GaripAkımı

“İstanbul’u Dinliyorum, Gözlerim Kapalı” şiiri, Garip Akımı (I. Yeni) olarak bilinen edebi akıma aittir.

İstanbul'u Dinliyorum şiiri, Orhan Veli Kanık tarafından yazılmış ve Garip Akımı'nın ikinci dönem özelliklerini yansıtan bir eserdir. Şiirin ana temaları şunlardır: - Dinginlik ve huzur: Şiirin geneline yayılan duygu, şehrin gürültüsünden uzak, doğanın seslerinin hakim olduğu bir huzurdur. - Sosyal yaşam: Şiirde, şehrin sokakları, dalyanları, kayıkhaneleri, çarşıları ve kaldırımlarında geçen günlük yaşam tasvir edilmektedir. - İmgelem: Şiir, duyu organlarına hitap eden imajlarla yüklüdür ve okuyucunun zihninde canlı görüntüler oluşturur.

Orhan Veli, Garip Akımı'nın kurucularındandır.

Garipçiler veya Birinci Yeniciler, 1940'lı yılların başında Türk edebiyatında önemli bir devrim gerçekleştiren şiir akımının temsilcileridir. Orhan Veli Kanık'ın eserleri: 1. "Garip" (1941) - Melih Cevdet Anday ve Oktay Rifat ile birlikte yayımladıkları şiir kitabı. 2. "Vazgeçemediğim" (1945) - Gündelik hayatın basit ayrıntılarını işlediği eser. 3. "Destan Gibi" (1946) - Toplumsal konuları ve insan ilişkilerini işlediği şiir. 4. "Yenisi" (1947) - Yenilikçi anlayışını sürdürdüğü şiirler. 5. "Karşı" (1949) - Ölümünden sonra yayımlanan, son dönem şiirlerini içeren kitap. 6. "Nasreddin Hoca Hikayeleri" - Türk mizahının önemli figürünü yeniden yorumladığı hikayeler. 7. "Bütün Şiirleri" (1951) - Kanık'ın tüm şiirlerini içeren derleme. Ayrıca, La Fontaine'in masallarını Türkçeye çevirerek çocuk edebiyatına katkıda bulunmuştur.

Garipçiler ve İkinci Yeniciler, Türk şiirinde farklı dönemlerde ortaya çıkmış iki önemli şiir hareketidir. Garipçiler, 1940'lı yıllarda ortaya çıkan ve Garip Akımı olarak da bilinen bir şiir hareketidir. İkinci Yeniciler ise 1950'li yıllarda Garip akımına tepki olarak doğmuş bir şiir hareketidir.

Orhan Veli Kanık'ın hayatı kısaca şu şekilde özetlenebilir: 13 Nisan 1914'te İstanbul'da doğan Kanık, Galatasaray Lisesi'nde eğitimine başladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'ne kaydoldu, ancak yükseköğrenimini tamamlamadan okulu terk etti. Garip Akımı'nın kurucusu olarak, geleneksel şiir anlayışına karşı çıkarak daha sade bir üslup benimsedi ve halk diline yöneldi. 14 Kasım 1950'de geçirdiği beyin kanaması sonucu hayatını kaybetti ve Aşiyan Mezarlığı'na defnedildi.

Garip akımı, Türk edebiyatında 1940'larda ortaya çıkan ve eski şiir anlayışına tepki olarak doğan bir edebiyat hareketidir. Garip akımının anlatmak istedikleri: - Ölçü ve kafiyeye karşı çıkmak. - Günlük konuşma dilini şiire uygulamak. - Mecaza, süse ve yapaylığa karşı olup; sadeliğe önem vermek. - Halk şiirinin anlatım ve deneyimlerinden faydalanmak. - Sıradan insanları şiire konu etmek. - Yaşama sevincini şiire yansıtmak.

Melih Cevdet Anday, Garip Akımı'nın (Birinci Yeni) temsilcisidir.

Garip Akımı'nın en önemli temsilcisi olarak kabul edilen şair Orhan Veli Kanık'tır.

Garip Akımı'nın en önemli özellikleri şunlardır: 1. Biçimden Özgürlük: Ölçü, uyak ve kafiye gibi geleneksel şiir kurallarına bağlı kalmaz, serbest şiir biçimini benimser. 2. Sadelik: Günlük konuşma diline yakın bir üslup kullanır, süs ve abartmadan uzak durur. 3. Somutluk: Soyut kavramlar yerine somut imgeler ve örnekler kullanır. 4. Kentsel Yaşam: Kent yaşamının ve insanlarının sorunlarını konu edinir. 5. İçtenlik: Yapay duygulardan ve gösterişten kaçınır, samimi bir duygusal ton taşır.

