Endeks

XU100, Borsa İstanbul'da işlem gören en büyük 100 şirketin performansını izleyen endeks anlamına gelir. Bu endeks, genellikle BIST 100 olarak bilinir ve Türkiye borsasının genel durumunu yansıtan bir gösterge olarak değerlendirilir.

Oto endekste araç değeri, aşağıdaki faktörlerin dikkate alınmasıyla belirlenir: 1. Kullanım Sıklığı: Aracın kat ettiği kilometre, yıpranma payını ve dolayısıyla değerini etkiler. 2. Hasar Kaydı ve Değişen Parçalar: Tramer hasar kaydı ve oto ekspertiz tarafından tespit edilen değişen parçaların yoğunluğu, araç değerini düşürür. 3. Sıfır Değeri: Aracın aynı modelinin sıfır kilometre fiyatı baz alınır ve bu fiyattan yüzde 10 ila 20 düşük bir değer belirlenir. 4. Donanım Özellikleri: Deri koltuklar, otomatik klima, park sensörleri gibi ekstra donanımlar aracın değerini artırabilir. 5. Piyasa Koşulları: Benzer özellikteki araçların ortalama satış fiyatları da araç değerinin belirlenmesinde önemli bir rol oynar.

BIST Banka Endeksi (XBANK), Borsa İstanbul'da işlem gören banka hisselerinin performansını ölçen bir endekstir. Bu endeks, seçilen banka hisselerinin piyasa değerlerinin ağırlıklı ortalaması alınarak hesaplanır.

Borsa endeksini belirleyen faktörler şunlardır: 1. Piyasa Değeri: Endeksler, şirketlerin piyasa değerine göre ağırlıklandırılır. 2. Likidite: Hisse senetlerinin işlem hacmi, endeksin hesaplanmasında önemli bir kriterdir. 3. Sektörel Dağılım: Endeksler, belirli bir sektördeki şirketleri veya genel piyasayı temsil edebilir. 4. Fiyat Değişimleri: Endeksler, hisse senetlerinin fiyat değişimlerini ve önceki performanslarını dikkate alır. Ayrıca, ekonomik veriler, şirket kârları, siyasi gelişmeler ve global piyasalar da borsa endekslerini etkileyen diğer faktörler arasındadır.

TOKİ'de endeks artışı, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) oranı üzerinden hesaplanır. Bu artış süreci şu adımlarla gerçekleşir: 1. Başlangıçta belirlenen taksit tutarı ve vade sayısı dikkate alınır. 2. Belirli periyotlarda (aylık, yıllık vb.) TÜFE oranı göz önünde bulundurularak taksit tutarları güncellenir. 3. TÜFE oranlarına göre güncellenen taksit tutarları, vade sonuna kadar olan dönemler için yeniden hesaplanır. 4. Bu şekilde hesaplanan yeni taksit tutarları, ödemelerde kullanılır.

İtibar endeksi, genellikle X-Reputation gibi özel modeller kullanılarak hesaplanır ve bu endeks, bir kurumun ticari ve sosyal paydaşlar arasındaki itibarını ölçer. Genel bir endeks hesaplama yöntemi ise şu adımları içerir: 1. Temel Dönem Seçimi: Endeks hesaplaması için bir temel dönem belirlenir, bu dönem genellikle geçmişteki bir yıl veya dönem olarak seçilir. 2. Veri Toplama: İlgili veriler, ekonomik göstergeler, hisse senetleri fiyatları veya tüketici fiyatları gibi toplanır. 3. Değişim Hesaplama: Temel dönemdeki değerlerle güncel dönemdeki değerler karşılaştırılır ve bu karşılaştırma yüzde değişim oranları kullanılarak yapılır. 4. Ağırlıklandırma (Opsiyonel): Endeks, farklı veri noktalarının farklı öneme sahip olduğu durumlarda ağırlıklı ortalama kullanılarak hesaplanabilir. 5. Sonuçların Yayımlanması: Hesaplanan endeks değerleri düzenli olarak yayımlanır ve ilgili paydaşların kullanımına sunulur.

BIST 100 ve endeks aynı şeyi ifade eder çünkü BIST 100, Borsa İstanbul’da işlem gören en büyük 100 şirketin performansını ölçen bir borsa endeksidir.

Epi terimi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Exocrine Pancreatic Insufficiency (EPI): Bu, pankreasın yeterli enzim üretememesi durumudur ve yiyeceklerin düzgün sindirilememesine yol açar. 2. EPI (Environmental Performance Index): Yale Üniversitesi tarafından hazırlanan bu endeks, bir ülkenin çevresel sürdürülebilirliğini ölçer.

Brezilya'nın borsa endeksi, IBOVESPA olarak bilinir.

Bloomberg Tahvil Endeksi, Bloomberg Barclays ABD Toplam Tahvil Endeksi olarak da bilinir ve ABD yatırım dereceli tahvil piyasasının performansını ölçen bir kıyaslama endeksidir. Bu endeks, devlet tahvilleri, kurumsal tahviller, ipoteğe dayalı menkul kıymetler ve diğer sabit getirili menkul kıymetleri içerir. Endeksin geçmişi, 1973 yılında Kuhn, Loeb & Co. yatırım bankası tarafından oluşturulan daha önceki endekslere kadar uzanır.

