Enflasyon

Banka faizlerinin artmasının birkaç nedeni vardır: Merkez Bankası'nın politika faizini artırması. Fonlama maliyetlerinin artması. Stopaj oranlarının artması. Faiz oranları, bankalara ve müşteri profiline göre değişkenlik gösterebilir.

Altının en büyük düşmanı olarak genellikle yüksek faiz oranları ve dolar endeksi gösterilir. Yüksek faiz oranları, yatırımcıların risksiz getiri sunan araçlara yönelmesine neden olarak altına olan talebi azaltır. Dolar endeksi, altın fiyatları üzerinde doğrudan etkilidir; doların değer kazanması, altının zayıflamasına yol açar. Ayrıca, enflasyon da altın fiyatları üzerinde olumsuz etki yapabilir; enflasyon yükseldiğinde paranın alım gücü düşer ve altın fiyatları artabilir, ancak yüksek faiz oranları da enflasyonu takip eder ve bu durum altının cazibesini azaltır. Diğer etkenler arasında küresel jeopolitik risklerin azalması, Çin ve Hindistan'da altın talebinin düşmesi ve teknik satışlar (kâr realizasyonu) da yer alır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz politikası, ekonomik büyüme, istihdam artışı ve fiyat istikrarı gibi hedeflere ulaşmayı amaçlar. TCMB'nin faiz politikasının bazı unsurları: Politika Faizi: TCMB, Para Politikası Kurulu (PPK) toplantılarında politika faizine karar verir. Enflasyon Hedefi: TCMB Kanunu ile belirlenen temel amaç, fiyat istikrarını sağlamaktır. Diğer Faktörler: Faiz kararları; enflasyon verileri, iç talep dengesi, döviz kurları ve küresel ekonomik koşullar gibi faktörler dikkate alınarak şekillendirilir. 2025 yılı için planlanan bir sonraki faiz kararı, 24 Temmuz Perşembe günü saat 14.00'te açıklanacaktır.

2025 yılında emekli olunduğunda yüzde 30 daha fazla maaş alabilmek için, 2024 yılında emeklilik dilekçesi vermek gerekmektedir. Hesaplama şu şekilde yapılır: 1. Güncelleme Katsayısı: 2023 yılı için belirlenen güncelleme katsayısı (1.6612) kullanılır. 2. Zam Oranları: 2024 yılı Ocak (yüzde 49.25) ve Temmuz (yüzde 24.73) zam oranları eklenir. 3. Kümülatif Artış: Bu iki zammın toplamı olan yüzde 86.16 dikkate alınır. Örnek Hesaplama: - 2024 yılında emekli olan bir kişinin maaşı: 10.000 TL - Güncelleme: 10.000 x 1.6612 = 16.612 TL - 2024 zamları ile: 30.997 TL 2025 yılında emekli olunduğunda ise, 2024 yılı güncelleme katsayısı üzerinden hesaplama yapılır ve bu oran genellikle daha düşük olur. Önemli Tarihler: - Özel sektörde çalışanlar için son başvuru tarihi 31 Aralık 2024. - Kamu işçileri için son başvuru tarihi 14 Ocak 2025.

Memur maaş artışı, iki bileşene göre hesaplanır: 1. Toplu sözleşme zammı. 2. Altı aylık enflasyon farkı. Örneğin, 2025 yılı Temmuz ayında, Mayıs ayı verilerine göre, 5 aylık enflasyon oranı %14,29 olarak belirlenmiştir. Maaş artışı hesaplanırken, mevcut maaş zam oranı ile çarpılır ve çıkan tutar maaşa eklenir. Maaş artışı hesaplamaları karmaşık olabileceğinden, bir uzmana danışılması önerilir.

Yüfe terimi, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE). 2. Birleşik Genişletilebilir Ürün Yazılımı Arayüzü (UEFI). Yüfe'nin ne işe yaradığı ise kullanıldığı bağlama göre değişir: Yİ-ÜFE, ekonomik analiz ve tahminlerde bulunarak fiyat dengesi ve enflasyon hakkında bilgi sağlar. UEFI, bilgisayar ayarlarını yapılandırmak ve performansı artırmak için kullanılır.

