AmasyaGenelgesi

Amasya Genelgesi'nin 6. maddesi, askeri ve milli teşkilatlanmanın kesinlikle kaldırılmayacağını, emir ve komutanın hiçbir makama terk edilmeyeceğini, silah ve cephanelerin elde tutulacağını belirtir. Bu madde ile, ileride örgütlenip milli direnişte kullanılmak üzere eldeki silah ve cephanelerden en verimli şekilde yararlanılması amaçlanmıştır. Amasya Genelgesi'nin diğer maddeleri ise şu şekildedir: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlike altındadır ve korunmalıdır. İstanbul hükümeti bu görevi yapamadığı için milletimiz yokmuş yerine konulmaktadır. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Milletin sesini dünyaya duyurmak için hiçbir baskı altında olmayan bir milli heyet kurulmalıdır. Sivas’ta en kısa zamanda bir milli kongre toplanmalıdır. Doğu illeri adına 10 Temmuz’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır.

Amasya Genelgesi, 22 Haziran 1919 tarihinde ilan edilmiştir. Genelgenin esasları ise 21-22 Haziran 1919 gecesi Mustafa Kemal Paşa tarafından yaveri Cevat Abbas Bey'e yazdırılmıştır.

Amasya Genelgesi, Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları tarafından hazırlanmıştır. Genelgenin hazırlanmasına katkıda bulunan kişiler arasında Hüseyin Rauf Orbay, Refet Bele ve Ali Fuat Cebesoy bulunmaktadır. Genelge, Mustafa Kemal Paşa tarafından 9. Ordu Müfettişi sıfatıyla imzalanmıştır.

Amasya Genelgesi'nin en önemli maddesi, "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" ifadesidir. Genelgenin diğer önemli maddeleri ise şunlardır: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul hükümeti, sorumluluğunu yerine getirememektedir. Milli bir heyetin oluşturulması gerekmektedir. Sivas'ta bir kongre toplanacaktır.

Amasya Genelgesi'nde milli egemenlik ilk kez 22 Haziran 1919 tarihinde ilan edilmiştir. Genelgenin üçüncü maddesi şu şekildedir: > "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır".

Amasya Genelgesi'nde ulusal egemenlik ve halkın kendi kaderini tayin etmesi ilkeleri benimsenmiştir. Genelgede yer alan ifadeler: "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır". "Her türlü baskıdan uzak, milli bir heyetin oluşturulması gerekmektedir". Bu genelge, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini atan ilk kuruluş belgesi olarak kabul edilir.

Amasya Genelgesi'nde milli mücadelenin amacı şu şekilde belirtilmiştir: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığının sağlanması. İstanbul Hükümeti'nin sorumluluklarını yerine getiremediği gerçeğinin ortaya konması. Milletin kendi kaderini kendisinin tayin etmesi. Milli bir heyetin oluşturulması ve bu heyetin milli hakları savunması. Milli mücadelenin dağınık mahalli teşkilatların birleştirilmesi. Amasya Genelgesi, milli mücadelenin kişisel bir hareket olmaktan çıkarılıp halka mal edilmesini ve milli bir hareket haline getirilmesini amaçlamıştır.

Amasya Genelgesi'ni hazırlarken Mustafa Kemal'in yanında Hüseyin Rauf Orbay, Refet Bele ve Ali Fuat Cebesoy vardı. Genelgeyi imzalayanlar arasında ise Mustafa Kemal'den başka, onun maiyetinde bulunan Miralay Kazım (Dirik) ve Hüsrev (Gerede) Beyler ile birlikte, özel olarak gizlice görüşmeye gelen Ali Fuat Paşa, Rauf Orbay ve Refet Bele de bulunuyordu.

Ulusal bir kongrenin toplanması ilk kez Amasya Genelgesi'nde kararlaştırılmıştır.

"Vatanım Sensin" dizisinde Mustafa Kemal Atatürk, iki farklı sahnede anlatılmaktadır: 1. Amasya Genelgesi: Dizide, Mustafa Kemal ve kurmaylarının Amasya'da hazırladıkları genelgenin Türk halkını umutlandırdığı sahneler yer almaktadır. 2. Bandırma Vapuru: Dizide, Bandırma Vapuru'nun Samsun'a doğru yola çıktığı bilgisinin yer aldığı raporda Mustafa Kemal'in fotoğrafını gören Albay Cevdet'in duygulandığı bir sahne de bulunmaktadır.

