Faiz

Yasal faiz oranı, 21 Mayıs 2024 tarihinde 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 1. maddesinde yapılan değişiklikle 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yıllık %24 olarak artırılmıştır.

Faiz kararlarının önemli olmasının bazı nedenleri: Ekonomik istikrar ve büyüme: Faiz oranları, para arzını kontrol etmek, enflasyonu hedeflemek ve ekonomik istikrarı sağlamak için kullanılır. Tüketici ve yatırımcı davranışları: Faiz artışları, tüketici harcamalarını azaltabilir ve tasarrufları artırabilir; faiz indirimleri ise tüketimi ve yatırımı teşvik edebilir. Döviz kurları: Faiz kararları, yerel para biriminin değerini etkileyebilir. Piyasa beklentileri: Faiz kararları, borsa ve tahvil piyasası gibi finansal piyasalarda anında etki yaratır. Maliye politikası uyumu: Faiz kararları, maliye politikasıyla uyumlu olarak fiyat istikrarına katkı sağlayabilir. 2025 yılı için, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) bir sonraki faiz kararının 11 Eylül'de açıklanması beklenmektedir.

Genel olarak, faiz oranlarının artması borsayı olumsuz etkileyebilir. Ancak, faiz artışının borsaya etkisi, birçok faktöre bağlıdır. Yatırım kararları almadan önce bir finansal danışmana başvurulması önerilir.

3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 1. maddesinde düzenlenen kanuni faiz oranı, 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren yıllık %24 olarak uygulanmaktadır. Bu değişiklik, 21 Mayıs 2024 tarihli ve 32552 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılmıştır.

Fed faiz kararının doları nasıl etkileyeceği, faiz kararının içeriğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir: Faiz indirimi. Faiz sabit tutma. Faiz artırma. Fed faiz kararının dolar üzerindeki etkisi, diğer ekonomik faktörler ve piyasa koşullarına bağlı olarak değişebilir.

Kiraz Hesap'ta para kalması durumunda, hesapta kalan bakiye özel faiz oranları ile gecelik olarak değerlenir. Ancak, vadeli mevduat alt limiti belirli bir tutarın altına düştüğünde (örneğin, 100.000 TL/1.000 USD/1.000 EUR/1.000 GBP/1.000 XAG'nin altına inilmesi) mevduat otomatik olarak kapanır ve faiz getirisi elde edilemez. Ayrıca, hesapta bloke bulunan bir tutar varsa, bu tutara faiz işletilmez.

Faiz oranlarının ay ay değişmesinin birkaç nedeni vardır: Ekonomik veriler ve para politikası hedefleri: Merkez bankaları, enflasyon, işsizlik oranı ve büyüme hızı gibi ekonomik verileri analiz ederek para politikası hedeflerini belirler ve buna göre faiz oranlarını değiştirir. Piyasa koşulları ve beklentiler: Piyasa koşulları ve beklentiler, faiz oranlarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Küresel ekonomik koşullar: Küresel ekonomik gelişmeler de faiz oranlarını etkileyebilir. Stopaj oranları: Mevduat stopaj oranlarındaki değişiklikler de faiz oranlarını etkileyebilir. Bankaların likidite ihtiyacı: Bankaların likidite ihtiyacı, BDDK ve TCMB politikaları tarafından sınırlanabilir ve bu durum faiz oranlarını etkileyebilir. Faiz oranları, bankaların kendi faiz politikaları, yatırılan miktar ve vade süresi gibi faktörlere bağlı olarak da değişebilir.

Aidatta gecikme faizi, Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 20. maddesine göre, ödenmeyen aidat için aylık %5 oranında hesaplanır. Hesaplama formülü: Gecikme Tazminatı = Aidat Bedeli x Süre x Gecikme Tazminat Oranı. Süre, gecikme gün sayısı olarak hesaplanır ve bir ay 30 gün kabul edilir. Örnek hesaplama: Bir kat maliki 2.000 TL aidatını 72 gün geciktirmiş olsun. Aylık gecikme tazminatı %5 ise: Gecikme Tazminatı = 2.000 x 0,6 x (72/360) = 240 TL. Bu hesaplama, yönetim planında özel bir oran belirtilmemişse geçerlidir.

Reeskont avans faizi, vadesine en çok üç ay kalan senetler karşılığında Merkez Bankası tarafından bankalara verilen avans işlemlerinde uygulanan faiz oranıdır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 8 Mart 2025 tarihinde reeskont ve avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranlarını güncellemiştir. Reeskont avans faizi, firmaların vadeli alacaklarını nakde çevirebilmek amacıyla reeskont kredisi kullandıkları durumlarda uygulanır.

Japonya Merkez Bankası'nın (BOJ) faiz artırmamasının birkaç nedeni bulunmaktadır: Ekonomik belirsizlikler. ABD gümrük vergilerinin etkisi. Mevcut faiz oranı hedefi. Ayrıca, BOJ Başkanı Kazuo Ueda, para politikasının önceden belirlenmiş bir programa dayanmayacağını, çeşitli belirsizlikleri hesaba katarak zamanında ve uygun bir şekilde yürütüleceğini ifade etmiştir.

Anaparaya faiz tahsilatı, basit faiz olarak adlandırılır ve sadece belirlenen vade sonunda anapara üzerinden faiz hesaplanması anlamına gelir. Basit faiz hesaplaması şu formülle yapılır: Faiz = Anapara x Faiz Oranı x Vade. Örneğin, yıllık %5 basit faiz oranıyla 1.000 TL kredi alındığında, kredinin ömrü boyunca toplam 50 TL faiz ödenir (1.000 TL x %5). Bileşik faiz ise, elde edilen faizin anaparaya eklenerek yeni faiz hesaplamasına dahil edilmesi ve böylece faize faiz işlenmesi durumudur. Türkiye'deki yasal mevzuatlara göre, bileşik faiz hesaplanması birkaç istisna dışında yasaktır.

