DavranışBozuklukları

Psikodinamik psikiyatri ve normaldışı davranışlar kavramları şu şekilde açıklanabilir: 1. Psikodinamik Psikiyatri: Sigmund Freud'un kuramları üzerine temellendirilmiş olup, bireylerin zihinsel süreçlerini ve davranışlarını anlamak için bilinçaltı dinamiklerini, savunma mekanizmalarını ve kişilik gelişimini odak noktası olarak alır. 2. Normaldışı Davranışlar: Toplumun genel kabul görmüş davranış normlarından sapmaları ifade eder.

Kuşlarda gagalama, davranış bozukluğu olarak adlandırılır ve çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir: 1. Genetik nedenler: Bazı papağan türleri bu hastalığa daha yatkındır. 2. Hastalıklar: İç veya dış parazitler, yetersiz beslenme, alerjiler veya cilt ve karaciğer hastalıkları gagalamaya yol açabilir. 3. Çevresel nedenler: Kötü kafes yerleşimi, banyo eksikliği veya fazlalığı, fotoperiyottaki değişiklikler gibi faktörler gagalamayı tetikleyebilir. 4. Zorlayıcı davranışlar: Kuş, endişe ve depresyon nedeniyle tüylerini koparabilir, bu genellikle zenginleşme eksikliği, ölüm veya insan partnerinden ayrılma gibi stres kaynaklıdır. Gagalamanın önlenmesi veya tedavisi için bir profesyonele danışmak önemlidir.

DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) olan çocuklar, dikkatsizlik ve konsantrasyon güçlüğü nedeniyle donabilirler. Ayrıca, DEHB'li çocuklar dürtüsellik nedeniyle de donabilirler; düşünmeden hareket ettikleri için eylemlerinin sonuçlarını değerlendiremezler ve bu da onları hareketsiz hale getirebilir.

Davranım bozukluğu, en tehlikeli davranış bozukluklarından biri olarak kabul edilir. Diğer tehlikeli davranış bozuklukları arasında antisosyal kişilik bozukluğu ve dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu da yer alır. Davranış bozukluklarının teşhisi ve tedavisi için bir uzmana danışmak önemlidir.

İmpulsif kişilik bozukluğu, borderline kişilik bozukluğunun (BKB) bir alt türü olarak kabul edilir. İmpulsif BKB'nin bazı belirtileri: - Riskli davranışlar: Güvenli olmayan seks, madde kullanımı, alkolün aşırıya kaçması, dikkatsiz araç kullanma. - Agresif davranışlar: Çıkışmalar, fiziksel kavgalar, bir şeyleri kırıp dökme, bağırma. - Kendine zarar verme: Kesme, yakma, çizme veya vurma gibi kendine zarar verme davranışları. - Dikkat-arama davranışları: Ani seyahatler, ani iş değişiklikleri, düşüncesiz harcamalar. Bu tür bir bozukluğun teşhisi için, bir mental sağlık uzmanının değerlendirmesi ve semptomların DSM-5'te belirtilen kriterleri karşılayıp karşılamadığının belirlenmesi gereklidir.

Davranış bozukluğu olan bir çocuğa çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından tanı konur. Davranış bozukluklarının bazı tanı türleri şunlardır: Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu (KOKGB). Davranım Bozukluğu. Dürtü Kontrol Bozuklukları. Tanı sürecinde klinik görüşmeler, psikolojik testler, aile ve öğretmen geri bildirimleri ile bilişsel değerlendirmeler yapılır.

Psikiyatride karakter değişiminin nedenleri çeşitli ve karmaşık olabilir. Başlıca faktörler şunlardır: 1. Genetik ve Fizyolojik Etkenler: Kişilik bozukluklarında genetik yatkınlık ve beyin kimyasındaki değişiklikler rol oynar. 2. Çevresel Faktörler: Erken çocukluk döneminde yaşanan ihmal, istismar ve aile içi çatışmalar kişilik değişimlerini tetikleyebilir. 3. Travmatik Deneyimler: Ciddi hastalıklar, ameliyatlar, ağır kafa darbeleri ve stres gibi travmatik olaylar psikolojik değişikliklere yol açabilir. 4. Madde Bağımlılığı: Madde kullanımı ve bağımlılığının aniden kesilmesi davranış bozukluklarına neden olabilir. 5. Kişisel Gelişim: Yaşın büyümesi, büyük başarılar elde etme gibi kişisel gelişim süreçleri de tutum ve davranış değişikliklerine yol açabilir. Karakter değişimlerinin teşhisi ve tedavisi için bir psikiyatri uzmanına başvurmak önemlidir.