Enflasyondan korunmak için dolar yatırımı yapmak, belirli riskler içerir ve uzman görüşü alınması önerilir. Enflasyondan korunmak için dolar ile yapılabilecek bazı yatırımlar: Döviz Alımı: Enflasyonun arttığı dönemlerde döviz fiyatlarında artış meydana gelir. Döviz Üzerinden Hisse Senedi Alımı: Döviz bazında ucuzlayan hisse senetleri, yüksek enflasyon dönemlerinde değer kazanabilir. Ayrıca, altın, gayrimenkul, tahvil ve mevduat faizi gibi diğer yatırım araçları da enflasyon karşısında değer koruma potansiyeli sunar.

Enflasyon farkından yararlanabilecek bazı taraflar: Çalışanlar ve sendikalar. Borçlular. Enflasyon farkının kim için avantajlı olduğu, birim zamanın altı ay veya on iki ay olarak belirlenmesine bağlı olarak değişebilir. Enflasyon farkının faydalarının yanı sıra, yüksek enflasyon farklarının ekonomik istikrarsızlık ve belirsizlik yaratabileceği de unutulmamalıdır.

Stagflasyon, yani yüksek enflasyon ve düşük ekonomik büyümenin aynı anda yaşanması, genellikle iki temel durumun çakışmasıyla ortaya çıkar: 1. Arz şokları: Enerji fiyatlarında ani artışlar gibi üretim maliyetlerini yükselten dışsal faktörler. 2. Yanlış ekonomi politikaları: Merkez bankalarının enflasyonla mücadele için faiz oranlarını yükseltmesi, talebi azaltabilir ve ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir. Enflasyonun nedenleri arasında ise: Talep artışı: Tüketici talebinin üretim kapasitesini aşması. Maliyet artışları: Üretim girdi maliyetlerinin yükselmesi. Para arzının artması: Dolaşımdaki para miktarının fazla olması. Stagnasyonun (ekonomik büyümenin uzun süreli durması) nedenleri arasında ise tüketici ve yatırımcı güvensizliği, demografik değişimler ve teknolojik ilerlemelerin yavaşlaması bulunur.

Hayır, TÜFE ve EFE aynı değildir. TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi), hane halkının satın aldığı mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimi gösterir. 2005 yılından itibaren TEFE (Toptan Eşya Fiyat Endeksi) yerine ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) kullanılmaya başlanmıştır.

Kervan Gıda'nın (KRVGD) düşmesinin birkaç nedeni olabilir: Satış Hacmi ve Ton Başına Satış Rakamları: 2024 yılının ilk yarısında ton başına satışlarda %4'lük bir düşüş yaşandı. Yatırım Faaliyetleri: 2024 yılında yapılan GES yatırımı ve diğer yüksek yatırım harcamaları, şirketin net borcunun artmasına neden oldu. Polonya'daki Tesislerin Satışı: Kervan Gıda, Polonya'daki bir gayrimenkul ve iki üretim hattını sattı, bu da bazı kaynaklarda şirketin Polonya pazarından çıktığı şeklinde yorumlandı. Bu bilgiler, yatırım tavsiyesi olarak değerlendirilmemelidir.

Enflasyona göre maaş zammı yapmak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 12 Aylık TÜFE. Geçen Yılın Aynı Ayına Göre TÜFE. 12 Aylık Ortalamalı Yİ-ÜFE. Geçen Yılın Aynı Ayına Göre Yİ-ÜFE. 12 Aylık Ortalamalı TÜFE + Yİ-ÜFE. Maaş zammı hesaplamaları, işverenin belirlediği özel oranlara veya ekonomik koşullara göre de değişebilir. Örnek bir hesaplama için aşağıdaki siteler kullanılabilir: multinet.com.tr; mapfre.com.tr.