Amasya Genelgesi'nin 2. ve 3. maddeleri şunlardır: 2. madde: > "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır." 3. madde: > "Her türlü baskıdan uzak, milli bir heyetin oluşturulması gerekmektedir." Anadolu’nun en güvenli yeri olan Sivas’ta biran önce milli bir kongrenin toplanması kararlaştırılmıştır." Amasya Genelgesi'nin 4, 5 ve 6. maddeleri ise o günkü koşullar dikkate alınarak gizli tutulmuştur.

Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas Kongreleri'ne hazırlık niteliğindedir. Erzurum Kongresi, 23 Temmuz – 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında toplanmış ve milli güçlerin birleştirilmesi hedeflenmiştir. Sivas Kongresi ise 4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında düzenlenmiş ve milli kongrenin toplanması kararı Amasya Genelgesi ile alınmıştır.

Amasya Genelgesi'nde millî mücadelenin dayandırıldığı temel ilke, "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" ifadesidir. Genelgede ayrıca şu ilkeler yer almaktadır: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul Hükümeti, sorumluluğunu yerine getirememektedir. Milletin haklarını savunmak için her türlü baskıdan uzak bir millî heyetin varlığı gereklidir.

Amasya Genelgesi'nin 6. ve 7. maddelerini kimin imzaladığı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, genelgenin altında imzası bulunan bazı kişiler şunlardır: Mustafa Kemal Paşa; Ali Fuat Paşa; Hüseyin Rauf Bey; Refet Bey; Kazım Karabekir Paşa; Mersinli Cemal Paşa. Genelge, Mustafa Kemal Paşa tarafından 9. Ordu Müfettişi sıfatıyla imzalanmıştır.

Amasya Genelgesi'nde Kurtuluş Savaşı'nın yöntemini belirten madde, üçüncü maddedir. Bu madde şu şekildedir: > "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır". Bu ifadeyle, kurtuluşun ancak halkın direnişi ve kararlılığıyla mümkün olacağı belirtilmiştir.

Amasya Genelgesi'nin milli mücadeleyi kişisellikten çıkarması, kurtuluş hareketinin bireysel bir girişim olmaktan çıkıp, milletin birlik ve dayanışmasını sağlayacak bir kurul tarafından yürütülmesini sağlamak anlamına gelir. Genelgede, "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" ifadesiyle, milli iradeye ve halk egemenliğine dayanan yeni bir meclis, hükümet ve devlet kurma hedefi açıkça ortaya konmuştur. Bu kararla birlikte, Osmanlı Devleti'nin tamamen çöktüğü ve padişah hükümetinin milleti temsil edemediği vurgulanarak, milletin kendi kaderini kendi eline alması gerektiği belirtilmiştir.

Milli Mücadele'nin amacı, Amasya Genelgesi ile ilk kez belirlenmiştir.

Hayır, Amasya Genelgesi'nin 6. ve 7. maddeleri kurtuluş savaşının gerekçesi değildir. Bu maddeler, kurtuluş savaşının yöntemi ve bazı uygulama esaslarıyla ilgilidir. Amasya Genelgesi'nin 6. maddesi: Ordular kesinlikle dağıtılmayacak, askeri ve sivil yöneticiler görevlerini terk ve teslim etmeyeceklerdir. Amasya Genelgesi'nin 7. maddesi: 10 Temmuz'da Doğu illeri adına Erzurum'da bir kongre toplanacaktır. Kurtuluş savaşının gerekçesi, Amasya Genelgesi'nin ilk üç maddesinde belirtilmiştir: 1. Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlike altındadır. 2. İstanbul Hükümeti, üzerine düşen sorumluluğu yerine getirememektedir. 3. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

Amasya Genelgesi'nin "Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" maddesi hem milli egemenlikle hem de milli bağımsızlıkla ilişkilidir.

Amasya Genelgesi ile İstanbul Hükümeti ilk kez yok sayılmıştır.