Gazlar

Sıcaklık ve hacim ilişkisi, Charles Yasası ile açıklanır. Charles Yasası'na göre, sabit basınçta, belirli miktardaki bir gazın hacmi, mutlak sıcaklık değişimiyle doğru orantılı olarak değişir. Formül olarak ifade edildiğinde: V1/T1 = V2/T2 olur. Bu yasada; T1, Kelvin biriminden gazın ilk durumdaki sıcaklığını; T2, Kelvin biriminden gazın son durumdaki sıcaklığını; V1, gazın ilk durumdaki hacmini; V2, gazın son durumdaki hacmini temsil eder. Örneğin, bir gazın sıcaklığı artırıldığında, gaz molekülleri daha hızlı hareket eder ve birbiriyle ile kabın yüzeyiyle daha sık ve kuvvetli çarpışır.

Kripton ve ksenon, düşük basınçta elektrik akımına maruz kaldıklarında renkli ışık verirler çünkü bu gazlardaki elektronlar, elektriksel boşalım sonucu uyarılır ve daha üst enerji kabuklarına çıkarlar. Bu uyarılmış elektronlar, sonunda ait oldukları kabuğa geri dönerler ve bu süreçte, yüksek enerji kabuğu ile aşağıdaki kabuk arasındaki enerji farkına bağlı olarak bir ışık fotonu şeklinde enerji yayarlar. Kripton, turuncu ışınım veren izotopu sayesinde Ekim 1983'e dek temel uzunluk birimi olan metrenin tanımlanmasında kullanılmıştır. Ksenon, düşük basınçta elektrik akımına maruz kaldığında mavimsi beyaz bir ışık yayar.

Vurgun olayı, gazların çözünürlüğünü azaltır. Gazların çözünürlüğü, sıcaklık arttıkça ters orantılı olarak azalır. Örneğin, bir gazın sıvı içindeki çözünürlüğü, basınç azaldığında çözünürlük sınırının üzerine çıkar ve gaz kabarcıkları oluşur.

Argon lazer ışığı, argon gazının iyonize edilerek 488 nm (mavi) ve 514 nm (yeşil) dalga boyunda lazer ışığına dönüştürülmesiyle oluşur. Bu süreç şu şekilde gerçekleşir: İyonizasyon: Argon gazı, içinden elektrik geçirilen bir tüpte bulunur. Işık dönüşümü: Elektrik akımı sayesinde gaz, ışığa (lazer) dönüşür. Görünüm: Mavi veya yeşil-mavi ışık oluşturur. Argon lazer, göz hastalıklarında kullanılan bir lazer türüdür ve göz dışındaki iç dokuları fotokoagülasyon yöntemiyle tedavi eder.

HBI demiri gazı, sıcak briketlenmiş demir (HBI) üretiminde kullanılan gaz indirgeyiciyi ifade eder. Bu gaz, %95 hidrojen ve karbon monoksit içerir ve 760°C – 927°C sıcaklığına kadar ısıtılır. HBI, demir cevherinin doğrudan indirgenmesiyle elde edilen, çelik üretim zincirinde kullanılan bir hammaddedir.

AYT Kimya sınavında gazlarla ilgili en çok soru gelen konular arasında gazların özellikleri ve gaz yasaları, ideal gaz yasası, gazlarda kinetik teori ve gaz karışımları bulunmaktadır. 2024-2025 eğitim öğretim yılı için güncel konulara bakıldığında, gazlarla ilgili konuların ortalama soru dağılımları şu şekildedir: Gazların özellikleri ve gaz yasaları: 0,2 soru. İdeal gaz yasası: 0,4 soru. Gazlarda kinetik teori: 0,4 soru. Gaz karışımları: 0,2 soru. Bu konulara çalışırken daha fazla önem verilmesi tavsiye edilmektedir.

Atmosferde en az bulunan gaz, kloroflorokarbonlar (CFCs) olup oranı 0.00000002'dir. Atmosferdeki gazların yaklaşık oranları şu şekildedir: Azot (N2): %78.08; Oksijen (O2): %20.95; Argon (Ar): %0.93; Karbondioksit (CO2): %0.037; Hidrojen (H2): %0.00006.

Boğucu gazlar, solunan havadaki oksijen oranını azaltarak boğucu etki gösteren, genellikle zehirli olmayan veya düşük ölçüde zehirli gazlardır. Bazı boğucu gazlar: Azot (N2); Karbondioksit (CO2); Metan (CH4). Ayrıca, klor (Cl), fosgen (PG), difosgen (DP) ve klorpikrin (PS) gibi maddeler de boğucu ajan olarak kabul edilir. Boğucu gazların durağan ve kokusuz olmaları nedeniyle varlıkları hissedilmeyebilir.

Hayır, denge bağıntısına sıvılar yazılmaz. Denge bağıntısında sadece gaz veya çözelti hâlde olan maddelerin derişimleri alınır.

Metan gazının formülü CH₄'dir.

