Deyimler

Es geçmek deyimi, Türkçede şu anlamlara gelir: boş vermek; yok saymak; görmezden gelmek; üzerinde durmamak. Ayrıca, sohbet veya tartışma esnasında, dile getirilmesi beklenen bir konudan bahsetmemek anlamında da kullanılır.

"Yanlış yere sokuyorsun" ifadesi, boşuna veya yanlış bir şekilde bir şey yapmak anlamına gelebilir. Ayrıca, bu ifade, bir kişiye yanlışını göstermek için çaba harcamanın anlamsız olduğunu belirtmek için de kullanılabilir.

Üstüne düşmek deyimi, bir şeyle çok uğraşmak, aşırı ölçüde ilgilenmek, peşini bırakmamak anlamında kullanılır. Örnek cümleler: "İmzayı attırmak için üstüne çok düştüler, ama istedikleri olmadı." "Derslerinin üstüne düşmüyorsun, sınavların yaklaşıyor." "Bu hafta satış işlerinin üstüne düşmeye karar verdim." "Üstüne düşmesek paramızı da alamayacaktık." Ayrıca, bir kimseyi sevme ya da korumada çok ileri gitmek, aşırı ilgi göstermek anlamında da kullanılabilir. Örnek cümle: "Bu çocuğun üstüne bu kadar düşmeyelim, şımardıkça şımarıyor."

Mal olmak ifadesi, Türk Dil Kurumu'na göre üç farklı anlama sahiptir: 1. Bir şeye bir değer karşılığında sahip olmak. 2. Bir iş, bir davranış sonucu zarara uğramak. 3. Bir yeri, bir şeyi benimsenmek.

Tutumluluk ile ilgili beş deyim: 1. Dişinden tırnağından artırmak: Tutumlu davranarak, yediğinden içtiğinden biriktirmek. 2. Eli sıkı olmak: Cimri olmak, hiç harcama yapmamak. 3. Hesabını bilmek: Bütçeye uygun harcamak, gereksiz yere para harcamamak. 4. Har vurup harman savurmak: Bilinçsizce para harcamak. 5. Kemerleri sıkmak: Tutumlu duruma geçmek, bazı harcamaları kısmak.

"Bite almak" ifadesinin ne anlama geldiğine dair doğrudan bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, "bite" kelimesinin bazı anlamları şunlardır: Isırmak, dişlemek. Aldatmak, dolandırmak. Etki bırakmak, tesir etmek. Oltaya vurmak (balık için). Ayrıca, "bite" kelimesi, yazılım terminolojisinde veri birimi anlamında da kullanılır. Daha fazla bilgi için bağlamın belirtilmesi gerekebilir.

"Kırmızı olsun, beş kuruş fazla olsun" deyimi, belirli bir yöreye ait olmaktan ziyade, genellikle Türk toplumunda kırmızıya olan düşkünlüğü anlatan bir sözdür. Ayrıca, bu deyim, müziğe ve kırmızıya gönül vermişlikleriyle tanınan Çingeneler arasında da kullanıldığı belirtilmektedir.

"Patladım" ifadesi, kullanıldığı bağlama göre farklı anlamlar taşıyabilir. Nesnelerin durumu: İç basıncın etkisiyle ve çoğunlukla büyük ses çıkararak dağılmak, infilak etmek. Durum bildirimi: Yırtılıp açılmak, yarılmak. Ortaya çıkış: Görünür duruma gelmek, ortaya çıkmak, yeşermek. Lastiklerin durumu: Top, taşıt lastiği gibi şeylerin havası inmek. Olayların gelişimi: Ansızın tehlikeli bir şey meydana gelmek. Duygusal durum: Çok sıkılmak, sıkıntı ve sabırsızlığını belli etmek. Aşırı tepki: Aşırı tepki göstermek. Gürültü: Ansızın bir gürültü duyulmak. Değer kaybı: Herhangi bir durum veya bir değerin yitirilmesine yol açmak, mal olmak.

Acayibine gitmek deyimi, bir şeyi, olayı yadırgamak, tuhafına gitmek veya garipsemek anlamına gelir. Örnek cümle: "Onu o kıyafetlerle gördüğümde çok acayibime gitmişti."

Kale almak deyimi, iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Bir kale almak ya da ele geçirmek. 2. Önem vermek, dikkate almak.

