Folklor

Uğur sayılan bir nesne, halk arasında uğur veya fetiş olarak adlandırılır.

Rüyada yeşil soğan görmek, genellikle zorlu bir hayat ve alın teri dökerek kazanç elde etmek anlamına gelir. Diğer bazı yorumlar ise şu şekildedir: - İslami yoruma göre: Yeşil soğan, bin bir meşakkatle geçen hayatın sonunda refaha kavuşmaktır. - Olumsuz yorumlar: Rüya sahibinin büyük hayal kırıklıkları yaşayacağı, hastalıklarının artacağı veya çevresindeki bazı insanların ona ihanet edeceği şeklinde de yorumlanabilir. Rüya tabirleri bilimsel temellere dayanmaz.

Kameraya bakan maymun, genellikle merak, zeka ve uyum yeteneği gibi kavramları temsil eder. Kültürel bağlamlarda ise maymun, iletişim, topluluk ve aile bağları ile ilişkilendirilir. Bazı mitolojik ve folklorik anlamlarda ise maymun, kurnazlık, cesaret ve koruyucu enerji gibi olumlu niteliklerle de anılır.

Pina Bausch'un "The Rite of Spring" adlı eseri, İgor Stravinsky'nin aynı adlı bestesine dayanarak Rus pagan ritüelleri ve folklorundan ilham alarak bir bahar ayinini anlatır. Eserin konusu, bir genç kızın baharın gelmesini sağlamak için kurban edilmesini içeren bir ritüel etrafında döner. Bausch'un yorumunda, dansların fizikselliği ve duygusal derinliği ön plana çıkar ve geleneksel bale konvansiyonlarından uzaklaşılır.

"The Black Lamb" oyunu, ürkütücü çocukluk masalları ve gerçek hayattan ilham alan bir folklor korku oyunu olarak tanımlanmaktadır. Oyunda, trajik bir kazanın ardından gizemli bir siyah kuzuya çekilen bir karakteri kontrol ediyorsunuz.

Kitâbü'l-Bülhân veya Şaşırılacak Şeyler Kitabı, astronomi, astroloji ve kehanet ile ilgili minyatür resimler ve bilgiler içeren bir el yazması kitaptır. Kitapta yer alan konular arasında folklor, burçlar, peygamberler ve cinler gibi çeşitli konular bulunmaktadır. Kitâbü'l-Bülhân'ın yazarı kesin olarak bilinmemekle birlikte, 14. veya 15. yüzyıla ait olduğu ve Ahmad ibn ‘Ali al-Buni tarafından derlenmiş olabileceği düşünülmektedir.

Kör Ahmet olarak bilinen sanatçı, Ahmet Özdemir'dir. Sanatçı özellikleri: - Görme engelliydi ve çiçek hastalığı yüzünden bu duruma gelmişti. - Bağlama ve ud çalıyordu, ayrıca yerel ağız ile taklitler yapıyor, piyesler oynuyor ve hikayeler anlatıyordu. - TRT Ankara Radyosu'nda udîlerden ders aldı ve besteleri ünlü sanatçılar tarafından seslendirildi. - Nüktedan kimliğiyle de tanınıyordu. Ahmet Özdemir, Konya folklor ve kültür hayatına önemli katkılarda bulunmuş bir halk sanatçısıdır.

Murathan Mungan, folklorik ve mitolojik şiir anlayışına yakındır. Şiirlerinde farklı kültür, inanç ve yaşam biçimlerini ele almış, masallar, halk hikayeleri ve mitolojiden yararlanmıştır.

Gece uyurken aynaya bakmanın çeşitli anlamları ve inanışları vardır: 1. Psikolojik Etkiler: Gece aynaya bakmak, özellikle karanlıkta, kaygı ve korku duygularını tetikleyebilir. 2. Uyku Bozuklukları: Aynanın yansıttığı ışık, melatonin üretimine müdahale ederek uykuya dalmayı zorlaştırabilir. 3. Folklor İnanışları: Bazı kültürlerde, gece 12'den sonra aynaya bakmanın uğursuzluk getirdiğine dair inanışlar vardır. 4. Enerji Çekimi: Aynalar, yatak odasında olduğunda ortama "yang" enerjisi katarak huzursuzluk ve uykusuzluğa yol açabilir.

Uluslararası Türk Folklor Kongresi iki kez yapılmıştır: 1. Birinci Uluslararası Türk Folklor Kongresi, 1975 yılında İstanbul'da düzenlenmiştir. 2. İkinci Uluslararası Türk Folklor Kongresi, 1981 yılında Bursa'da düzenlenmiştir.

Ölüm Perisi (Banshee), Kelt folklorunda doğaüstü bir yaratıktır ve aileden birinin öleceğinin habercisi olarak kabul edilir. Yaptıkları arasında: - Geceleyin hüzünlü yas ağlayışı veya yüksek sesle dövünme; - Ağlayış ve inlemelerinin çok keskin ve rahatsız edici olması; - Bazen hayvan veya bitki şeklinde kendini göstermesi.

