Faiz

ON Hesap, Burgan Bank'a ait, gündüz vadesiz, gece vadeli olarak çalışan bir mevduat hesabıdır. Çalışma şekli: Gündüz: Vadesiz hesap gibi kullanılabilir; para çekip yatırma işlemi yapılabilir. Akşam 18.15'ten sonra: Hesaba aktarılan bakiye, otomatik olarak vadeli hesaba aktarılır ve gecelik faiz işler. ON Hesap'ın bazı avantajları: Masrafsız işlem: EFT, havale ve FAST gibi para transferlerinde masraf alınmaz. Yüksek faiz oranı: Standart hesaplara kıyasla daha yüksek faiz oranları sunar. ON Plus programı: Belirli harcama tutarlarını karşıladığınızda ek faiz avantajı sağlar. Dijital bankacılık: Mobil uygulama üzerinden tüm bankacılık işlemleri kolayca yapılabilir. ON Hesap açmak için ON Mobil uygulaması üzerinden başvuru yapılabilir.

Vadesiz mevduat hesaplarına para yatırıldığında faiz geliri elde edilmez. Vadesiz hesaplar, genellikle para biriktirmek, nakit parayı kart ile kullanmak, havale/EFT yapmak ve online alışveriş gibi işlemler için kullanılır.

Swap, iki tarafın bir yükümlülük veya varlığa bağlı olan döviz cinsini ya da farklı faiz ödemelerini belirli bir zaman dilimi içinde karşılıklı olarak değiştirdikleri takas sözleşmesidir. Faiz swapı, belirli bir anapara tutarı üzerinden farklı faiz oranı esaslarına göre hesaplanacak faizlerin iki taraf arasında anlaşılan vadelerde değişimini öngören bir sözleşmedir. Faiz swapı, ihracatçıların piyasadaki faiz dalgalanmalarından kaynaklanan faiz riskinden korunabilmeleri amacıyla da kullanılabilir.

Kâr payı ile faiz arasındaki temel farklar şunlardır: Vade sonunda kazanç: Faizde, vade sonunda anaparanın kazancı belirli ve sabittir. Risk ve zarar: Kâr payında, finansmandan zarar edilmesi ihtimal dâhilindedir ve bu zarar hem müşteri hem de banka tarafından ortaklaşa paylaşılır. Getirinin kaynağı: Kâr payı, ticari veya sınai bir ekonomik faaliyette kullanılan anaparanın kârından elde edilir. Banka kârı ile ilişki: Faizde, müşteriye ödenecek faiz, bankanın kârına bağlı değildir ve baştan belirlenen oran üzerinden hesaplanır.

Valör, bir finansal işlemin gerçekleştiği tarihi ifade eder. Faiz valörü ise, faiz hesaplamalarının başlayacağı tarihi belirler. Valör, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir: Vadeli mevduat hesaplarında: Paranın faiz işlemeye başlayacağı tarihi ifade eder. Para transferlerinde: İşlem talimatı ile paranın karşı hesaba geçişi arasındaki süreyi belirtir. Kredi borçlanmalarında: Faiz hesaplamasının başlayacağı günü tanımlar. Yatırım fonlarında: Alım veya satım işlemlerinin tamamlanacağı tarihi gösterir. Spot valör: Finansal piyasalarda işlemlerin 2 gün sonra gerçekleşeceğini ifade eder.

Politika faizinin yüksek olması, belirli durumlarda olumlu etkiler yaratabilir: Enflasyonun kontrol altına alınması. Döviz kurlarının dengelenmesi. Finansal istikrarın sağlanması. Ancak, yüksek politika faizinin ekonomik büyüme üzerinde olumsuz etkileri de olabilir: Tüketim ve yatırımların azalması. İstihdamın azalması. Borsa üzerinde baskı oluşturması. Politika faizinin etkileri, ekonomik koşullara ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Swap para alım işlemi, iki tarafın belirli bir süre için farklı para birimlerini değiştirdiği bir finansal işlemdir. Swap işleminin bazı türleri: Para swapı: Tarafların önceden anlaştıkları oran ve koşullarda belirli miktardaki para birimlerini değiştirmeleri. Faiz swapı: Sabit ve değişken faizlerin iki taraf arasında takas edilmesi. Çapraz döviz swapı: Farklı para birimleri ve faiz yapısı üzerine borçlanan tarafların, diğer tarafın borcuna ilişkin anapara ve faiz ödemelerini yerine getirmek üzere anlaşması. Swap işlemleri, faiz riskinden korunmak, kaynak maliyetlerini düşürmek veya getiri elde etmek amacıyla gerçekleştirilir.

