HücreBiyolojisi

G1 kontrol noktası, hücre döngüsünün ilk kontrol noktasıdır ve hücrenin bölünmeye hazır olup olmadığına karar verilir. Bu kontrol noktasında şu faktörler değerlendirilir: - Hücre büyüklüğü: Hücre yeterli büyüklüğe ulaşmışsa "devam et" sinyali verilir. - Besin ve büyüme faktörleri: Ortamda yeterli besin ve büyüme faktörleri varsa sinyal olumlu olur. - DNA hasarı: DNA'da hasar yoksa hücre bir sonraki evre olan S evresine geçer. Eğer bu kontrol noktasında tüm şartlar sağlanmıyorsa, hücreye "dur" sinyali verilir ve hasar tespiti için döngü durdurulur.

Prokaryot ve ökaryot DNA replikasyonu arasındaki temel farklar şunlardır: 1. DNA Yapısı: Prokaryotlar genellikle tek bir dairesel DNA molekülüne sahipken, ökaryotlar çoklu lineer DNA moleküllerine sahiptir. 2. Replikasyon Başlangıç Noktaları: Prokaryotlarda replikasyon tek bir başlangıç noktasında başlar ve iki yönlü olarak devam eder. 3. Replikasyon Hızı: Prokaryotik hücrelerde replikasyon daha hızlı gerçekleşir. 4. Enzimler: Prokaryotlarda genellikle bir veya iki tip polimeraz bulunurken, ökaryotlarda dört veya daha fazla polimeraz türü vardır. 5. Telomer Replikasyonu: Ökaryotlar, kromozomların uçlarındaki telomerlerin korunması için telomeraz enzimini kullanır.

Tek hücreliden çok hücreliye geçiş, kolonilerin oluşmasıyla başlamıştır. Süreç şu şekilde gerçekleşmiştir: 1. Bölünme: Tek hücreli canlılar bölündüklerinde, oluşan yeni hücreler birbirinden ayrılmayarak birlikte yaşamaya devam etmişlerdir. 2. Özelleşme: Birlikte yaşayan hücreler, farklı görevleri yerine getirebilmek üzere özelleşmişlerdir. 3. İş Bölümü: Hücreler arasında iş bölümü yapılmış, bu da dokuların, organların ve organ sistemlerinin oluşumunu sağlamıştır. Bu geçişin önemli örneklerinden biri, Volvox kolonisidir.

Lizozom, üreme sisteminde spermin baş kısmında bulunur.

Fagositoz aşağıdaki canlılarda görülür: Bağışıklık sistemi hücreleri. Bazı tek hücreli organizmalar. Deniz hayvanları. Bitki hücrelerinde fagositoz görülmez çünkü bu hücrelerin hücre duvarı vardır ve endositoz gerçekleşemez.

Fludarabin'in etki mekanizması, DNA sentezini inhibe ederek kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını durdurmaktır. Bu ilaç, yanlış bir substrat olarak işlev görür ve hücrelerde metabolize olarak aktif trifosfat formunu oluşturur.

Alglerde bulunan bazı organeller: Kloroplastlar. Pirenoidler. Plastidler. Vakuoller. Algler, ökaryotik ve prokaryotik olmak üzere iki büyük gruba ayrılır.

CTL (Sitotoksik T Lenfosit) ve NK (Natural Killer) hücreleri, bağışıklık sisteminin önemli bileşenleridir. CTL, yüzeylerinde CD8 antijeni bulunan ve virüs veya diğer patojenlerle enfekte olmuş hücreleri tanıyan T lenfositlerin bir alt tipidir. NK hücreleri ise büyük granüllü lenfositler olup, doğal immünitenin en önemli hücreleridir.

Floresan mikroskobu ile çeşitli yapılar ve moleküller görüntülenebilir, bunlar arasında: Hücrelerin ve dokuların spesifik proteinleri. Hücre içi yapılar. İyon yoğunluğu. Ayrıca, floresan mikroskobu klinik tanı ve araştırma alanlarında da yaygın olarak kullanılır, örneğin immünoloji, patoloji, mikrobiyoloji ve sitogenetik gibi alanlarda.

