Deyimler

Gözünü yummak deyimi, TDK'ye göre üç farklı anlama sahiptir: 1. Gözünü kapamak. 2. İzinden yürümek (birinde). 3. Ölmek. Gözünü açmak deyiminin anlamına dair bir bilgi bulunamamıştır.

Yorgun argın, "çok yorulmuş, gücü kalmamış olarak" anlamına gelir. Örnek cümle: "Eve yorgun argın dönmüştü." Bu ifade, TDK'ya göre bir deyimdir.

Şem-i aşk, "aşkın güneşi" anlamına gelir. Divan literatüründe kullanılan bu terim, mumun erimesini aşkın erimesine benzetir ve mumun erime tarafının sevginin gözyaşlarını temsil ettiği düşünülür.

Gözünü boyamak deyimi, kandırmak, yanıltmak, gösterişle aldatmak anlamlarına gelir. Örnek cümle: "Müşterilerin gözünü boyamak için indirim diye reklam yapıyorlar." Gözünü korkutmak deyimi ise yıldırmak anlamına gelir. Örnek cümle: "Şimdiden gözünü korkutmazsan ileride büsbütün başa çıkılmaz bu bacaksızlarla."

Altı çizili ifadelerin yerine uygun deyimlerin yerleştirilmesi için daha fazla bilgi veya örnek cümle gerekmektedir. Deyimler, bir cümlede anlamı güçlendirmek için kullanılan sözcük öbekleridir. Bazı deyim örnekleri: ağırdan almak: Bir işi bilerek yavaş yapmak, geciktirmek; kesip atmak: Ani ve kararlı bir şekilde ilişkiyi veya bağlantıyı sonlandırmak; zora koşmak: Bir işi daha zor hale getirmek; dar etmek: Bir yeri veya zamanı çekilmez hale getirmek.

"Yüzünü çevirmek" deyimi, gösterilen ilgi ve alakayı kesmek anlamına gelir. Örnek cümleler: "Herkes yüzünü çevirse de ben yanında olacağım." "Bana niçin yüzünü çevirdiğini anlayamadım."

Saçını ağartmak ve saçını süpürge etmek ifadeleri farklı anlamlara sahiptir. - Saçını ağartmak: Bir işte uzun zaman çalışıp emek vermiş olmak anlamına gelir. - Saçını süpürge etmek: Kadın için özveri ile çalışıp hizmet etmek anlamına gelir. Bu iki ifade aynı değildir. Özetle: - Saçını ağartmak: Emek vermek - Saçını süpürge etmek: Özveri ile çalışmak

Umur kelimesi, Arapça kökenli olup "iş, işler, işlerin tümü" anlamına gelir. Örnek cümleler: "Artık siyaset ve hükûmet umurunu erbabına bırak!" (Yakup Kadri Karaosmanoğlu). "Ablanın umurunda olduğun için kalkıp gelmiş.". "Umurumda olmasan sana bu kadar yalvarır mıydım?".

"Bağlı sez" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "bağlı" kelimesinin bazı anlamları şunlardır: Bir bağ ile tutturulmuş olan; Gerçekleşmesi bir şartı gerektiren, vabeste; Sınırlanmış, sınırlı; Kapatılmış olan, kapalı; Bir kuruluşun yetkisi altında bulunan; Bir kimseye, bir düşünceye, bir hatıraya saygı, aşk vb. duygularla bağlanan, sadık, tutkun; Halk inanışına göre, büyü etkisiyle cinsel güçten yoksun edilmiş (erkek).

Deyimler drama ile şu şekilde anlatılabilir: 1. Atasözü/Deyim Seçimi: Öğretmen ya da öğrenciler belirli bir atasözü veya deyim seçer. 2. Anlamın Anlaşılması: Seçilen atasözü/deyimin anlamı sınıfta veya gruplar halinde tartışılır. 3. Canlandırma Hazırlığı: Öğrenciler, seçtikleri atasözü/deyime uygun bir kısa drama veya canlandırma hazırlar. 4. Sunum: Öğrenciler hazırladıkları drama veya canlandırmayı sınıf önünde veya belirlenen bir platformda sunarlar. Ayrıca, yaratıcı drama yöntemi kullanılarak da deyimler anlatılabilir. Örnek bir etkinlik için Mesut Hayat'ın "Drama ile Atasözü/Deyim Anlatma Etkinliği" başlıklı yazısına başvurulabilir.

"Burnunu dikine sokmak" ifadesi, Türkçe'de yaygın olarak kullanılan bir deyim olan "burnunun dikine gitmek" ile karıştırılmış olabilir. Burnunun dikine gitmek, inatla kendi istediğini yapmak ve yanlış olsa bile o yolda devam etmek anlamına gelir. "Burnunu dikine sokmak" ifadesine dair spesifik bir anlam bulunamamıştır.