Eurobond'ların faiz ödeme sıklığı, ihraç edilen para birimine göre değişiklik gösterir: Dolar (USD) cinsi Eurobond'lar: Genellikle 6 ayda bir kupon ödemesi yapar. Euro (EUR) cinsi Eurobond'lar: Yılda bir kez kupon ödemesi yapar.

21 Mayıs 2024 tarihli ve 32552 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile yasal faiz oranının artırılmasının sebebi, parasal alacakların enflasyon karşısında erimekte olması olarak belirtilmiştir. Buna göre, 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’un 1. maddesinde düzenlenen kanuni faiz oranı, 01.06.2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yıllık %9'dan %24'e yükseltilmiştir.

Esnek hesapta faiz hesaplaması, kullanılan tutar ve kullanım süresi üzerinden günlük olarak yapılır. Gün içerisinde hesap bakiyesinin gördüğü en düşük değer esas alınarak faiz işletilir. Esnek hesabın bazı özellikleri: Faiz kazancı: Yalnızca kullanılan tutar ve kullanım süresi boyunca faiz ödenir. Para çekme ve yatırma: Vade bozulmadan para çekme ve yatırma işlemleri yapılabilir. Faiz oranı: Genellikle aylık hesaplara kıyasla daha düşük faiz oranı sunar. Güncel faiz oranlarını ve koşulları kontrol etmek önemlidir, çünkü bankaların faiz oranları ve hesaplama yöntemleri farklılık gösterebilir.

Tahvil, devlet veya şirketlerin finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla belirli bir vadede sabit veya değişken faiz oranıyla ihraç ettikleri bir borçlanma aracıdır. Tahvilin nasıl kazandırdığına dair bazı özellikler: Faiz Getirisi: Tahvil sahibi olan yatırımcı, tahvil ihraççısı için “alıcı” konumundadır ve belirli dönemlerde borç senedi sahiplerine faiz ödemesi alır. Nominal Değer: Tahvilin vadesi dolduğunda, şirket tahvili yatırımcıdan anapara ile geri alır. Getiri Türü: Tahviller, kuponlu veya kuponsuz olarak ihraç edilebilir; faizleri sabit veya bazı dayanak varlıklara bağlı olarak değişken olabilir. Tahvil yatırımı yapmak için bankalar veya aracı kurumlar aracılığıyla ikincil piyasalarda işlem gören borç senetleri alınıp satılabilir.

Faiz çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Hesaplama yöntemine göre: Basit faiz. Bileşik faiz. Kullanım amacına göre: Mevduat faizi. Kredi faizi. Reeskont faizi. Avans faizi. Ekonomik etkenlere göre: Nominal faiz. Reel faiz. Diğer türler: Tazminat faizi. Akdi ve kanuni faiz.

Kümülatif faiz, belirli bir süre boyunca bir krediye yapılan tüm faiz ödemelerinin toplamıdır. İtfa edilmiş bir kredide, kümülatif faiz azalan bir oranda artar; çünkü sonraki her periyodik ödeme, kredinin anaparasının daha yüksek bir yüzdesini ve faizin daha düşük bir yüzdesini içerir. Kümülatif faiz, bir serideki kredilerin ekonomikliğini karşılaştırmak için kullanılabilir, ancak ilk kredi maliyetleri ve paranın zaman değeri gibi diğer önemli faktörleri dikkate almaz.

Japonya, 2016 yılından itibaren deflasyonla mücadele etmek ve ekonomik büyümeyi canlandırmak amacıyla negatif faiz politikası uygulamıştır. Bu politika kapsamında, finansal kuruluşların merkez bankasına yatırdıkları fazla rezervlere eksi %0,1 faiz ödenmiştir. Ancak, 2024 yılında enflasyon, ücret artışları ve iç talebin canlanmasıyla birlikte, Japonya Merkez Bankası (BoJ) enflasyonu dizginlemek için faiz artırımına gitmek zorunda kalmıştır.