Talep artırımda faiz hesaplaması, tam yargı davalarında ve işçilik alacağı davalarında farklı şekillerde yapılır: Tam yargı davalarında: Miktar artırımı yapılması halinde, dava dilekçesinde talep edilen miktara hangi tarihten itibaren faize hükmedilmişse, artırılan miktara da aynı tarihten itibaren faize hükmedilir. İşçilik alacağı davalarında: Talep artırım dilekçesi verilerek arttırılan miktarlar dahil alacakların tümüne dava tarihinden itibaren faiz işletilir. Faiz hesaplaması genellikle şu formülle yapılır: Faiz Tutarı = Anapara x Faiz Oranı x Vade.

Hayır, kira sertifikası ile faiz aynı şey değildir. Kira sertifikası (sukuk), belirli bir varlığa dayalı olarak ihraç edilen ve yatırımcılara ilgili varlıktan elde edilen kira gelirlerini dağıtan bir finansal enstrümandır. Tahviller ise sabit veya değişken faiz getirisi sağlar ve genellikle ihraç eden kurumun borç yükümlülüğünü temsil eder.

Yapı Kredi Sınırsız Hesap, günlük faiz kazandıran bir mevduat hesabıdır. Bu hesapta, vadesiz alt limitin üstünde kalan tutar için faiz işletilir ve faiz oranı günlük olarak değişebilir.

Evet, Akbank Serbest Hesap günlük faiz kazandıran bir hesap türüdür. Serbest hesap bakiyesinin 1.000 TL ve üzerinde olması durumunda, hesaptaki toplam tutar üzerinden faiz kazanılır. Serbest Plus Hesap için de benzer bir durum söz konusudur; bu hesap türü de günlük faiz kazandırır.

Adat faiz oranı hesaplama örneği: Veriler: Anapara: 100.000 TL; Gün sayısı: 90; Faiz oranı: %30. Hesaplama: Adat = Anapara x Gün Sayısı x Faiz Oranı / 36.000. Adat = 100.000 x 90 x 30 / 36.000 = 7.500 TL. Formül: Adat = Anapara x Gün Sayısı x Faiz Oranı / 36.000. Bu formülde: Anapara, ilgili hesapta bulunan bakiyeyi; Gün Sayısı, bakiyenin ilgili dönemde kaç gün tutulduğunu; Faiz Oranı, yıllık yasal faiz oranını ifade eder. Adat hesaplama işlemleri için özel programlar veya muhasebe yazılımları kullanılabilir.

Dolar faizi, vadeli mevduat hesaplarında günlük veya aylık olarak uygulanabilir. Günlük Vadeli Hesap: Faiz kazancı günlük olarak hesaplanır ve genellikle esnek para çekme veya yatırma imkânı sunar. Aylık Vadeli Hesap: Faiz kazancı genellikle ay sonunda hesaplanır ve vade süresi boyunca anaparanın hesapta kalması gerekir. Faiz oranı ve kazanç, seçilen bankaya ve hesap türüne göre değişiklik gösterebilir. En avantajlı seçeneği belirlemek için farklı bankaların faiz oranlarını karşılaştırmak faydalı olacaktır.

İtirazın iptali davasında faiz hesaplaması şu şekilde yapılır: İşlemiş faiz: İtirazın iptali davasında harca dahil edilir ve hakim, işlemiş faiz talebinin bulunup bulunmadığını belirlemekle yükümlüdür. Eksik harç: Eğer takip dosyasında işlemiş faiz talebi bulunuyorsa, mahkeme eksik harcın tamamlanmasını talep etmeli ve yargılamaya devam ederek hüküm kurmalıdır. Hukuki süreç ve hesaplama karmaşık olabileceğinden, bir avukata danışılması önerilir.

Gecikme zammı oranı, farklı durumlara göre çeşitli yöntemlerle belirlenir: Vergi borçlarında: Her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen oranlarda uygulanır. Tüketici işlemlerinde: Tüketici Kanunu'na göre belirli sınırlar dahilinde uygulanabilir. İş sözleşmelerinde: İşçi ücretlerinin gecikmesi durumunda işverene uygulanabilir. Kira sözleşmelerinde: Kiracının kira bedelini zamanında ödememesi halinde uygulanabilir. Finansman ve kredi anlaşmalarında: Taksitlerin gecikmesi durumunda uygulanabilir. Gecikme zammı oranı, genellikle günlük bazda belirlenen oranlarla hesaplanır ve borç tutarı, günlük oran ve gün sayısı çarpılarak bulunur. Güncel oranlar için Resmî Gazete veya Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) kaynakları takip edilmelidir.

Adat hesaplama formülü: Adat = Anapara x Gün Sayısı x Faiz Oranı / 36.000. Bu formülde: Anapara: İlgili hesapta bulunan bakiye. Gün Sayısı: Bakiyenin ilgili dönemde kaç gün tutulduğu. Faiz Oranı: Yıllık yasal faiz oranı. Örnek hesaplama: 100.000 TL’lik kasa fazlası 90 gün boyunca işletme kasasında duruyorsa ve yıllık faiz oranı %30 ise: Adat = 100.000 x 90 x 30 / 36.000 = 7.500 TL. Adat hesaplaması için elle hesaplama, adat hesaplama programı kullanımı veya özel muhasebe yazılımları kullanılabilir. Adat hesaplamanın temel amacı, gelir dengesini sağlamak ve ihtiyaç fazlası paranın faizini ödemektir.