Duruşma

Polat çiftinin beyaz takım elbiseyi giydiği zaman, 4 Eylül 2024 tarihinde gerçekleşen duruşmalardır.

Duruşma zaptının ispat niteliği vardır. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 222. maddesine göre, duruşmanın nasıl yapıldığının ve yasal usul ve esaslara uygun olup olmadığının tek kanıtı duruşma tutanağıdır. Tutanak, sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli resmi bir belge olarak kabul edilir ve bu nedenle aksini iddia etmek mümkündür, ancak tutanağın sahte olduğunu kanıtlamak gereklidir.

Nafaka davasında 3 duruşma, davanın genellikle 2-3 duruşma yapılarak karara bağlanması anlamına gelir.

Duruşma salonunda genellikle şu kişiler bulunur: 1. Hakim: Davayı yöneten ve karar veren kişidir. 2. Savcı: Ceza davalarında kamu adına iddia makamını temsil eder. 3. Davacı ve Davalı: Davanın tarafları. 4. Avukatlar: Tarafların hukuki temsilcileridir. 5. Tanıklar: Mahkeme tarafından çağrılan, olayla ilgili bilgi ve görgüsü olan kişilerdir. 6. Katip (Zabıt Katibi): Duruşma sırasında yapılan konuşmaları kaydeder ve tutanak tutar. 7. Gözlemciler: Açık duruşmalarda izleyici olarak bulunabilirler. Ayrıca, kapalı duruşmalarda sadece belirli kişiler ve davanın tarafları salonda bulunabilir.

HMK madde 141'e göre ön inceleme duruşması, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun yazılı yargılama usulü ve ön inceleme bölümleri kapsamında yer alır. Bu maddeye göre: 1. İddia ve savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesi: Taraflar, cevaba cevap ve ikinci cevap dilekçeleri ile serbestçe; ön inceleme aşamasında ise ancak karşı tarafın açık muvafakati ile iddia veya savunmalarını genişletebilir yahut değiştirebilirler. 2. Islah ve karşı tarafın açık muvafakati: İddia ve savunmanın genişletilip değiştirilmesi konusunda ıslah ve karşı tarafın açık muvafakati hükümleri saklıdır.

İddianamenin kabulünden sonra ilk duruşma, en geç 30 ila 90 gün içinde yapılır. Bu süre, davanın yoğunluğuna, sanık veya müşteki sayısına ve mahkemenin iş yüküne bağlı olarak değişebilir.

Hakim, yemin ettirirken şöyle sorular sorar: 1. "Size sorulan sorular hakkında, gerçeğe uygun cevap vereceğinize ve hiçbir şey saklamayacağınıza namusunuz, şerefiniz ve kutsal saydığınız bütün inanç ve değerler üzerine yemin eder misiniz?". 2. Yemin eden kişi bu soruya "Bana sorulan sorular hakkında gerçeğe uygun cevap vereceğime ve hiçbir şey saklamayacağıma namusum, şerefim ve kutsal saydığım bütün inanç ve değerlerim üzerine yemin ediyorum." şeklinde cevap verir ve yemin eda edilmiş sayılır. Yemin sırasında hakim de dahil olmak üzere duruşmada hazır bulunan herkes ayağa kalkar.

İş mahkemesinde ilk duruşmanın ne zaman olacağı, dava dilekçesinin karşı davalıya tebliğ edilmesine bağlı olarak belirlenir.

CMK Madde 195 şu şekildedir: "Sanığın Yokluğunda Duruşma": > (1) Suç, yalnız veya birlikte adli para cezasını veya müsadereyi gerektirmekte ise; sanık gelmese bile duruşma yapılabilir. Bu gibi hallerde sanığa gönderilecek davetiyede gelmese de duruşmanın yapılacağı yazılır.

Delil listesi dilekçesi, genellikle ön inceleme duruşması ardından mahkemeye sunulur.