Çocuklarda davranış bozuklukları, DSM-IV kapsamında ele alınmaktadır. Bu bozukluklar arasında Karşıt Olma-Karşı Gelme Bozukluğu ve Davranım Bozukluğu yer almaktadır.

Dudak yeme ve ısırma, oral-dental davranış bozukluğu veya vücut odaklı tekrarlayıcı davranışlar (BFRB) olarak adlandırılan bir durumun belirtisi olabilir. Bu alışkanlık, genellikle stres, anksiyete, depresyon gibi psikolojik faktörlerle tetiklenir ve ayrıca duygusal bozukluklar, sosyal baskılar veya genetik yatkınlık gibi nedenlerle de ilişkili olabilir. Eğer bu tür bir sorun yaşanıyorsa, bir uzmana danışmak ve uygun tedavi yöntemlerini öğrenmek önemlidir.

Hiperaktivite ve hiperreaktivite aynı şeyler değildir. Hiperaktivite, bireyin yaşına göre beklenen düzeyden daha fazla hareketli olması durumudur ve dikkat eksikliği ve dürtüsellik ile birlikte görülür. Hiperreaktivite terimi ise belgelerde rastlanmayan, farklı bir kavramdır.

Duygu ve davranış bozukluğu olan çocuklar, yaşa uygun olmayan, tekrarlayan ve çevresine zarar verebilecek davranış kalıpları sergileyen çocuklardır. Bu tür bozukluklar, çeşitli faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkar ve şu şekillerde görülebilir: Karşıt Olma-Karşı Gelme Bozukluğu (ODD): Otoriteye karşı gelme, kurallara uymama ve öfkeli davranışlar. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Dikkat toplama zorluğu, impulsif davranışlar ve hiperaktivite. Davranım Bozukluğu: Sosyal normlara uymama, başkalarına zarar verme veya yalan söyleme gibi antisosyal davranışlar. Anksiyete ve Depresyon Kaynaklı Davranış Sorunları: İçe kapanma, ağlama nöbetleri veya agresif tepkiler. Bu tür bozuklukların belirtileri fark edildiğinde, bir çocuk psikoloğu veya psikiyatristinden yardım almak önemlidir.

İstifçiliğin belirtileri şunlardır: 1. Eşyaları atmakta zorluk çekmek: Gerçek değeri ne olursa olsun, eşyaları elden çıkaramamak. 2. Yaşam alanının dolması: Biriken eşyaların yaşam alanlarını kaplaması, ortalığa yığılması. 3. Stres ve kaygı: Eşyaları atmaya çalıştığında aşırı stres, kaygı ve üzüntü hissetmek. 4. Sosyal izolasyon: Evini bir istif alanı olarak kullandığı için sosyal çevreden uzaklaşmak. 5. Karar verme zorluğu: Eşyaların işe yarar olup olmadığını değerlendirmekte zorlanmak. Bu belirtiler, kişinin günlük yaşamını ve işlevselliğini olumsuz etkiliyorsa, profesyonel yardım almak önemlidir.

Karşıt tepki geliştirme, karşıt olma karşı gelme bozukluğu olarak adlandırılan davranış bozukluğunda görülür.

Aşırı konuşma hastalığı, bireylerin sosyalleşme, stres yönetimi veya dikkat dağınıklığı gibi nedenlerden ötürü aşırı konuşma davranışı sergilemelerini ifade eder. Belirtileri arasında: - sürekli konuşma ihtiyacı, - konuşmanın içeriğinin detaylandırılması ve konu dışına çıkma eğilimi, - başkalarının görüşlerini dinlemek yerine kendi düşüncelerini ifade etmeye odaklanma, - duygusal tepkileri ifade etmek amacıyla aşırı konuşma, - sosyal izolasyon yer alır. Tedavi yöntemleri ise psikoterapi, ilaç tedavisi, iletişim becerileri eğitimi ve stres yönetimi tekniklerini içerir. Aşırı konuşma hastalığı teşhisi ve tedavisi için bir uzmana başvurulması önerilir.

