan dedikodu yaparlar. 4. Yardım ederek üstün hissetmeye çalışırlar: Sizden yardım istediklerinde, bu onların size muhtaç olduğunuz için değil, kendilerini üstün hissetmek için yaptıkları bir davranıştır. 5. Negatif yorumlar yaparlar: Yüzünüze gülerler ama arkanızdan iş çevirirler, moralinizi bozacak detayları önünüze sürerler. Bu tür durumlarla başa çıkmak için, kıskanç insanların duygularını görmezden gelmek, sınırları belirlemek ve gerekirse iletişimi azaltmak önerilir.

Manipülatif davranış örnekleri şunlardır: 1. Gaslighting: Bir kişinin başkasını kendi gerçekliğinden şüphe etmeye sevk etmesi. 2. Kurban Rolü Oynamak: Sürekli olarak kendini mağdur göstererek partnerin suçluluk duygusunu harekete geçirmek. 3. Sessizlikle Cezalandırma: İletişimi keserek veya soğuk davranarak diğer kişiyi cezalandırmak. 4. Aşırı Eleştirel Olmak: Kişinin özgüvenini zayıflatmak için sürekli eleştiri yapmak. 5. Duygusal Şantaj: Bir kişinin başkasını manipüle etmek için duygusal baskı kullanması. 6. Pozitif Sağlamlaştırma: Davranışların tekrarlanma olasılığını artırmak için olumlu sonuçlar elde etmeyi amaçlamak. 7. Mahrum Bırakma Davranışı: Sevdiği ve ihtiyaç duyduğu şeylerden mahrum bırakarak istediği davranışa yönlendirmeye çalışmak. 8. Sorumluluk Almamak: Kendi hatalarını kabul etmek yerine suçu sürekli başkalarına yüklemek.

Münâfese ve haset arasındaki temel fark, niyet ve sonuç odaklıdır: - Münâfese: Başkasındaki mükemmelliğe ve iyi amellere imrenip o kişiye yetişmek veya daha ileri gitmek için yarışmak, hayırda rekabet etmektir. - Haset: Başkasının elindeki nimetin izâlesi için gayret sarf etmek, kemâle düşmandır; karşısındakinin sükutunu değil, düşmesini ister.

Uzak durulması gereken bazı insan tipleri şunlardır: 1. Şiddet eğilimli insanlar: Fiziksel veya sözlü saldırganlık eğilimi gösterirler ve güvenliğinizi tehlikeye atabilirler. 2. Manipülatif insanlar: Duygusal veya psikolojik manipülasyon teknikleri kullanarak başkalarını kontrol etmeye çalışırlar. 3. Negatif enerji yayma eğiliminde olanlar: Sürekli şikayet eder, eleştirir veya başkalarını aşağılarlar, bu da motivasyonunuzu düşürebilir. 4. Dürüst ve güvenilir olmayan insanlar: Yalan söyler, sözlerini tutmaz veya başkalarının güvenini kötüye kullanırlar. 5. Empati eksikliği gösteren insanlar: Başkalarının duygusal deneyimlerini anlamakta zorlanır ve genellikle diğerlerinin ihtiyaçlarına tepkisiz kalırlar. 6. Narsistler: Kendilerini sürekli olarak över ve başkalarını küçümseyerek kendilerini ön plana çıkarmaya çalışırlar. 7. Dedikoducular: Başkalarının arkasından konuşurlar ve size karşı da aynı şekilde davranabilirler. 8. Kıskanç ve rekabetçi insanlar: Sizin başarılarınızla rekabet edebilir, size zarar verebilir veya size karşı negatif bir tavır takınabilirler.

Maceracı insan, tehlikeden, güç olanı başarmaktan ve bilinmeyeni aramaktan tat aldığı için macera arayan kimse anlamına gelir.

Filmlerde kucaklaşma, paylaşma temasını ve duygusal bağları vurgulamak için kullanılır. Ayrıca, kucaklaşma fizyolojik ve psikolojik açıdan da olumlu etkiler yaratır; stresi azaltır, güven duygusunu artırır ve oksitosin hormonu salgısını yükselterek bağlılığı pekiştirir.

Freud'un ruhçözümlemesi (psikanaliz), insan psikolojisinin derinliklerine inerek bilinçdışı dürtülerin ve iç çatışmaların davranışları nasıl şekillendirdiğini anlamaya çalışan bir yöntemdir. Freud'un yapısal kişilik kuramına göre, insan zihni üç ana bileşene ayrılır: 1. İd: Dürtüsel davranışları temsil eder ve arzuların kaynağıdır. 2. Ego: Gerçek dünya ile isteklerimiz arasındaki bağı kurar, id ile süperego arasında denge sağlar. 3. Süperego: Toplumsal normları ve ahlaki değerleri temsil eder. Ruhçözümlemesi, serbest çağrışım yöntemine dayanan bir konuşma tedavisi olarak da bilinir ve danışanın bilinçaltındaki düşünceleri irdelemeyi amaçlar.