Deyimler

Ayağa düşmek deyimi, Türk Dil Kurumu'na göre iki farklı anlama sahiptir: 1. İlgisiz ve yetkisiz kimseler karışmak." 2. Artık her yerde bulunabilir olmak."

El yordamı deyimi, tahminlere, sezgilere dayanıp elle yoklayarak anlamına gelir. Ayrıca, belli bir ölçüsü ya da kuralı olmadan, deneme yanılma yoluyla yapılan işler için de bu deyim kullanılır. Örnek cümle: "El yordamıyla kibrit kutusunu buldum".

Yüzsüz olmak, utanmaz, sıkılmaz, çekinmez ve arsız biri olmak anlamına gelir. Örnek cümleler: "Yüzsüz olduğu için laf söylemek de işe yaramıyor." "Ben senin bu kadar yüzsüz olduğunu bilmiyordum."

"Saç saça baş başa gelmek (veya dövüşmek)" deyimi, kadınlar arasında kıyasıya bir hırpalama veya kavga durumunu ifade eder. Bu deyim, genellikle bir durumun şiddetini veya kadınların arasındaki yoğun tartışmayı anlatmak için kullanılır. Örnek bir cümle: "Eğer bu patırtıdan, ikindi uykusu başına sıçrayan imam aşağı koşmasa iki kadın, avluda saç saça baş başa dövüşeceklerdi".

"Karıncayı incitmeyeceksin" ifadesi, çok merhametli ve ince duygulu olmak anlamına gelen "karıncayı bile ezmemek (veya incitmemek)" deyimiyle ilgili olabilir. Bu deyim, aynı zamanda kimseye zararı dokunmayacak, kendi halinde ve mülayim insanları tanımlamak için de kullanılır. Ayrıca, "karınca incitmez" ifadesi, en ufak canlıya bile zarar vermeyecek kadar hassas, nazik ve merhametli olmayı ifade eder.

"Hakkı ödenmez" ifadesi, genellikle bir kişinin haklarının ihlal edildiği durumlarda kullanılır ve bu hakların tazmin edilmesi gerektiğini belirtir. Ayrıca, "Hakkı Ödenmez" ifadesi, Cem Karaca'nın bir şarkısının adı olarak da kullanılmaktadır. Belirli bir kişiye ait olup olmadığına dair bilgi bulunamamıştır.

Hayır, "gözünü açamamak" ve "göz açtırmamak" aynı değildir. Gözünü açamamak, işle meşgul olduğu için başka hiçbir şeye dikkat edememek anlamına gelir. Göz açtırmamak ise başka bir iş yapmasına vakit veya fırsat vermemek anlamına gelir.

Kenarda kalmak deyimi, TDK'ye göre "kendine yakışan yeri tutamayarak önemsiz bir duruma düşmek" anlamına gelir.

"Gönene ermek" ifadesinin TDK'ya göre bir anlamı bulunmamaktadır. Ancak, "gönenmek" kelimesinin TDK'ya göre bazı anlamları şunlardır: Mutlu, mesut olmak, rahat bir hayat sürmek, sevinç duymak, sevinmek, abat olmak. Tarlayı sulamak. "Gönence ermek" ifadesi ise genellikle "hedefine ulaşmak" veya "başarıya ulaşmak" anlamlarında kullanılır.

Türkçede çok marifetli, becerikli ve elinden her iş gelen kişileri anlatmak için "on parmağında on marifet" deyimi kullanılır. İçerisinde "parmak" sözcüğü geçen beş deyim örneği: 1. On parmağında on kara. 2. On parmağında on hüner (marifet). 3. On parmağında on marifet olmak. 4. Beş parmağın beşi bir olmaz. 5. Beş parmağı bir yere getirmek.

"Sokai çekmek" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "sakso çekmek" ifadesi, cinsel aktivite sırasında bir kişinin diğer kişinin penisini ağzına alması anlamına gelir. "Selca çekmek" ise, bir kişinin kendi kendini kamera ile çekmesi anlamına gelir.

Boyunduruk altına girmek deyimi, "başkasının egemenliği altına girmek, tutsak olmak, emir ve baskı altında yaşamak" anlamlarına gelir. Örnek cümleler: "Türk milleti için boyunduruk altına girmek, ölüm demektir." "Onun boyunduruğu altına girmiş, sözünden dışarı çıkmıyor."

