Epik

Evet, Keşanlı Ali Destanı epik bir tiyatro eseridir. Haldun Taner'in Keşanlı Ali Destanı, epik tiyatro türünün Türk edebiyatındaki ilk örneği olarak kabul edilir. Epik tiyatro, sahnede oynanan oyunun arka planındaki toplumun gerçeği mesajını vermeyi amaçlar. Epik tiyatronun en önemli unsurlarından biri olan yabancılaştırma ögesi, mizah yoluyla izleyiciyi düşünmeye sevk eder.

Dune filmi, Frank Herbert'in aynı adlı romanına dayanan bir bilimkurgu destanıdır. Filmin anlattığı bazı temalar: Seçilmiş kişi anlatısı. Güç mücadelesi. İmparatorluk sömürüsü. Film, kaynak materyaline sadık kalarak, epik bir olay örgüsünde bu temaları işler.

Edebiyat, genellikle üç ana döneme ayrılır: 1. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı. 2. İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı. 3. Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı.

Hayır, "Troy" ve "Gladiator" aynı evrende değildir. "Troy", Truva Savaşı'nı konu alan bir film olup, "İlyada" destanına dayanmaz.

Destanı diğer edebi türlerden ayıran bazı özellikler şunlardır: Gerçek ve hayal unsurlarının iç içe olması. Epik şiir biçiminde yazılması. Anonim olması. Toplumsal değerleri yansıtması. Uzun soluklu olması. Oluşum süreci. Ayrıca, destanlar zamanı, mekânı ve şahıslar dünyası bakımından masal, efsane ile ortak özelliklere sahip olmasından ötürü bu türlerle, gerçekleşmiş olmasına inanılmasından ötürü de hikâye ve romanla karıştırılabilir.

Epik şiirin destana benzemesinin sebebi, epik şiir türünün çıkışının destanlardan beslenmesi ve ilk örneklerinin destanlar arasında yer almasıdır. Epik kelimesi, Yunanca’daki “epope” kelimesinden türetilmiştir ve “destan” anlamına gelir. Epik şiirlerin özellikleri arasında şunlar yer alır: Savaş, yiğitlik, kahramanlık ve vatan sevgisi gibi konuları işler. Olağanüstü olayları, destanları, koçaklamaları ele alır. Öyküleyici anlatım tarzında oluşturulur. Uzun bir şekilde yazılır. Okuyucuda coşku, yiğitlik, savaşma duygusu gibi duygular uyandırır.

California (1947) filmi, Kaliforniya'nın nasıl bir eyalet haline geldiğini epik bir şekilde anlatıyor. Filmin hikayesi genel olarak üç kısma ayrılıyor: 1. Vagon treni dizisi: 1840'ların sonunda, yerleşimcilerin Kaliforniya'ya doğru yol aldığı bir vagon treninin lideri Jonathon Trumbo, "saloon gird" Lily Bishop ile tanışır. 2. Kaliforniya'ya varış dizisi: Kaliforniya'da altın vurgunu haberleri yayılınca, çiftçiler altın hummasına kapılır ve Trumbo'yu terk eder. 3. Eyalet olma mücadelesi dizisi: Trumbo, Kaliforniya'nın eyalet olma çabalarını destekleyen bir sözcü olur. Filmde, bir altın vurgunu, kötü bir salon kraliçesi ve acımasız bir fırsatçı yer alıyor.

Epik anlatımın bazı özellikleri: Olağanüstü olaylar ve kişiler anlatılır. Ana karakterin özellikleri mübalağa (abartma) sanatı kullanılarak anlatılır. Mecaz, mübalağa, intak (kişileştirme) ve teşhis (benzetme) gibi söz sanatları sıkça kullanılır. Düşüncelerden çok duygular ön plandadır. Yiğitlik, göç, savaş, kıtlık, kahramanlık gibi konular işlenir. Hem manzum hem de mensur eserlerde kullanılabilir. Yazar, destanın konusu olan kişilere doğrudan seslenebilir. Bazı eserlerde epik ve lirik anlatım bir arada yer alabilir. Ana fikir, yan fikirlerle desteklenir.

Kahramanlık şiirlerine epik şiir denir. Epik şiir; kahramanlık, yurt sevgisi gibi liriklik bildiren şiirdir. Epik şiir, oluşum tarihlerine göre "doğal epik" ve "yapay epik" olarak ikiye ayrılır: Doğal epik. Yapay epik. Ayrıca, halk şiirinde koçaklama ve varsağı türleri de kahramanlık, mertlik, savaş, kavga gibi konuları işledikleri için epik şiir olarak kabul edilir.

"Viking: Bir Ulusun Yükselişi" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli belgesellerin veya içeriklerin adı olabilir. Ancak, spesifik bir bilgi veya özet sunulmamıştır. Viking tarihi hakkında bilgi veren bazı belgeseller: YouTube'da "Tüm Yönleriyle Viking Tarihi / Detaylı Belgesel". YouTube'da "Uykuluk Sıkıcı Tarih | VİKİNGLER | Tarihin En Korkulan Savaşçılarının Yükselişi ve Düşüşü". Vikingler hakkında genel bilgiler: Vikingler, İskandinav bölgesinden çıkmış ilk ve en önemli savaşçılardır. Viking Çağı'nın sona erdiği yıl olarak 1066 kabul edilir; bu tarihte Norveç kralı Harald Hardrada, İngiltere'yi ele geçirme girişiminde mağlup olmuş ve öldürülmüştür. Vikingler, zamanla Hristiyan olmuş ve Avrupa toplumuyla bütünleşerek ayrı ayrı uluslara (Danimarkalı, İsveçli, Norveçli vb.) dönüşmüştür.

