HalkMasalları

Kırmızı Başlıklı Kız, kahraman olarak anılmaya, 2017 yılında Rusya'nın Sibirya bölgesinde yaşanan bir olayın ardından başlandı. Bu olayda, 4 yaşındaki Saglana Salchak adlı bir kız çocuğu, hasta anneannesine yardım çağırmak için 8 kilometre yürüdü ve kurtların ve ayıların yaşam alanında, eksi 34 derecede saatlerce yürüyerek komşularından yardım istedi. Küçük kız, tesadüfen karşılaştığı kişiler tarafından kurtarıldı ve cesaretinden dolayı "küçük kahraman" lakabı takıldı. Kırmızı Başlıklı Kız'ın bilinen ilk yayımlanmış versiyonu ise Fransız masalcı Charles Perrault tarafından 1697 yılında basılmıştır ve bu versiyonda hikaye, kurdun kızı yemesiyle sona erer.

Çiroklar (masallar) çeşitli nedenlerle anlatılır: Kültürel mirasın yaşatılması. Eğlence ve eğitim. Kimlik ve aidiyet duygusu. Toplumsal ve tarihsel sorunların yansıması.

Aarne-Thompson Kataloğu, halk anlatılarını sınıflandırmak için kullanılan bir sistemdir. Sistemin gelişimi: 1910 yılında Fin folkloristi Antti Aarne tarafından "The Types of the Folktale" (Masal Türleri) adıyla yayımlanmıştır. 1928'de Amerikalı folklorist Stith Thompson tarafından İngilizce'ye çevrilmiş ve genişletilmiştir. 2004 yılında Alman folklorist Hans-Jörg Uther tarafından daha da genişletilerek Aarne-Thompson-Uther (ATU) Katalogu haline getirilmiştir. Sistemin yapısı: Masalları, anlatı yapılarına ve birincil unsurlarına göre geniş kategorilere ayırır. Her masal türüne, kolay referans ve kültürler arası karşılaştırma için benzersiz bir AT numarası atar. Kullanım alanları: Sistem, halk anlatıları üzerine yapılan karşılaştırmalı çalışmaları kolaylaştırır. Farklı kültürlerdeki masalların kökenlerini, göçlerini ve evrimlerini izlemeye yardımcı olur.

"Kar Yağar Kar Üstüne" türküsünün hikayesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, türkünün sözleri şu şekildedir: > Kar yağar kar üstüne > Derdim var dert üstüne > Cellat boynumu vursa > Yar sevmem yar üstüne > Amman amman amman ey > Halım yamman ey > Seni gelin götürem > Arpa buğday zamman ey. Türkü, İzzet Altınmeşe tarafından Diyarbakır yöresinden derlenmiştir.

"Konyok-Gorbunok" (Küçük Kambur At), Pyotr Yershov tarafından yazılmış bir Rus edebi masaldır. Masal, Ivan adlı bir köylü çocuğunun ve onun sihirli yetenekleri olan küçük atı Konyok-Gorbunok'un maceralarını anlatır. Ivan, geceleri buğdaylarını ezip duran bir beyaz mare yakalar ve bu at, ona üç foal vaat eder; iki foal satılmak üzere, bir küçük ve sihirli olanı ise Ivan'ın kalması için. Ivan, başkente giderek atları satar ve bir tüy elde eder. Ivan, ateş kuşunu yakalar, sihirli atını korur ve Tsar-Maiden ile evlenir; mutlu bir şekilde yaşamaya başlarlar. Ayrıca, 2021 yılında bu masala dayanan "Sihirli Yollarda - Konyok-Gorbunok" adlı bir animasyon filmi de yapılmıştır.

"Su Kralı" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir. Jean Taris Hakkında Belgesel: "Taris, roi de l'eau" (Suyun Kralı Taris), 1931 yapımı, Fransız yüzücü Jean Taris'in yüzme kariyerinden kesitler sunan sessiz bir belgeseldir. Tabir: "Su kralları", önümüzdeki 50 yıl içinde su zengini toprak ağaları için kullanılacak bir tabir olarak geçmektedir. Ayrıca, "Su Kralı" ifadesi, YouTube'da bir video başlığı olarak da kullanılmaktadır.