"Seçtiğin renge kadar girecek" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "renkten renge girmek" deyimi, iki farklı duyguyu anlatmak için kullanılır: Utanç. Öfke. Ayrıca, "renkten renge girmek" ifadesi, bir şeyin sadece bir rengin tonundan diğerine geçişi anlamında da kullanılır.

Renkle ilgili bazı deyimler: Renk gelmek: Canlanmak, renklenmek. Renk vermek: Neşe, canlılık veya değişiklik kazandırmak. Rengi solmak: Bir şeyin rengi solmak veya korku, heyecan sebebiyle benzi solmak. Renkten renge girmek: Heyecan, korku ve utanç nedeniyle yüzünün rengi değişmek. Çiğ renk: Sevimsiz ve açık, parlak renk. Ayrıca, "renksiz hayat" ve "tirşe rengi" gibi deyimler de bulunmaktadır.

Pundunu kollamak, "punduna getirmek" deyiminin yanlış yazılmış hali olabilir. Punduna getirmek, bir şeyi yapmak için uygun koşulları elde etmek, fırsat kollamak anlamına gelir. Örnek cümle: "Adamı punduna getirir getirmez hiç düşünmeden suratına attı tokadını". Eğer "pundunu kollamak" ifadesi farklı bir bağlamda kullanılıyorsa, daha fazla bilgi veya bağlam sağlanması gerekebilir.

"Dünya yıkılsa bile" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir. Örneğin, hukukun üstünlüğü bağlamında, "Fiat iustitia et pereat mundus" (dünya yıkılsa bile adalet yerini bulmalı) sözü, hukukun bir topluluktaki yaygınlığını ve yetkisini vurgular. Ayrıca, kitap adı olarak da kullanılabilir; "Dünya yıkılacak olsa bile adalet yerini bulmalıdır" ifadesi, heyecan ve gerilim dolu bir romanın adı olarak geçmektedir. Bunun yanı sıra, "Dünya yıkılsa bile efendi olmam lazım" ifadesi, Ekşi Sözlük'te bir kullanıcı tarafından, genellikle başkalarının dünyası yıkıldığında gösterilen bir duruş olarak tanımlanmıştır. Bu ifadelerin dışında, "Dünya yıkılsa bile" konusunun ne olduğuna dair spesifik bir bilgi bulunmamaktadır.

"Yine de çaylayalım" ifadesinin ne anlama geldiği ve "yine de çaylayalım" yapan kişinin ne iş yaptığı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, "çaycı" olarak bilinen meslek, bir şirkette her türlü sıcak ve soğuk içeceğin hazırlanması ve sunumundan sorumlu olan kişileri ifade eder. Çaycılar, çalışanlara veya misafirlere istenilen içecekleri hazırlar ve bu kişilerin çalışma alanları oldukça çeşitlidir.

Boynuzlu koca, argo bir terim olup, karısı tarafından aldatılan erkek anlamına gelir. Bu tabir, İspanyol köylerinde karısı tarafından aldatılan erkeğin evinin önüne boynuz çakılması geleneğinden gelmektedir. Ayrıca, boynuzlu koca ifadesi, karısının veya kadın yakınlarından birinin iffetsizliğine göz yuman erkek anlamında da kullanılır.

"Gözünü dört açmak" deyimi, aldanmamak için çok uyanık ve dikkatli olmak anlamına gelir. Örnek cümleler: "Gözünü dört aç, yoksa çürük elmaları doldururlar poşete". "Gözünü dört aç ki ters giden bir şey olduğunda bize haber verirsin". "Gözünü aç" ifadesinin anlamına dair bir bilgi bulunamamıştır.

"Ayranım kabardı" ifadesi, Türkçede yaygın olarak kullanılan "ayranı kabarmak" deyiminden bahsediyor olabilir. Ayranı kabarmak deyimi, kişilerin yaşadığı ani öfke patlamaları veya aşırı bir cinsel arzu hissetmeleri durumunu ifade eder. Örnek cümleler: "Annemin bir anda ayranı kabardı, nereye kaçacağımızı bilemedik." "O konuştukça adamın elleri titriyor, ayranı kabardıkça kabarıyordu." "Gâvura kızıp oruç yemek (bozmak)."