Dow Jones 30 Sanayi Endeksi (DJIA), fiyat ağırlıklı bir yöntem kullanılarak hesaplanır. Hesaplama adımları şu şekildedir: 1. Hisse Fiyatlarının Toplanması: Endekste yer alan 30 şirketin hisse fiyatları toplanır. 2. Dow Divisor ile Bölme: Elde edilen toplam, "Dow Divisor" adı verilen bir bölme sabitine bölünür. Bu işlem sonucunda elde edilen değer, DJIA'nın endeks değerini verir.

JKM LNG, Liquefied Natural Gas (Sıvılaştırılmış Doğal Gaz) için bir fiyat değerlendirme endeksidir. Bu endeks, S&P Global Platts tarafından, Japonya, Güney Kore, Çin ve Tayvan'a teslim edilen spot LNG kargolarının değerini yansıtmak amacıyla oluşturulur.

Dow Jones Endüstri Endeksi (DJIA), Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sanayi sektörünün genel performansını ölçmek amacıyla 1896 yılında oluşturulmuş bir borsa endeksidir. Özellikleri: - Şirket Sayısı: Günümüzde 30 büyük halka açık şirketin hisselerini içerir. - Hesaplama Yöntemi: Fiyat ağırlıklı bir endeks olup, endeksteki şirketlerin hisse senedi fiyatlarının toplamı, özel bir bölenle bölünerek hesaplanır. - Önemi: Amerikan ekonomisinin en önemli göstergelerinden biri olarak kabul edilir ve Wall Street'in genel sağlığını ve yönünü gösteren bir barometre olarak kullanılır. DJIA, küresel ölçekte faaliyet gösteren çok uluslu şirketleri de içerdiği için, dünya genelindeki ekonomik trendleri ve piyasa duyarlılığını yansıtabilir.

Bloomberg Agg Tahvil Endeksi, Bloomberg US Aggregate Bond Index olarak da bilinir, ABD'de işlem gören orta vadeli yatırım dereceli tahvillerin geniş tabanlı piyasa değeri ağırlıklı bir endeksidir. Bu endeks, devlet tahvilleri, ipoteğe dayalı menkul kıymetler (MBS), varlığa dayalı menkul kıymetler (ABS) ve yatırım yapılabilir şirket borçlarını içerir. Endeksi takip eden bazı fonlar: - iShares Core US Aggregate Bond Index (AGG); - Vanguard Total Bond Market Index Fund (VBMFX); - Fidelity U.S. Bond Index Fund (FXNAX). Endeks, Bloomberg L.P. tarafından 24 Ağustos 2016 tarihinden beri sürdürülmektedir.

BIST 100 endeksinin 2025 yılında 14 bin 500 ile 15 bin seviyelerine kadar çıkması beklenmektedir.

MSCI Türkiye Endeksi, Morgan Stanley Capital International (MSCI) tarafından oluşturulan ve yönetilen, Türkiye'deki önde gelen şirketlerin hisse senetlerini içeren bir borsa endeksidir. Bu endeks, iki alt endeksten oluşur: 1. MSCI Türkiye Large Caps: Türkiye'nin en büyük 25 şirketini kapsar. 2. MSCI Türkiye Small Caps: Türkiye'nin en büyük 25 şirketinden sonra gelen 25 şirketi içerir. MSCI Türkiye Endeksi, Türkiye ekonomisinin performansını izlemek ve Türkiye'deki şirketlerin performansını karşılaştırmak için kullanılan önemli bir göstergedir.

SPX 500, Standard & Poor's tarafından oluşturulan ve 500 büyük Amerikan şirketini kapsayan bir borsa endeksidir. Bu endeks, Amerikan hisse senedi piyasasının yaklaşık %75'ini yansıtır ve yatırımcılar için ABD ekonomisinin genel yapısını ve performansını değerlendirmek için önemli bir göstergedir.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranı, belirli bir dönemdeki mal ve hizmetlerin fiyatlarının önceki dönemlerle karşılaştırılması yöntemiyle hesaplanır. Örnek hesaplama: 1. Tüketici sepetinin oluşturulması: TÜFE, tipik bir tüketici ailesinin harcamalarını temsil eden ürün ve hizmetlerden oluşan bir sepet üzerinden hesaplanır. 2. Ağırlıklandırma: Sepetteki her bir ürün için, tüketici harcamalarına göre ürünlerin önemini yansıtan ağırlıklandırma faktörleri belirlenir. 3. Fiyatların toplanması: Belirlenen ürünlerin fiyatları, aylık olarak çeşitli mağaza ve bölgelerden toplanır. 4. Endeks hesaplama: Toplanan fiyat verileri ve ağırlıklandırma faktörleri kullanılarak TÜFE endeksi hesaplanır. Formül: TÜFE = (Cari dönem sepetinin maliyeti / Baz dönem sepetinin maliyeti) 100.

BIST 100 endeksinde herhangi bir döviz bulunmamaktadır. Bu endeks, Borsa İstanbul'da işlem gören en büyük ve en likit 100 şirketin performansını göstermektedir.

20 Şubat 2025 tarihinde borsa, BIST 100 endeksinin yüzde 0,51 değer kazanarak 9.813,10 puanla günü kapatmasıyla yükseliş gösterdi.