2014 yılında Türkiye ekonomisi şu şekilde özetlenebilir: Büyüme: Türkiye ekonomisi 2014 yılında %2,9 büyüyerek beklentilerin altında bir performans sergiledi. İhracat: İhracat, %3,8 artarak 157,6 milyar dolara yükseldi. Cari Açık: Cari açık, petrol fiyatlarının düşmesi ve ithalatın azalmasıyla 47 milyar dolara geriledi. Enflasyon: Tüketici fiyatlarında enflasyon %9,38, yurt içi üretici fiyatlarında ise %12,98 olarak gerçekleşti. İşsizlik: Ekim 2014 itibariyle işsizlik oranı %10,4 oldu. Döviz Kurları: Yıl sonunda dolar kuru 2,3189 TL, euro kuru ise 2,8207 TL olarak gerçekleşti. 2014 yılı, Türkiye ekonomisi için yapısal sorunların devam ettiği ve küresel ekonomik durgunluğun etkileri altında bir yıl olarak değerlendirildi.

Türkiye'nin "kırılgan beşli" olarak adlandırılmasının bazı nedenleri: Yüksek cari açık ve dış finansmana bağımlılık. Yüksek enflasyon oranları. Büyüme performansındaki iniş çıkışlar. Dış siyasal ilişkilerdeki sorunlar. Yüksek dış borç stoku ve GSYH oranı. Bu özellikler, Türkiye'nin uluslararası piyasalarda finansal istikrarsızlığa karşı daha hassas olmasına yol açar.

Endonezya rupisinin değersiz olmasının bazı nedenleri: Yüksek enflasyon geçmişi. Ekonomik kırılganlık. Düşük döviz rezervleri. Dış borç. İthalat bağımlılığı.

Ekonominin dört temel sorunu şunlardır: 1. Yapışkan enflasyon. 2. Yetersiz büyüme. 3. Küresel borç girdabı. 4. Küresel siyasi ve ekonomik kutuplaşma. Ayrıca, Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez'in 2022 yılında sıraladığı dört temel sorun da şu şekildedir: 5. Üretim maliyetleri ve tedarik. 6. Yüksek enflasyon ve satın alma gücü. 7. Savaşın ihracat pazarlarına etkisi. 8. Finansmana erişim ve kur artışı.

Faiz ve enflasyon arasındaki ilişki, farklı senaryolara göre değişiklik gösterebilir: Talep enflasyonu durumunda. Maliyet enflasyonu durumunda. Genel enflasyon durumunda. Bu ilişkiler, ekonomideki talep ve maliyet dengesine bağlı olarak değişir. Genel kabul gören ekonomi teorisinde, faiz oranlarının düşük tutulmasının enflasyon yaratacağı ve enflasyonun arttığı bir dönemde fiyat artışlarını dizginlemek için faiz artırımına gidilmesi gerektiği görüşü bulunur.

Bitcoin'in altın standardı olarak görülmesinin bazı nedenleri: Kıtlık. Değer saklama aracı. Merkeziyetsizlik. Taşınabilirlik ve bölünebilirlik. Ancak, Bitcoin'in volatilitesi ve düzenleyici belirsizlikler, altının istikrarıyla karşılaştırıldığında dezavantaj olarak görülebilir.

İran parasının (İran Riyali) ucuz olmasının birkaç nedeni vardır: Enflasyon: İran ekonomisinde yüksek enflasyon oranı, riyalin satın alma gücünü düşürmektedir. Yaptırımlar: İran'a uygulanan uluslararası yaptırımlar, ülkenin petrol ihracatını ve uluslararası finansal işlemlerini sınırlamaktadır. Ekonomik istikrarsızlık: Ülkedeki genel ekonomik belirsizlikler ve siyasi durum, riyalin üzerinde baskı oluşturmaktadır. Yanlış para politikası: İran hükümetinin yanlış düzenlenmiş para politikası ve düzenleyici kurumların kararları, devalüasyona yol açmaktadır. Yabancı para birimlerine erişim kısıtlamaları: İran yönetimi, vatandaşların yabancı para birimlerini alıp satmasına kısıtlamalar getirmiştir.

ANG kısaltmasının bazı açılımları: Air National Guard (Hava Milli Muhafız); Adaptif Lineer Olmayan Rehberlik; Anglian (Anglian); Alameda Haber Grubu; Aargauische Naturforschende Gesellschaft (Aargau Doğal Bilim Topluluğu). Ayrıca, ANG, ilişkili doğalgaz veya Hollanda Antillian Guilder gibi farklı anlamlara da gelebilir.