"Çam gibi durmak" ifadesinin anlamına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, "çam" kelimesiyle ilgili bazı deyimlerin anlamları şu şekildedir: Çam devirmek. Çam sakızı gibi. Ayrıca, "cam gibi" deyimi de Türkçede yaygın olarak kullanılan deyimlerden biridir. Bu deyimin anlamları şu şekildedir: Arkası görünen, saydam, şeffaf. Donuk, cansız (göz).

Can atmak deyimi, bir şeyi şiddetle arzu etmek veya çok istemek anlamına gelir. Örnek cümleler: "Deniz kenarında tatil yapmak için can atıyorum". "Uzun süredir görmediğim arkadaşlarımla buluşmak için can atıyorum". "Yeni aldığım bisikletle dağlarda gezmek için can atıyorum". "Top oynamaya can atıyordu". "Tatile çıkmak için can atıyordu".

"Balda bekle, ağız tatlanmaz" ifadesi bir atasözü değildir. "Bal bal demekle ağız tatlanmaz" bir atasözüdür ve "sözde kalan dilek ve tasarıların iş bitirmede hiçbir etkisi olmaz" anlamına gelir. Atasözü: Güzel sözler söylemekle güzel şeyler her zaman gerçekleşmez. Bir işi başarmak için o iş hakkında konuşmaktan çok çalışmaya, gayrete ihtiyaç vardır. Deyim: "Balda bekle, ağız tatlanmaz" ifadesi bir deyim değildir. Deyimler, genellikle gerçek anlamından az çok ayrı bir anlamı olan, ilgi çekici bir anlatımı bulunan, ifadeyi daha zengin kılan, iki veya daha fazla kelimeden meydana gelen kalıplaşmış söz topluluklarıdır.

5 Deyim: 1. Ağzı açık kalmak: Çok şaşırmak. 2. Etekleri zil çalmak: Heyecandan yerinde duramamak. 3. Saçını süpürge etmek: Bir kişi için çok emek vermek. 4. Göz atmak: Göz ucuyla üstten bakmak. 5. Küplere binmek: Çok kızmak, sinirlenmek. 5 Atasözü: 1. Sakla samanı gelir zamanı: Hiçbir işe yaramaz dediğimiz şeyleri bile kaldırmalıyız, çünkü gün gelir o şeylere ihtiyacımız olur. 2. Akıl yaşta değil baştadır: Bir kişinin yaşının büyük olması, o kişinin daha akıllı olduğu anlamına gelmez. 3. Ağaç yaş iken eğilir: Küçük çocuklar, vaktinde eğitilmezlerse büyüdüklerinde hiçbir şeyi anlamazlar. 4. Bugünün işini yarına bırakma: Erteleme, bugünün işini yarına bıraktığın için o işi yapamazsın. 5. Akıl kişiye sermayedir: Kişinin yaptığı işte başarı sağlaması, aklını kullanmasıyla orantılıdır.

Evet, "yolunu tutmak" bir deyimdir. Deyimin anlamları: Bir yere doğru gitmeye başlamak." Bir şeyi benimsemek, gereğini yerine getirmek."

Hayır, "ayağını yere sağlam basmak" ve "ayağını yorganına göre uzatmak" aynı şey değildir. "Ayağını yere sağlam basmak", bir iş yapmadan önce iyi düşünmek ve ona göre yapmak gerektiği anlamına gelir. "Ayağını yorganına göre uzatmak" ise, kişinin maddi durumuna veya sahip olduğu imkanlara uygun şekilde davranması gerektiğini ifade eder. Bu iki deyim farklı anlamlara sahiptir ve aynı kavramı ifade etmezler.

Göz ziyafeti, görsel olarak çekici ve etkileyici bir şeyi ifade eder. "Feast for the eyes" olarak da bilinen bu terim, bir sanat eseri, doğal manzara veya estetik açıdan hoş bir deneyim için kullanılabilir. Örnek cümleler: "The sunset over the mountains was truly a feast for the eyes" (Dağların üzerindeki gün batımı gerçekten göz ziyafeti idi). "The flowers in the garden created a feast for the eyes in spring" (Baharda bahçedeki çiçekler göz ziyafeti oluşturdu). "I'll wear my new blouse tonight and give him an eyeful" (Bu akşam yeni bluzumu giyip ona göz ziyafeti çekeceğim).

"Baltayı taşa vurmak" deyimi, iki farklı anlama gelir: 1. Pot kırmak, istemeden karşısındaki kişiyi üzecek veya kıracak söz söylemek. 2. Kişinin yenemeyeceği bir rakibinin olması, meydan okuma. Örnek cümleler: "Dostum, şansın hep iyi gidiyordu ama bu kez baltayı taşa vurdun sanırım". "Baltayı taşa vurunca arkasına bakmadan çıkıp gitti".

Deli divane olmak, aşırı derecede sevmek, kara sevdaya tutulmak, gözü aşık olunan kişiden başkasını görmemek anlamına gelir. Bu deyim, tasavvuf edebiyatında daha çok ilahi aşkı ifade ederken, halk arasında platonik ve umutsuz aşklar için de kullanılır.