Gazların sıkıştırılması, gaz molekülleri arasında fazla boşluk bulunması nedeniyle nispeten kolaydır. Gazın bulunduğu alanı küçültmek ve gaza basınç uygulamak, moleküllerin daha yakın birbirine gelmesini sağlar. Ayrıca, hava kompresörleri gibi endüstriyel ekipmanlar, gazı sıkıştırmak için kullanılan özel tasarım ve teknolojiye sahiptir. Gazların sıkıştırılması sırasında dikkat edilmesi gereken bazı riskler de vardır, örneğin: Asidik riskler: CO2'nin suyla teması sonucu sıkıştırma odasında aşındırıcı etkilere neden olabilecek karbonik asit oluşur. Mekanik arızalar: Sıvı damlacıklarının sıkıştırma odasına girmesi, kompresörün mekanik parçalarına zarar verebilir. Termal riskler: Gaz karışımının özgül ısısı, sıcaklık değişimlerine yol açabilir.

11. sınıf kimya gazlar konusuyla ilgili kaç soru olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, 11. sınıf kimya dersinde gazlar konusuyla ilgili bazı kazanımlar şunlardır: Gazların Özellikleri ve Gaz Yasaları. İdeal Gaz Yasası. Gazlarda Kinetik Teori. Gaz Karışımları. Gerçek Gazlar. Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynakları inceleyebilirsiniz: odsgm.meb.gov.tr; ogmmateryal.eba.gov.tr; ogrencidostu.com.

Evet, 11. sınıfta gazlar konusu vardır. 11. sınıf kimya müfredatında yer alan "Gazlar" ünitesi şu konuları içerir: gazların özellikleri; gaz yasaları ve ideal gaz denklemi; gazlarda kinetik teori; gaz karışımları ve kısmi basınç.

Argon tüplerinin litre kapasitesi, tüpün boyutuna göre değişiklik göstermektedir. Örneğin: 50 litre kapasiteli argon tüpleri, 12,06 m³ gaz hacmi içerir. 10 litre kapasiteli argon tüpleri, 1,59 m³ gaz hacmi içerir. Ayrıca, Linde Gaz AŞ tarafından sunulan 50 litre kapasiteli argon tüpleri, 12,12 m³ gaz hacmi içermektedir. Daha spesifik bir bilgi için, ilgili ürünün teknik özelliklerine bakılması önerilir.

İdeal pistonlu kapta basınç korunmaz. İdeal pistonlu kaplar, pistonun hareket etmesi nedeniyle hacim sabit kalmadığından basınç sabit tutulamaz.

Gerçek bir gazın hacminin ideal gazdan daha büyük olmasının sebebi, yüksek basınç ve düşük sıcaklıkta moleküller arasındaki etkileşimlerin artmasıdır. Gerçek gazların ideal gazdan daha büyük hacim kaplamasının diğer sebepleri: Moleküllerin kendi hacimleri. Moleküller arası çekim kuvvetleri. Doğadaki tüm gazlar gerçek gazdır ve gerçek gazlar uygun koşullarda (yüksek sıcaklık ve düşük basınç) ideale yakın davranır.

Atmosferde bulunan gazların bazı olayları şunlardır: Sıcaklık düzenlemeleri: Su buharı, solar enerjiyi ve yerden gelen termal radyasyonu absorbe ederek sıcaklığın ayarlanmasında önemli rol oynar. Hava olayları: Atmosferdeki gazlar, troposferde hava akımları, bulutluluk, nem, yağışlar ve basınç değişikliklerine neden olur. Koruyucu işlevler: Ozon tabakası, güneşten gelen zararlı ultraviyole ışınları emer; atmosfer, göktaşlarının parçalanmasını sağlar. Ses ve ışık iletimi: Atmosfer, ses iletimini ve ışığın yansımasını sağlar. Yanma ve solunum: Atmosfer, canlıların solunumu ve yanma olayları için gerekli gazları içerir.

Molekül ağırlığı, difüzyon hızını ters orantılı olarak etkiler. Thomas Graham'ın çalışmalarına göre, molekül ağırlığı küçük olan gazların yayılma hızı, molekül ağırlığı büyük olan gazların yayılma hızından daha büyüktür. Bunun nedeni, Graham Yasası'na göre, gazların difüzyon hızının, gazların mol kütlelerinin karekökü ile ters orantılı olmasıdır. Difüzyon hızını etkileyen diğer faktörler arasında sıcaklık, derişim farkı, çözücü yoğunluğu ve hareket mesafesi bulunur.

R32 gaz yerine R410 gaz kullanılamaz, çünkü bu iki gazın kimyasal bileşimleri farklıdır ve farklı soğutma sistemleri gerektirir. Özetle: - Çevresel etki: R32 daha düşük sera gazı emisyonuna sahiptir. - Yanıcılık: R410 yanıcı değilken, R32 hafif yanıcıdır. - Enerji verimliliği: R32, R410'a göre daha yüksek enerji verimliliğine sahiptir. - Fiyat: R32, R410'a göre daha pahalıdır. Hangi gazın uygun olduğu, kullanıcının ihtiyaçlarına ve önceliklerine bağlıdır.

1 mol N₂ (azot gazı) 28 gramdır. Bu sonuç, N'nin atom kütlesi olan 14'ün, molar kütle (g/mol) cinsinden ifade edilen azot gazının kütlesi olan 28 ile çarpılmasıyla elde edilir (28 × 14 = 28).