Kanuni faiz, borç ilişkilerinde tarafların üzerinde mutabık kalmadığı faiz oranlarının yerine geçen ve hukuki düzenlemelerle belirlenen bir faiz türüdür. Kanuni faizin hesaplanması için temel formül şu şekildedir: Yasal Faiz = (Ana Para) x (Yıllık Faiz Oranı) x (Gün Sayısı / 365). Örneğin, 10.000 TL’lik bir borç için yıllık kanuni faiz oranının %24 olduğu varsayıldığında, bu borç 100 gün boyunca ödenmezse uygulanacak faiz şu şekilde hesaplanır: 10.000 TL x (24/100) x (100/365) = 657,53 TL. 1 Haziran 2024 tarihinden itibaren Türkiye'de yıllık kanuni faiz oranı %24 olarak uygulanmaktadır. Kanuni faiz hesaplaması yaparken, temerrüt faizi gibi özel durumlar söz konusu ise farklı oranlar uygulanabilir. Kanuni faiz hesaplaması için aşağıdaki siteler kullanılabilir: yasal-faiz.hesaplama.net; musayilmaz.av.tr; hakangurses.av.tr.

Tecil ve taksitlendirme faizi günlük olarak hesaplanır. Hesaplamada 1 ay 30 gün olarak dikkate alınır ve günlük faiz oranı, aylık faiz oranının 30'a bölünmesiyle bulunur.

Evet, "carry" ve "carry trade" aynı anlama gelir. "Carry" finans piyasalarında bir varlığın elde tutulmasından sağlanan getiri anlamına gelirken, "carry trade" yatırımcıların düşük faiz oranlarına sahip para birimlerinden borç alıp daha yüksek faiz oranlarına sahip para birimlerine yatırım yaparak aradaki faiz farkından kazanç elde etmeyi amaçlayan bir yatırım stratejisidir.

Faiz hesaplama stopaj kesintisi şu şekilde yapılır: 1. Faiz gelirinin belirlenmesi. 2. Stopaj oranının belirlenmesi. 3. Stopaj kesintisinin hesaplanması. 4. Net getirinin hesaplanması. Örnek hesaplama: 10.000 TL getirisi olan, 1 yıldan uzun vadeli bir mevduat için: Mevduatın vadesi 1 yıldan uzun olduğu için stopaj oranı %10'dur. Stopaj tutarı: 10.000 TL x %10 = 1.000 TL. Net faiz geliri: 10.000 TL - 1.000 TL = 9.000 TL. Mevduat stopaj oranları, yatırım yapılan para birimi ve vadeye göre değişiklik gösterir. Güncel oranlar için bankaların internet sitelerinden bilgi alınabilir.

3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'un 1. maddesi, 19.12.1984 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanunun 5/1. maddesine dair spesifik bir yürürlüğe giriş tarihi bulunamamıştır. Ancak, ilgili maddenin 21.04.2005 tarihinde 5335 sayılı kanunla değiştirildiği bilinmektedir.

Kredide KKDF (Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu) hesaplaması, kullanılan kredi tutarı üzerinden değil, tahakkuk eden faiz tutarı üzerinden yapılır. Formül: KKDF = Aylık Faiz Tutarı x KKDF Kesinti Oranı. Örnek hesaplama: %15 KKDF kesintisi uygulanan, aylık taksit tutarı 3.000 TL olan, 12 ay vadeli bir tüketici kredisi için hesaplama şu şekilde yapılır: Aylık taksit: 3.000 TL; Aylık faiz tutarı: 200 TL; KKDF oranı: %15; Aylık KKDF kesintisi: 200 TL x %15 = 30 TL; 12 ay boyunca toplam KKDF kesintisi: 30 TL x 12 = 360 TL. Güncel KKDF oranları: Banka ve finansman kuruluşları tarafından kullandırılan tüketici kredileri: %15; Banka ve finansman kuruluşlarının yurt dışından sağladığı krediler: %0; Türkiye'de yerleşik kişilerin yurt dışından sağladığı TL krediler: Ortalama vade 1 yıla kadar olanlar için %1, 1 yıl ve üzeri olanlar için %0; Döviz ve altın kredileri: Ortalama vade 1 yıla kadar olanlar için %3, 1-2 yıl arasında olanlar için %1, 2-3 yıl arasında olanlar için %0,5, 3 yıl ve üzeri olanlar için %0; Vadeli ithalat işlemleri: %6. KKDF kesintileri, bankalar ve finans kuruluşları tarafından kişilerden tahsil edilir ve ilgili kurumlara aktarılır.