Garip şiirinin özellikleri şunlardır: 1. Biçimden Özgürlük: Ölçü, uyak ve kafiye gibi geleneksel şiir kurallarına bağlı kalmaz, serbest şiir biçimini benimser. 2. Sadelik: Süslü ve abartılı ifadelerden uzak, yalın bir dil kullanır. 3. Somutluk: Soyut kavramlar yerine somut imgeler ve örnekler kullanır. 4. Kentsel Yaşam: Kent yaşamının ve insanlarının sorunlarını konu edinir. 5. İçtenlik: Yapay duygulardan ve gösterişten kaçınır, samimi bir duygusal ton taşır. 6. İroni ve Mizah: Toplumsal olayları ve bireysel durumları esprili bir dille ele alır.

Garip Akımı, 1920'li yılların başında Türk edebiyatında ortaya çıkan ve geleneksel şiir kalıplarını reddeden yenilikçi bir sanat hareketidir. Temel özellikleri: - Sade dil kullanımı: Halkın anlayabileceği günlük bir dil tercih edilmiştir. - Günlük yaşam temaları: Şiirlerde ve yazılarda gündelik yaşamın sıradan olayları işlenmiştir. - Bireysel deneyimler: Bireysel duygu ve düşünceler ön plana çıkarılmıştır. - Mizah ve ironi: Toplumsal eleştiriler mizahi bir dille ifade edilmiştir.

Garip akımına tepki gösterilmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Geleneksel Şiir Anlayışına Muhalefet: Garip akımı, eski şiir anlayışlarını, uyak ve ölçü gibi kuralları reddediyordu. 2. Şairanelik ve Mecaz Kullanımı: Akım, şairanelikten ve mecazdan uzak, yalın bir dil kullanmayı savunuyordu. 3. Toplumcu Şairlerin Eleştirileri: Toplumcu şairler, Garip akımını, burjuva duyarlılığını geliştirmekle ve şiiri yozlaştırmakla suçladılar.

Oktay Rıfat, iki farklı edebi akımın mensubu olarak kabul edilir: 1. Garip Akımı: Orhan Veli ve Melih Cevdet'le birlikte Garip Akımı'nın kurucularındandır. 2. İkinci Yeni Akımı: 1955 yılından itibaren İkinci Yeni adlı şiir akımına yönelmiştir.

Sabahattin K. Aksal, Garip Akımı ve İkinci Yeni şiir akımlarına mensuptur.

Orhan Veli, Garip Akımı'nın kurucusudur. Bunun nedeni, Melih Cevdet Anday ve Oktay Rifat ile birlikte yayımladıkları "Garip" adlı şiir kitabı ve bu kitapta ortaya koydukları şiir anlayışıdır.

Orhan Veli Kanık'ın şiir anlayışı, geleneksel şiir kurallarını sorgulayan ve bu kurallara başkaldıran bir yapıya sahiptir. Temel özellikleri: - Sade dil: Günlük yaşamın sıradan detaylarını ve basit bir dili tercih etmiştir. - Her şeyin şiire konu olabileceği: Şiire her türlü konuyu dahil etmiş, edebî sanatları, vezin ve kafiye gibi ölçü birimlerini reddetmiştir. - Garip Akımı: Arkadaşları Melih Cevdet Anday ve Oktay Rifat ile birlikte "Garip" akımını oluşturarak, şiirin sadece elit bir sanat dalı olmadığını, her kesimden insanın anlayabileceği bir ifade biçimi olması gerektiğini savunmuştur. - Mizah ve ironi: Şiirlerinde mizahi unsurlar ve ironi sıkça yer alır.

Garip Akımı, 1940'lı yılların sonlarında Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday'ın öncülüğünde ortaya çıkan bir edebiyat akımıdır. Akımın temel özellikleri: - Biçimden özgürlük: Ölçü, uyak ve kafiye gibi geleneksel şiir kurallarına bağlı kalınmaz, serbest şiir biçimi benimsenir. - Sadelik: Süslü ve abartılı dilden uzak, yalın bir dil kullanılır. - Somutluk: Soyut kavramlar yerine somut imgeler ve örnekler kullanılır. - Kentsel yaşam: Kent yaşamının ve insanlarının sorunları konu edinilir. - İçtenlik: Yapay duygulardan ve gösterişten kaçınılır. Temsilcileri: - Orhan Veli Kanık: "İstanbul'u Dinliyorum", "Anlatamıyorum" gibi şiirleriyle tanınır. - Oktay Rifat: "Memleketimden İnsan Manzaraları", "Ayna" gibi şiirleriyle bilinir. - Melih Cevdet Anday: "Çakmak", "Nerden Söyleyeyim" gibi şiirleriyle tanınır.

Orhan Veli Kanık'ın "Bir elinde cımbız, bir elinde ayna; Umurunda mı dünya!" şiiri, Garip Akımı'na aittir.

"İstanbul'u Dinliyorum" şiiri, Orhan Veli Kanık tarafından yazılmış ve Garip Akımı'nın ikinci dönem özelliklerini yansıtan bir eserdir. Şiir, şairin İstanbul'u dinleme metaforunu kullanarak şehri sesleri ve atmosferiyle tasvir eder. Ana temaları arasında dinginlik, huzur ve özlem duyguları yer alır.