Asya masalları arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. "İyi ve Kötü Erkek" - Çin masalı, iyilik ve kötülük arasındaki mücadeleyi anlatır. 2. "Ali Baba ve Kırk Haramiler" - Orta Doğu masallarının klasiklerindendir, zenginlik, dürüstlük ve sadakat gibi değerleri ele alır. 3. "Panchatantra" - Hint masallarının en ünlülerinden biri, hayvanlar aracılığıyla insan davranışlarını öğreten öyküler içerir. 4. "Ağaç Kral" ve "Ayışığı" - Asya'nın folklorunu yansıtan önemli masallardır. 5. "Ağustos Böceği ile Karınca" - La Fontaine'in Fransa'ya ait masalı, hayvan karakterlerin kışa hazırlık yapmasını konu alır.

Çarm nazarlık, genellikle kötü enerjileri ve kem gözleri uzaklaştırmak amacıyla kullanılan bir tılsım türüdür. Bu tür nazarlıklar, mavi renkteki cam boncuklar şeklinde olup, üzerindeki göz figürleri sayesinde negatif enerjiyi emdiğine inanılır. Ancak, nazar inancının bilimsel bir temeli yoktur ve bu tür uygulamalar kültürel ve folklorik bir öneme sahiptir.

Kelpie, İskoç folklorunda şekil değiştiren su ruhları olarak temsil edilir ve çeşitli semboller taşır: 1. Doğa ve Su: Kelpie, nehir ve göllerle ilişkilendirilir ve suyun hem yaşam verici hem de tehlikeli yönlerini simgeler. 2. Dönüşüm ve Aldatma: Kelpie'nin en belirgin özelliklerinden biri dönüşüm yeteneğidir; hem at hem de insan formunda görünebilir ve bu, görünüşlerin yanıltıcı olabileceğini vurgular. 3. İnsan Etkileşimi: Kelpie hikayeleri, genellikle insanları kandırıp suya çekerek boğmasıyla sonuçlanır ve bu, güvenilmez yabancıların tehlikelerine dair bir uyarı olarak yorumlanır. 4. Koruma ve Uyarı: Bazı hikayelerde Kelpie, su yollarının koruyucusu olarak tasvir edilir ve insanları yaklaşan fırtınalar konusunda uyarabilir.

Karanfili elmaya koyma geleneği, Kürt folklorunda önemli bir yere sahip olan ve neredeyse 50 yıllık bir geçmişe dayanan bir Kürt geleneği olarak bilinmektedir. Bu geleneği Kuzey Yıldızı Vakfı Diyarbakır'da yaşatmaya çalışmaktadır.

"Dağ Başını Duman Almış" marşı, aslen Felix Körling'in derlediği "Tre trallande jäntor" adlı İsveç folklorüne aittir.

Folklor ve halk oyunları aynı kavramlar değildir, ancak birbirleriyle ilişkilidirler. Folklor, bir toplumun kültürel mirasını oluşturan tüm unsurların toplamıdır ve halk hikayeleri, masallar, efsaneler, atasözleri, deyimler, şarkılar, müzikler, el sanatları ve gelenekleri içerir. Halk oyunları ise folklorun bir alt başlığıdır ve belirli bir toplumun veya kültürün mensupları tarafından yapılan ve genellikle grup halinde icra edilen dansları ifade eder.

Eski çeyiz sandıkları, kültürel ve tarihi değerleri nedeniyle değerlidir. Ayrıca, çeyiz sandıklarının içindeki işlemeler ve süslemeler, sanatsal bir ifade olarak görülürdü ve her bir detay, dilek ve istekleri yansıtan bir anlam taşırdı.

Marta Marta, Balkan coğrafyasında baharın gelişi ve doğa döngüleri ile ilişkilendirilen bir gelenektir. Hikayesi: Bulgaristan folkloründe, 1 Mart'tan itibaren "Baba Marta" (Marta Nine) günlerinin başladığına inanılır. Ritüeller: Mart ayı boyunca kırmızı ve beyaz iplerden yapılmış "marteniçka" adı verilen bileklikler takılır. Anlamı: Marteniçkalar, sağlık, bereket ve iyilik dilekleriyle takılır.

"Folklor Şiire Düşman" şiiri, Cemal Süreya'nın 1956 yılında kaleme aldığı aynı adlı poetik yazısında halk şiiri ve folklor unsurlarını çağdaş şiir sanatı için yetersiz ve engel olarak görmesini anlatır. Şiirde, deyimlerin ve folklorik unsurların şiirin gelişimine katkı sağlamak yerine onu kısıtladığı düşüncesi öne çıkar. Ancak, yaklaşık on üç yıl sonra yayımladığı "Yunus ki Sütdişleriyle Türkçenin" adlı şiirinde, İkinci Yeni şiir akımının ilkelerine bağlı kalarak halk şiirinin hakkını teslim eder ve bu damarın Yunus Emre gibi güçlü temsilcilerine yer verir.