ErzurumKongresi

Mustafa Kemal Atatürk, Kurtuluş Savaşı sırasında kalpak giymiştir. Kalpağı ilk kez Erzurum Kongresi'nde takmış ve bu kalpak "Kemali Kalpak" olarak anılmaya başlanmıştır. Atatürk, 1925 yılında Şapka Devrimi'ne kadar kalpak kullanmaya devam etmiştir.

Erzurum Kongresi'nde sadece Doğu için kurulan siyasi kuruluş, Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'dir. Bu cemiyet, Doğu Anadolu'daki milli direniş örgütlerini birleştirerek burada tek bir cemiyetin ve tek bir heyetin (Temsil Heyeti) hareket etmesini sağlamıştır. Ayrıca, Erzurum Kongresi sonrasında, Doğu illerindeki Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adıyla birleştirilmiştir.

Erzurum ve Sivas Kongrelerinde manda konusu şu şekilde ele alınmıştır: Erzurum Kongresi. Sivas Kongresi. Manda fikrine karşı çıkan Mustafa Kemal Paşa, bazı delegelerce "İngilizci" olmakla suçlanmıştır. Kongre tutanaklarına, sekizinci üye olarak ve “İstanbul delegesi, Mülkiyeli, gazeteci” kaydıyla geçen İsmail Hami Bey, manda taraftarlarından biri olarak bu konunun savunuculuğunu yapmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk, 3 Temmuz 1919 tarihinde Erzurum'a geldi. Atatürk'ün Erzurum Kongresi'ne geliş süreci şu şekilde özetlenebilir: Amasya Genelgesi. Sivas'ta hazırlık. Karşılama. Atatürk, Erzurum'a gelişinden 5 gün sonra, 8-9 Temmuz 1919'da askerlik görevinden istifa etti.

7 Ağustos 1919'da Erzurum Kongresi sona ermiştir. 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında gerçekleşen Erzurum Kongresi'nde, millî mücadele tarihi açısından önemli kararlar alınmıştır: Manda ve himaye reddedilerek ulusal bağımsızlığın koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. İlk kez millî sınırlardan bahsedilmiş ve Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalandığı anda Türk vatanı olan toprakların parçalanamayacağı açıklanmıştır. İlk kez geçici bir hükûmetin kurulacağından bahsedilmiştir. İlk kez başkanlığını Mustafa Kemal'in yaptığı dokuz kişilik bir Temsil Heyeti oluşturulmuştur. Kongre, maksadı, toplanış şekli ve niteliği bakımından bölgesel olmakla beraber, millî bir kongre olarak kabul edilir.

Mustafa Kemal'in hem hazırladığı hem de katıldığı kongre, Erzurum Kongresi'dir. Erzurum Kongresi, 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında gerçekleşmiş ve Mustafa Kemal'in liderliğinde ulusal bir nitelik kazanmıştır.

Erzurum Kongresi'nde ilk kez ilan edilen unsurlar şunlardır: Ulusal bağımsızlık: Manda ve himaye reddedilerek ulusal bağımsızlığın koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. Milli sınırlar: İlk kez milli sınırlardan bahsedilmiş ve Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalandığı anda Türk vatanı olan toprakların parçalanamayacağı açıklanmıştır. Geçici hükümet: Vatanı korumak ve bağımsızlığı sağlamak için İstanbul Hükümeti yetersiz kalırsa, geçici bir hükümetin kurulacağı ilan edilmiştir. Temsil Heyeti: İlk kez, başkanlığını Mustafa Kemal Paşa'nın yaptığı dokuz kişilik bir Temsil Heyeti oluşturulmuştur.

Erzurum Kongresi'nin toplanma kararı, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti'nin girişimleriyle alınmıştır. Bu cemiyetler, İzmir'in işgalinden sonra bölgenin tehdit altında olduğunu belirterek ortak bir toplantı talep etmişlerdir. Kongreye katılmak üzere Amasya'dan yola çıkan Mustafa Kemal Paşa'ya, İstanbul Hükümeti tarafından geri dönmesi için telgraflar gönderilmiş, ancak Paşa bu telgraflara aldırış etmeyerek Erzurum'a devam etmiştir.

"Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz" kararı, Erzurum Kongresi'nde alınmıştır. Bu karar, 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında düzenlenen Erzurum Kongresi'nde, 56 kişilik bir üye grubu ve iki haftalık yoğun çalışmaların ardından kabul edilmiştir.

Erzurum Kongresi'nde alınan kararlar arasında doğrudan ulusal iradeyi işaret eden karar, "Kuvayımilliye'yi tek kuvvet tanımak ve milli iradeyi hakim kılmak temel esastır" maddesidir. Bu kararla, ulusal güçlerin etkin hale getirilmesi ve halkın iradesinin egemen kılınması amaçlanmıştır.

Erzurum ve Sivas kongreleri ile ilgili test soruları şunlar olabilir: 1. Erzurum Kongresi'nin toplanma amacı neydi? - Doğu Anadolu'yu ve Doğu Karadeniz'i Ermeni ve Rum saldırılarına karşı savunmak. 2. Erzurum Kongresi'nde alınan kararlardan biri olan "Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz" ifadesi, hangi belgenin temelini oluşturmuştur? - Misak-ı Milli. 3. Sivas Kongresi'nin en önemli özelliği nedir? - Her yönüyle ulusal bir özelliğe sahip olmasıdır. 4. Sivas Kongresi'nde manda ve himaye fikri nasıl karşılanmıştır? - Kesin olarak reddedilmiştir. 5. Temsil Heyeti ne zaman ve nerede kurulmuştur? - 9 kişilik Temsil Heyeti, Erzurum Kongresi'nde kurulmuş ve başkanlığına Mustafa Kemal getirilmiştir.

Mustafa Kemal Paşa'nın Erzurum Kongresi öncesinde sivil olarak ilk görevi, Erzurum Kongresi Başkanlığı'dır.

Erzurum Kongre Binası'nda 1919 yılında Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları kalmıştır.

Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Erzurum Kongresi'ni topladı.

Amasya Genelgesi'nde yer alan "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" maddesi, Erzurum Kongresi'nde değiştirilmemiştir. Bu madde, Amasya Genelgesi'nin temel ilkelerinden biridir ve Erzurum Kongresi'nde de benimsenmiştir. Ancak, Erzurum Kongresi'nde alınan kararlar arasında, manda ve himaye düşüncesinin kesinlikle reddedilmesi gibi bazı maddeler, Amasya Genelgesi'nde yer almamaktadır. Özetle, Amasya Genelgesi'nde yer alan "milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" maddesi, Erzurum Kongresi'nde değiştirilmemiştir.

Milli sınırlar ilk defa Erzurum Kongresi'nde çizilmiştir.