Hücrenin dışının negatif olmasının nedeni, uyarılmamış bir sinir hücresinde iyonların farklı dağılımında yatmaktadır. Bu durumda: - Hücre dışında sodyum (Na+) derişimi fazla, potasyum (K+) derişimi azdır. - Hücre içinde ise K+ derişimi fazla, Na+ derişimi düşüktür. Bu iyon dağılımı, hücre zarının elektriksel yükünü etkileyerek dışının pozitif, içinin negatif olmasına yol açar.

Biyo-elektrik hücreler, canlı organizmalarda elektrik sinyalleri üreterek ve kullanarak çalışır. Bu süreçte önemli rol oynayan temel bileşenler şunlardır: 1. İyon Kanalları: Hücre zarında bulunan bu kanallar, sodyum (Na+), potasyum (K+), kalsiyum (Ca2+) ve klorür (Cl-) gibi iyonların hücre içine ve dışına hareketini düzenler. 2. Dinlenme Potansiyeli: Hücre zarının iki tarafı arasındaki potansiyel farkı, dinlenme potansiyeli olarak adlandırılır ve bu fark genellikle 50 milivolt civarındadır. 3. Aksiyon Potansiyeli: Nöronlar ve kas hücreleri, uzun mesafelerde sinyalleri iletmek için aksiyon potansiyellerini kullanır. Biyo-elektrik, hücrelerin metabolizma süreçlerini yürütmek ve fizyolojik işlemlerini koordine etmek için gerekli olan enerjiyi sağlar.

Organellerin Farklı ve Benzer Özellikleri: Farklı Özellikler: 1. Çekirdek: Bitki ve hayvan hücrelerinde bulunur, ancak bakteri gibi ilkel canlılarda çekirdek yoktur. 2. Hücre Duvarı: Sadece bitki hücrelerinde bulunur, hayvan hücrelerinde ise hücre zarı vardır. 3. Kloroplast: Fotosentez yaparak besin ve oksijen üretir, sadece bitki hücrelerinde bulunur. 4. Sentrozom: Hayvan hücrelerinde ve ilkel bitki hücrelerinde bulunur, bitki hücrelerinde ise yoktur. Benzer Özellikler: 1. Mitokondri: Hücrenin enerji merkezidir, besin maddelerini parçalayarak enerji üretir. 2. Ribozom: Tüm canlı hücrelerde bulunur, protein sentezi yapar. 3. Koful: Hücrede depo görevini görür, besin maddeleri ve atık maddeleri depolar. 4. Golgi Cisimciği: Salgı maddelerinin üretilmesini, kesecikler halinde paketlenmesini sağlar.

Reseptör aracılı endositoz, hücre içine taşınacak olan molekülün, hücre membranı üzerinde bulunan spesifik reseptörlerine bağlanarak bu reseptörler ile birlikte hücre içine girmesi sürecidir.

7. sınıf fen bilimleri 2. ünite (Hücre ve Bölünmeler) konu özeti şu şekilde olabilir: Hücre: Canlılarda canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimidir. Organeller: Sitoplazmada bulunan ve yaşamsal olayları gerçekleştiren yapılardır. Bazı organeller ve görevleri şunlardır: Mitokondri: Hücrenin enerji merkezidir, enerji ihtiyacı fazla olan kas hücrelerinde çok sayıda bulunur. Lizozom: Hücre içi sindirimden sorumludur ve yaşlanan hücreleri yok eder. Ribozom: Protein üretiminden sorumludur. Golgi Cisimciği: Salgı maddesi üretir ve paketler. Koful: Hücrenin çöp kovasıdır, atık madde ve su depolar. Sentriyoller: Hücre bölünmesinde görev alır, sadece hayvan hücrelerinde bulunur. Bitki ve hayvan hücresi arasındaki farklar: Hayvan hücresinin şekli yuvarlağa yakındır, bitki hücresinin şekli ise köşelidir. Bitki hücresinde hücre duvarı (çeperi) bulunurken, hayvan hücresinde hücre duvarı yoktur. Kloroplast sadece bitki hücresinde bulunur, hayvan hücresinde ise bulunmaz.