Talimat duruşması, bir mahkemenin, ifadesine veya savunmasına başvurması gereken bir kişinin kendi yetki alanı dışında bulunması durumunda, ilgili il veya ilçedeki denk mahkemesine gönderdiği talimat kapsamında yapılan duruşmadır. Bu duruşmanın amacı, tanıkların veya sanıkların uzak bir bölgede yaşamaları nedeniyle mahkemeye getirilmeleri yerine, bulundukları yerde ifadelerinin alınmasını sağlamaktır.

Çekişmeli boşanma davaları genellikle 4-6 duruşmada biter. Bazı durumlarda çekişmeli boşanma davaları 1-1,5 yıl kadar sürebilir.

Duruşma zaptında aşağıdaki bilgiler yer alır: 1. Davanın Konusu: Davanın içeriği ve suç unsuru. 2. Tarafların Bilgileri: Davacı, davalı, sanık ve onların avukatları ile kanuni temsilcilerinin isimleri. 3. Delillerin Sunulması: Tarafların sunmadıkları deliller ve tanıklar için 2 hafta içinde sunum yapmaları gerektiği. 4. Eksik Harçlar: Eksik yatırılmış harçların miktarı ve 2 hafta içinde yatırılması gerektiği. 5. Duruşma Tarihi: Belirlenmişse duruşmanın tarihi. 6. İhtiyati Tedbir: Varsa ihtiyati tedbir kararı. Bu zabıt, mahkeme sürecinin şeffaf ve adil bir şekilde ilerlemesini sağlayan temel belgelerden biridir.

Kamu davasında ilk duruşmada aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Sanık ve müdafiinin duruşmaya gelip gelmediğinin tespiti yapılır ve tanıklar duruşma salonundan dışarı çıkarılır. 2. Sanığın açık kimliği saptanır ve kişisel ve ekonomik durumu hakkında bilgi alınır. 3. İddianame okunur ve sanığa yüklenen suçlamalar, deliller ve hukuki nitelendirme anlatılır. 4. Sanığa hakları bildirilir: Suçlamayı öğrenme, müdafi seçme, susma hakkı ve delillerin toplanmasını talep etme gibi hakları olduğu söylenir. 5. Sanığın sorgusu yapılır ve suçlamaya karşı savunması alınır. 6. Katılan, Cumhuriyet savcısı ve müdafiinin diyecekleri sorulur. 7. Tanıklar varsa usulüne göre dinlenir ve onlara da sorular yöneltilir. 8. Ara kararlar alınır: Delillerin toplanması için ek işlemler belirlenir, tutuklama veya adli kontrol gibi tedbirler değerlendirilir. 9. Beraat, mahkumiyet veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması gibi bir karar verilebilir, eğer somut vakıanın nasıl gerçekleştiği sübuta ulaştıysa.

HMK 149 — 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 149. maddesi: "Ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla veya başka yerde duruşma icrası": > (1) Mahkeme, taraflardan birinin talebi üzerine talep eden tarafın veya vekilinin, aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden duruşmaya katılmalarına ve usul işlemleri yapabilmelerine karar verebilir. > > (2) Mahkeme resen veya taraflardan birinin talebi üzerine; tanığın, bilirkişinin veya uzmanın aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden dinlenilmesine karar verebilir. > > (3) Mahkeme, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyecekleri dava ve işlerde ilgililerin, aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden dinlenilmesine resen karar verebilir. > > (4) Mahkeme, fiili engel veya güvenlik sebebiyle duruşmanın il sınırları içinde başka bir yerde yapılmasına, yargı çevresi içinde yer aldığı bölge adliye mahkemesi adalet komisyonunun uygun görüşünü alarak karar verebilir. > > (5) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte belirlenir.

Avukat, duruşmaya katılmasa da vekalet ücreti alabilir. Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'ne göre, vekilin ücrete hak kazanabilmesi için mutlaka duruşmaya katılması koşulu aranmamaktadır. Ancak, avukatın dosyada hiçbir işlem yapmaması durumunda vekalet ücretine hak kazanamayacağı yönünde Yargıtay kararları da bulunmaktadır.