Yedi Cüceler'in hikayesi kısmen gerçek olaylara dayanmaktadır. Ovitz Ailesi: Romanya'da yaşayan ve Auschwitz'de hayatta kalan Ovitz ailesi, masaldaki cüceleri andıran bir hikaye ile bilinmektedir. Maria Sophia von Erthal: Bazı tarihçilere göre, Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler masalındaki karakterler, 18. yüzyılda yaşayan Maria Sophia von Erthal'ın gerçek yaşam öyküsüne dayanmaktadır. Ancak, bu hikayeler genel olarak kurgusal unsurlar da içermektedir ve tam anlamıyla gerçek bir yaşam öyküsü olarak kabul edilemez.

Elbistan Masalları kitabı, Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesinden derlenmiş masalları içerir. Masallarda, genellikle orta ve alt tabaka insanların yaşamından kesitler aktarılır. Kitap, Elbistan-Akçadağ ağzıyla yazılmış masalları orijinal halleriyle sunar.

"Masal içinde masal" ifadesi, belirli bir masal türüne işaret etmemektedir. Ancak, masallar genel olarak şu türlere ayrılır: Halk Masalları: Anonim, genellikle uzun ve gerçeklikten uzak olaylar içeren masallardır. Hayvan Masalları (Fabllar): Karakterlerin hayvanlardan oluştuğu ve ahlaki dersler veren masallardır. Edebi Masallar: Yazarlar tarafından bilinçli olarak kaleme alınan, anonim olmayan masallardır. Gerçekçi Masallar: Günlük yaşamdan alınan kişiler ve olayları konu edinen masallardır. Olağanüstü Masallar: Gerçek dışı olaylar ve karakterler içeren, genellikle uzun masallardır. Eğer daha spesifik bir tür veya örnek arıyorsanız, daha fazla bilgi sağlanması gerekebilir.

"Masal ile Öykünün annesi kim?" sorusuna yanıt bulunamadı. Ancak, "masalların annesi" olarak bilinen bazı kişiler şunlardır: Şehrazat. Didem Köktaş. Ayrıca, TikTok'ta "masalin_annesi" kullanıcı adıyla masal anlatan bir hesap bulunmaktadır.

Prof. Dr. Necati Demir, Anadolu'nun çeşitli yörelerinden 330 masal derlemiştir. Ayrıca, 35 yıllık bir çalışma sonucunda 81 ili köy köy dolaşarak derlediği bin 638 masallık bir eser de bulunmaktadır. Necati Demir'in derlediği diğer bazı masal türleri ise şunlardır: ninniler; maniler; efsaneler; atasözleri; çocuk oyunları.

Ödemiş'e özgü halk masalları hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, genel olarak Anadolu'da anlatılan halk masallarından bazıları şunlardır: Keloğlan Masalları; Nasrettin Hoca Hikayeleri; Dede Korkut Hikayeleri; Leyla ile Mecnun; Aslı ve Kerem; Ferhat ve Şirin. Ayrıca, "Destanlarımız Masal ve Halk Kahramanlarımız" adlı sergide Hacivat-Karagöz, Keloğlan, Nasrettin Hoca gibi kahramanların geleneksel Türk İslam sanatlarıyla işlenmiş minyatürleri sergilenmektedir.

Masal, genellikle halkın yarattığı, hayale dayanan, sözlü gelenekte yaşayan, çoğunlukla insanlar, hayvanlar ile cadı, cin, dev, peri gibi varlıkların başından geçen olağanüstü olayları anlatan edebi bir türdür. Masal kelimesinin diğer anlamları: boşuna söylenmiş söz. Masallar, iyilik ile kötülüğün, cesaret ile korkunun, doğruluk ile hilenin çatıştığı evrensel bir kurgu içinde şekillenir ve bireyin ahlaki gelişimine katkı sağlar. Masallar, serim, düğüm ve çözüm olmak üzere üç bölümlü klasik bir olay örgüsüne sahiptir. Masal kelimesi, Arapçadaki "mesel" kelimesinden Türkçeye geçmiştir.