İmpulsif davranış bozukluğu, bireyin istenmeyen dürtülerini kontrol edememesi ve bu dürtülere karşı koymada güçlük çekmesi durumudur. Belirtileri arasında ani öfke patlamaları, riskli davranışlar sergileme, düşünmeden hareket etme, sabırsızlık ve dikkat eksikliği yer alır. Nedenleri genetik faktörler, beyin kimyasındaki dengesizlikler, travmatik yaşantılar ve çocukluk döneminde yaşanan ihmal veya istismar gibi çevresel etmenler olabilir. Tedavisi davranış terapisi, bilişsel yöntemler ve destekleyici tedavileri içerir. Teşhis ve tedavi için bir psikiyatrist veya psikologla görüşmek önemlidir.

İstifçilik hastalığının (kompulsif biriktirme) kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, çeşitli faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir: 1. Genetik ve Aile Geçmişi: İstifçilik sendromuna genetik yatkınlık olduğu ve aile üyelerinde bu durumun görülmesi riski artırdığı belirtilmektedir. 2. Nörobiyolojik Faktörler: Beyin aktivitesi ve yapısında, özellikle karar verme, duygusal düzenleme ve ödül işleme ile ilgili alanlarda farklılıklar olduğu gösterilmiştir. 3. Psikolojik Faktörler: - Bilgi İşleme Eksiklikleri: Eşyaları kategorize etme ve organize etmede zorluk çekme. - Eşyalara Duygusal Bağlanma: Anıları, potansiyel gelecekteki kullanımları veya bir kimlik duygusunu temsil eden eşyalara güçlü duygusal bağlılık. - Kaygı ve Kaçınma: Altta yatan kaygıyla başa çıkmanın bir yolu olarak biriktirme davranışları. 4. Çevresel Faktörler: Travmatik yaşam olayları, kayıp, sosyal izolasyon ve yoksunluk geçmişi, biriktirme semptomlarının gelişmesine katkıda bulunabilir. Ayrıca, ekonomik zorluklar ve çocukluk döneminde yaşanan olumsuz deneyimler de istifçilik sendromunun ortaya çıkmasında rol oynayabilir.

Davranış bozukluğu genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde, yani 16 yaşından önce başlar.

Stereotipi tıpta, yineleyici veya törensel hareket, duruş veya ifade olarak tanımlanır ve genellikle şu durumlarda görülür: Zekâ geriliği; Otistik spektrum bozukluğu; Geç diskinezi; Stereotipik hareket bozukluğu. Stereotipiler basit (örneğin, vücudu sallamak) veya karmaşık (örneğin, kendini okşama, bacak bacak üstüne atma ve yerinde yürüme) olabilir. Tedavi seçenekleri arasında, yineleyici davranışları daha kabul edilebilir olanlarla değiştirmek, egzersiz yapmak veya ilaç vermek bulunur.

Madde bağımlılığı, davranış bozukluklarına yol açar çünkü bağımlılık, bireyin düşünce yapısını ve duygusal durumunu derinden etkiler. Bazı nedenler: Psikolojik faktörler: Depresyon, anksiyete, stres gibi ruhsal bozukluklar, kişiyi geçici bir rahatlama arayışına itebilir. Beyin kimyasındaki değişiklikler: Bağımlılık yapıcı maddeler, beyinde dopamin gibi ödül ile ilişkilendirilen nörotransmiterlerin salınımını artırarak bağımlılığı tetikler. Sosyal ve çevresel etkenler: Aile içi madde kullanımı öyküsü, yetersiz ebeveyn denetimi, madde kullanan bireylerle kurulan yakınlık gibi faktörler bağımlılığı artırabilir. Bu durum, kişinin sosyal ilişkilerinde kopukluklar yaratmasına, günlük faaliyetlerini yerine getirmede zorlanmasına ve sorumluluklarını ihmal etmesine neden olabilir.

İstifçi insan, psikolojide "dispozofobi" veya "kompulsif istif" olarak adlandırılan bir davranış bozukluğuna sahip olan kişidir. Bu kişiler, gerçek değeri ne olursa olsun, ellerine geçen her eşyayı biriktirme eğilimindedirler. İstifçilik, yaşam alanlarını kaplayan ve hareket etmeyi zorlaştıran bir dağınıklığa yol açar.