Deyimler

"Sağı solu belli olmamak" deyimi, bir kişinin bir durum karşısında nasıl davranacağının, ne tavır takınacağının belli olmaması anlamına gelir. Örnek cümle: "Dikkatli olun, onun sağı solu belli olmaz."

"Atıl Kurt" ifadesi farklı anlamlara gelebilir: Tarkan'ın kurda hitabı: Büyük Türk kahramanı Tarkan'ın, zor anlarda kendisine eşlik eden köpeğe verdiği komuttur. İsim veya takma ad: "Atıl Kurt" bir isim veya takma ad olabilir. Hareketsiz kurt: "Atıl Kurt" ifadesi, bir kişinin adı olarak kullanıldığında, o kişinin hareketsiz, etkisiz veya pasif olduğunu ifade eder. Metafor: "Atıl Kurt" ifadesi, hidrojen gibi kullanılmayan veya işe yaramadan duran bir şeyi anlatmak için de kullanılabilir.

"Gözü ara olmak" ifadesi, Türkçe'de yaygın olarak kullanılan bir deyim değildir. Ancak, "gözü açık olmak" deyimi şu anlamlara gelir: Uyanık ve dikkatli olmak. Kurnaz ve çıkarcı olmak (olumsuz anlamda).

"Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki deyim 'boyun eğmemek, karşı gelmek, diklenmek' anlamında kullanılmıştır?" sorusuna yanıt bulunamadı. Ancak, "kafa tutmak" deyimi bu anlamlarda kullanılmaktadır. Örnek cümle: "Dediğim konu üzerinde bana kafa tutuyordu".

Fesat çıkarmak, ara bozmak, ortalığı karıştırmaya çalışmak, insanları birbirine düşürecek işler yapmak anlamına gelir. Fesat kelimesi ayrıca "bozmak, çürütmek" anlamına da gelir. Fesat, toplum ve ilişkilerde sorunlara yol açan, zarar veren veya dengesizlik yaratan bir davranış biçimidir. Fesadın diğer anlamları arasında şunlar yer alır: Zulüm; Çalkantı, düzensizlik; Kuraklık, kıtlık.

Evet, "mercimeği fırına vermek" bir deyimdir. Türk Dil Kurumuna göre bu deyimin anlamı, kadınla erkek gizlice aşk ilişkisi kurmaktır.

Kılı kırk yarmak deyimi, bir işi çok detaylı bir şekilde incelemek, incelikle işlemek veya son derece dikkatli bir şekilde davranmak anlamında kullanılır. Örnek cümleler: Proje raporunu hazırlarken, kılı kırk yararak tüm verileri analiz etti. Yeni ev alırken sözleşmeyi imzalamadan önce, her maddeyi kılı kırk yararcasına inceledi. Mahkemede sunacağı delilleri hazırlarken, kılı kırk yararak hiçbir ayrıntıyı atlamadı. Şirketin yıllık mali raporunu hazırlarken, kılı kırk yararak her kalemi tek tek kontrol etti. Yemek tarifini denerken, kılı kırk yararak tüm adımları eksiksiz uyguladı.

Çıtkırıldım kız, aşırı incelik, dayanıksızlık ve çekingenlik gösteren, hayatın sorunlarıyla baş edemeyen, zorluklardan çabuk vazgeçen, naif ve kırılgan bir yapıya sahip olan kızlara denir. Ayrıca, iş görüşmesinde bu tabir kullanıldığında, kişinin hayata daha yeni başladığı, deneyimsiz ve biraz da saf olabileceği düşünülebilir. Bu kelime, hakaret anlamında da kullanılabilir.

"Tazının çullusu da bir çulsuzu da" deyimi, kişinin çok kötü bir duruma düşmüş olması durumunda söylenir.

Tek kürekle mehtaba çıkmak deyimi, iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Eksik hazırlıkla bir işe kalkışmak. 2. Beceriksizce alay etmeye kalkışmak.

Fülsüahmere muhtaç olmak deyimi, çok fakir, düşkün, zavallı olmak anlamına gelir.

Müdânâsı olmamak, Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre "kimseye dalkavukluk etmemek, kimseye minnet duymamak" anlamına gelir. Müdânâ kelimesi ise "karşılıklı olarak yumuşak davranma, birbirine hoşgörü gösterme, anlayışlı olma" anlamına gelir.

Özü sözü bir olmak, kişinin söylemleriyle davranışlarının örtüşmesi, dürüst ve tutarlı olması anlamına gelir. Bu deyim, aynı zamanda "içi dışı bir" ve "hilesiz hurdası yok" gibi ifadelerle de anlatılır. Örnek cümleler: "Özü sözü bir olan insanların sayısı her geçen biraz daha azalıyor." "Onların özü sözü birdir, hayatları bizim için örnektir."

"Ya sabır amk ya sabır" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, "ya sabır" deyimi, katlanılması güç durumlarda sabır gerektiğini anlatan bir sözdür. Ayrıca, "ya sabır çekmek" deyimi, sıkıntı ve üzüntü verici bir durum karşısında kendine hakim olmaya çalışarak zarar verici davranışlardan sakınmak ve bir sıkıntıya ses çıkarmadan ya da ona karşı bir şey yapmadan katlanmak anlamlarına gelir.

Hayır, "cızlamak" ve "cızlamı çekmek" aynı değildir. "Cızlamak" kelimesi, "cız" diye ses çıkarmak anlamına gelir. "Cızlamı çekmek" veya "cızlam etmek" deyimi ise Türkçede iki farklı anlamda kullanılır: 1. Kaçmak, savuşup gitmek. 2. Argo olarak ölmek.

Gazel okumak deyimi, iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Gazel söylemek. 2. Kandırmak veya oyalamak amacıyla boş sözler söylemek. Örnek cümle: "Boşuna gazel okuma, kandıramazsın beni!".

"Hastalıkta şerbetli" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, "şerbetli" kelimesinin bazı anlamları şunlardır: Şerbeti olan, şerbet katılmış olan. Yılan, akrep vb. hayvanların sokmasından zarar görmeyen. Kötü davranmayı, kötü işler yapmayı huy edinmiş olan. Kendisine kötü davranılmasına alışmış olan.

Cakasını bozmak deyimi, "çalımına engel olmak" ve "böbürlenmesini boşa çıkarmak" anlamlarına gelir. Örnek cümleler: "Öğretmen çocuğun cakasını fena bozdu." "Cakasını bozacak biri elbette çıkar."

Alaşağı etmek deyimi, Türk Dil Kurumu'na göre üç farklı anlama sahiptir: 1. Yetkilerini elinden alıp birini yerinden uzaklaştırmak, atmak, kovmak. 2. Kapıp yere vurmak. 3. Kötülemek, değersiz göstermek. Ayrıca, güreş terimleri arasında da yer alan bu deyim, müsabakada rakibini yere vurmak anlamında da kullanılır.

Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre "ateş pahası" deyiminin iki anlamı vardır: 1. Fiyatların yükselmesi ile birlikte insanların ödeme yapmakta güçlük çekmesi. 2. Fiyatların ateş gibi yanıcı olması ve müşterilerin cüzdanlarındaki paraları çok hızlı bir şekilde bitirmesi.