Rus masalları, genellikle halk kültürü ve mitolojik unsurları içerir. Örneğin, Baba Yaga gibi karakterler ve Hristiyanlık öncesi mitler sıkça işlenir. Aleksandr Puşkin'in "Ruslan ve Ludmila" adlı eseri, Kiev Prensi Vladimir'in kızı Prenses Ludmila'nın bir büyücü tarafından kaçırılması ve yiğit şövalye Ruslan'ın onu kurtarma çabalarını anlatır. Diğer Rus masalları arasında, açgözlülük ve adalet gibi temaların işlendiği "Balıkçı ile Balığın Masalı" da bulunur.

Taşeli Masalları, Mersin'in çeşitli ilçelerinden yapılan derlemelerle, konargöçer Türkmenlerin (Yörüklerin) göçebe kültürünü yansıtan sözlü kültür ürünleridir. Bu masallarda, iyilik ve kötülük gibi soyut kavramlar kişileştirilerek bunlara iki ayrı insan özelliği verilmiştir. Masallarda göze çarpan bazı temalar: adil olma; sabır; tevazu; iyiliğin karşılıksız kalmaması; iyilerin her zaman kazanması. Ayrıca, masallarda ekonomik ve cinsel şiddet unsurlarına da rastlanmaktadır.

Sihirli Kazan masalı, açgözlülüğün insanı sahtekârlığa yönlendirebileceğini ve bunun kötü olaylarla sonuçlanacağını anlatır. Masalda, Rama adında bir çiftçi, dedesinden kalan tarlayı eker ancak ürün alamaz. Masal, emek ve çabanın önemini vurgular.

Keloğlan ve Gül Kız dinleme metni, Keloğlan'ın Gülcü Baba'nın kızıyla evlenme sürecini anlatır. Keloğlan, annesinin yaşlandığını ve yalnız kalmasını istemediği için bir iş öğrenmeye karar verir.

Halife, Mecnun'un Leyla'ya aşık olduğunu duyunca "Leyla'dan çok güzel kadınlar vardır; niçin sen o kadar güzel bir şey olmayan Leyla'yı sevdin?" diye sorar. Mecnun ise "Ey halife, sende Mecnun'un gözü yoktur ki onda olanı göresin!" diyerek cevap verir.

Nağıl, Türk halk kültürü içerisinde yer alan ve köy odalarında ocak başında, topluluğa anlatılan öyküleri ifade eden bir sözcüktür. Nağılların bazı özellikleri: Halk masalı veya halk hikâyesi gibi anlamlar taşır. Azerbaycan kültüründe "nağıl" kelimesi anlam genişlemesine uğrayarak her tür masalı tanımlamak için kullanılır hâle gelmiştir. Olağanüstü öyküleri veya sıra dışı olayları içerir. Bazen günlerce, hatta aylarca sürecek kadar uzun olabilir. Nesilden nesile aktarılır. Diğer Türk dillerinde benzer anlamı ihtiva eden sözcükler: Kırgızca: Жомок (Jomok); Kazakça: Ертегі (Ertegi); Özbekçe: Ertak; Çuvaşça: Халап (Halap).

Grimm Kardeşler filmi, folk hikayeleri derleyen ve bu süreçte efsanevi yaratıklarla karşılaşan iki kardeşin hikayesini anlatıyor. Konu özeti: Will ve Jake Grimm, dolandırıcılık yapan iki kardeştir. Ayrıca, Grimm Kardeşler (Jacob ve Wilhelm Grimm), çeşitli mahalli lehçeleri inceledikten sonra köy köy, kasaba kasaba dolaşarak eski Alman şiirlerini, efsanelerini ve masallarını derleyip edebi bir üslupla yeniden yazmışlardır.