"Mahalle yanarken saçını tararmış" hikayesi, bir kişinin çevresindeki önemli olaylara karşı duyarsız ya da umursamaz bir tavır sergilediğini anlatır. Hikayenin temelinde kişinin kendi dünyasına ve küçük işlerine o kadar daldığı bir an vardır ki, çevresindeki büyük bir olayla karşı karşıya olduğunda fark etmez. Bir versiyonuna göre, hayali bir karakter olan Ali, mahallesinde dolaşırken büyük bir yangın çıkar. Başka bir versiyonda ise, Ayşe adında bir kadın, yangın sırasında evinden çıkmayıp saçını tarayarak aynaya bakar. Zamanla halk arasında dilden dile dolaşan bu ifade, duyarsızlığı ve umursamazlığı anlatan bir deyim haline gelmiştir.

"Ortalık 56'ya döndü" ifadesi, gürültülü ve karmaşık ortamları tanımlamak için kullanılır. Bu deyim, 1956 yılında yaygın olan ve yüksek sesle çalışan motorlardan esinlenerek ortaya çıkmıştır. Ayrıca, "56'ya dönmek" ifadesinin, bir muhabbet sırasında araya muhabbeti dağıtan bir şey girince kullanıldığı da söylenmektedir. "56" sayısının bir anlamı yoktur; tamamen argo bir kullanım ve mecaz anlam içerir.

Eceline susamak deyimi, TDK'ye göre "ölmek istermiş gibi tehlikeli işlere girişmek" anlamına gelir. Örnek cümle: "Bırak o silahı elinden, eceline mi susadın sen?". Ayrıca, "eceline susamak" deyimi, "ölebileceğinin açık olduğu işlere kalkışmak" şeklinde de anlamlandırılabilir.

Göz bebeği deyimi, Türkçede "pek değerli, sevgili, çok önem verilen kimse" anlamına gelir. Örneğin, "Babam benim göz bebeğimdir." cümlesi bu kullanıma örnek olarak verilebilir. Ayrıca, göz bebeği, gözün iris kısmının ortasında bulunan boşluk olup, ışığın retina üzerine düşmesini sağlar.

Gönül yıkmak, birini çok üzecek bir davranışta bulunmak, gücendirmek, gönül kırmak anlamına gelir. Örnek cümle: "Gönül yıkmak kolay, gönül yapmak çok zordur."

Rüyada başkasının ayakkabılarını giymek, farklı anlamlar taşıyabilir: Empati ve anlayış: Bu rüya, başka birinin yaşamına veya deneyimlerine giriş yapmayı, onun yerine geçmeyi ya da onunla empati kurmayı simgeler. Özgünlüğün kaybı: Kişisel alanın ihlal edildiğine, başkasının hayatına müdahale etmeye çalışıldığına veya başka bir kişinin yaşamını taklit etmeye çalışıldığına işaret edebilir. Hayranlık veya takdir: O kişiye duyulan hayranlık veya onun yaşam tarzına yönelik takdir nedeniyle kendini gerçek bir şekilde ifade etmekte zorluk yaşamayı gösterebilir. Kıskançlık veya hayranlık: Kişinin, başarılı veya örnek aldığı biriyle kendini karşılaştırdığını veya kendi başarısızlıklarını yansıttığını gösterebilir. Rüya tabirleri bilimsel temellere dayanmaz.

Tutuşturmak deyimi, genellikle ansızın vermek veya coşturmak, çok heyecanlandırmak anlamlarında kullanılır. Örnek cümleler: "Telefonu elime tutuşturunca, konuşmak zorunda kaldım". "Camları sil diye, bezi elime tutuşturdu". "Paraları elime tutuşturunca hayır da diyemedim". Ayrıca, "tutuşturmak" deyimi, karşısındakinin isteyip istemediğini düşünmeksizin bir şeyi vermek anlamında da kullanılır.

Ödün vermek kelimesinin eş anlamlıları şunlardır: taviz vermek; feragat etmek; vazgeçmek; uzlaşmak; boyun eğmek.

Kafa yormak deyimi, bir iş veya konu üzerinde çokça düşünmek anlamına gelir. Örnek cümle: "Bu sorular oldukça zor, biraz kafa yormak gerekiyor."

"Made in Hell" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir. İşte bazıları: Küçük İskender'in Kitabı: "Made in Hell", Küçük İskender'in 2001 yılında İnkılap Kitabevi tarafından yayımlanan bir huzursuzluk kitabıdır. Judas Priest Şarkısı: "Made in Hell", Judas Priest'in Halford'un Resurrection albümünün ikinci şarkısıdır. Film: "Made in Hell", Juan L. Rodríguez ve Roberto Galar Egüen tarafından yönetilen bir aksiyon ve korku filmidir.