Endoplazmik retikulumun zarar görmesi, çeşitli olumsuz sonuçlara yol açabilir: 1. Protein Sentezi ve Katlanması Bozuklukları: Endoplazmik retikulum, proteinlerin doğru şekilde katlanmasını sağlar. 2. Kalsiyum Dengesizliği: Endoplazmik retikulum, hücre içi kalsiyum deposudur. 3. Detoksifikasyon Yetersizliği: Pürüzsüz endoplazmik retikulum, ilaçların ve toksinlerin detoksifikasyonunda görev alır. Zarar görmesi, zararlı maddelerin birikmesine ve karaciğer hasarı gibi durumlara neden olabilir. 4. Hastalık Riski: Endoplazmik retikulum stresi, nörodejeneratif hastalıklar, metabolik hastalıklar ve kanser gibi çeşitli hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.

DNA, kendini çeşitli mekanizmalar aracılığıyla onarır: 1. Doğrudan Onarım: Hasar görmüş bazların doğrudan düzeltilmesi. 2. Baz Eksizyon Onarımı (BER): Küçük ve helis distorsiyonu yapmayan lezyonların onarımı. 3. Nükleotid Eksizyon Onarımı (NER): Büyük ve distorsiyon yapan lezyonların, özellikle timin dimerlerinin onarımı. 4. Mismatch Onarım (MMR): DNA replikasyonu sırasında kaçan hataların, örneğin baz-baz uyumsuzluklarının ve ekleme-silme hatalarının onarımı. 5. Homolog Rekombinasyon ve Non-Homolog Uç Birleştirme (NHEJ): Çift sarmal kırıklarının onarımı. Bu mekanizmalar, genetik bilgilerin korunmasını ve hücresel işlevlerin devamlılığını sağlar.

Endoplazmik retikulum (ER) proteinlerin üretimine ve kalite kontrolüne şu şekilde yardımcı olur: 1. Protein Katlanması: ER, çözünür ve transmembran salgı proteinlerinin katlanması için birincil bölgedir. 2. Disülfid Bağları: ER lümeninde, protein disülfid izomerazlar (PDI) gibi enzimler, disülfid bağlarının oluşumunu ve düzenlenmesini katalize eder. 3. Kalite Kontrol: ER, yanlış katlanmış proteinleri tespit eder ve bunları bozunma için sitoplazmaya gönderir. 4. ER Stres Yanıtı: ER'de katlanmamış veya hatalı katlanmış proteinlerin birikmesi durumunda, UPR (katlanmamış protein yanıtı) aktive olur ve ER homeostazisini yeniden sağlamak için çeşitli hücresel cevapları başlatır.

Neoplazik infiltrasyon, normalde bulunmaması gereken hücrelerin, sıvıların veya diğer maddelerin bir doku veya organa sızması veya birikmesi anlamına gelir. Bu terim, neoplazi (yeni doku oluşumu) ile ilgili olup, iki ana türü vardır: 1. Kanser hücreleri: Anormal hücrelerin sağlıklı dokulara yayılması, tümörlerin büyümesine ve metastaz yapmasına neden olabilir. 2. İnflamatuar infiltrasyon: Enfeksiyon veya iltihaplanma durumunda, bağışıklık sistemi hücreleri etkilenen bölgeye göç eder ve burada birikir, bu da şişlik, kızarıklık ve ağrı gibi belirtilere yol açar.

Hayvan hücrelerinin üç boyutlu olmasının nedeni, organizmadaki diğer hücrelerle üç boyutlu bir şekilde etkileşim halinde olmalarıdır.

Lizozomun diğer adları fagolizozom ve pinolizozom olarak da bilinir.