Hacı Murat romanının epik olarak değerlendirilmesinin nedeni, eserde epik-mitik bir anlatım kullanılması ve kahramanının evrensel değerleri temsil etmesidir. Epik-mitik anlatım: Romanda Kafkas coğrafyası epik-mitik bir karakterle tasvir edilirken, yer yer romantik ve pastoral vurgular da bulunur. Evrensel değerleri temsil etme: Hacı Murat karakteri, bir portre olarak kimi değerleri temsil eder ve yaşadığı Kafkas coğrafyasını aşan bir epik anlayışı yansıtır. Bu nedenle, roman, Kundera'nın "insanın tarihi"nin anlatıldığı bir tür olarak tanımlamasına ve Franco Moretti'nin "modern epik" yaklaşımına uyum sağlar.

Epik şiir örneklerinden bazıları şunlardır: Köroğlu - Âşık Şiiri: >Benden selam olsun Bolu beyine, Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır. Ok gıcırtısından gürzün sesinden, Dağlar seda verip seslenmelidir. Üç Şehitler Destanı - Fazıl Hüsnü Dağlarca: >Durduk, süngü takmış kâfir ayakta, Bizde süngü yok. Bir hayret kızıllığı akardı üstümüzden Dehşetten daha çok. Bayrak - Arif Nihat Asya: >Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü, Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü, Işık ışık, dalga dalga bayrağım! Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım. Avşar Elleri - Dadaloğlu: >Kalktı göç eyledi Avşar elleri Ağır ağır giden eller bizimdir Arap atlar yakın eyler ırağı Yüce dağdan aşan yollar bizimdir. Kuvayi Milliye Destanı - Nazım Hikmet: >Onlar ki toprakta karınca, Suda balık, Havada kuş kadar Çoktular; Korkak, cesur, Cahil, hakîm Ve çocuktular. Ayrıca, Homeros'un "İlyada" ve "Odysseia" destanları da epik şiir örneklerindendir.

"Kirli Siyah Çanta" (That Dirty Black Bag), Uzak Batı'nın karanlık ve çetin dünyasında geçen epik ve romantik bir dizidir. Konusu, rüşvet yemeyen şerif Arthur McCoy ile yalnız çalışan ödül avcısı Red Bill arasındaki 8 güne yayılan çatışmayı merkezine alır. Dizide, inanç, aşk ve intikam gibi güçlü duygularla yönlendirilen karakterler ve sürükleyici bir olay örgüsü işlenmektedir.

Dante, epik ve alegorik şiir türünde eserler yazmıştır.

The Stand (Mahşer) kitabının harika olarak görülmesinin bazı nedenleri: Epik destan: Kitap, iyiler ve kötüler arasındaki zamansız ve mekansız bir savaşı anlatan bir epik destan olarak kabul edilir. Karakterler: Özellikle Mother Abigail, Judge ve Larry Underwood gibi karakterler çok etkileyici bulunmuştur. Hikaye örgüsü: Olayların örgüsü ve hikayelerin yavaş yavaş birbirine bağlanması beğenilmiştir. Gerçekçilik: Hikaye inandırıcı bulunmuş, gündeme getirilen konuların alaka düzeyi ve karakterlerdeki gerçekçilik övülmüştür. Uzunluk: 1280 sayfalık tam metin, okuyucuların merak edebileceği detayları içerdiği için takdir edilmiştir. Ayrıca, kitap Rolling Stone, Time, Modern Library, Amazon ve BBC gibi kurumlar tarafından tüm zamanların en iyi kitapları listelerine dahil edilmiştir.

Yüzüklerin Efendisi'ne benzer diziler arasında şunlar öne çıkmaktadır: 1. Game of Thrones. 2. The Witcher. 3. Merlin. 4. Zaman Çarkı.

Metin Vural'ın şiir anlayışı, gelenekle bağlantılı ve metinlerarasılık yöntemini kullanan bir yaklaşımdır. Ayrıca, imge ve çağdaş konular üzerine odaklanan, epik bir şiir anlayışına da sahip olduğu belirtilmektedir.

“Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ” dizesi, İstiklal Marşı adlı şiirde yer almaktadır.

Rage of Bahamut serisi, insanların, şeytanların ve tanrıların bir arada yaşadığı Mistarcia adlı büyülü bir dünyada geçen olayları anlatır. Konu özeti: - İlk sezon (Rage of Bahamut: Genesis), iki bin yıl önce siyah-gümüş kanatlı Bahamut'un dünyayı yok etme tehdidiyle başlar. - İkinci sezon (Rage of Bahamut: Virgin Soul), ilk sezonun olaylarından sonra geçer ve ana karakter Nina Drango'nun hikayesini takip eder. Seri, epik bir insan, tanrı ve şeytan çatışması etrafında döner.

Epik tiyatro, 20. yüzyılın başlarında Bertolt Brecht tarafından geliştirilen bir tiyatro biçimidir. Temel özellikleri: - Yabancılaştırma efekti: İzleyiciyle sahne arasına mesafe koyar, eleştirel düşünmeyi sağlar. - Kırık dördüncü duvar: Oyuncular doğrudan izleyiciyle konuşur. - Kesintili zaman: Olaylar kronolojik sıraya göre ilerlemez, zaman sıçramaları ve flashbackler kullanılır. - Müzikal araçlar: Şarkılar ve müzik, dramatik akışı kesintiye uğratarak olayları değerlendirir. - Toplumsal eleştiri: Sosyal adalet, sınıf mücadelesi, savaş karşıtlığı ve kapitalizm eleştirisi gibi temalar işlenir. Önemli temsilcileri: Brecht'in yanı sıra Erwin Piscator, Heiner Müller ve Peter Weiss'tir.