Damarlar

Atardamarlar (arterler), kanı kalpten vücuda taşıyan damarlardır. Pulmoner arterler hariç, tüm atardamarlar oksijen açısından zengin kanı kalpten organlara iletir.

Renkli Doppler ile görülebilen organlardan bazıları şunlardır: Kalp. Damarlar. Bacaklar. Böbrekler. Karaciğer. Prostat. Yumurtalıklar. Renkli Doppler, gebelik sırasında da sıkça kullanılır ve anne karnındaki bebeğin durumu detaylı bir şekilde incelenebilir. Renkli Doppler ile incelenebilecek organlar, kullanım amacına göre değişiklik gösterebilir. Renkli Doppler çekimi, ultrason cihazı kullanılarak yapılır ve genellikle ağrısız ve hızlı bir işlemdir.

Mediastinal vasküler, mediasten bölgesindeki damarlarla ilgili anlamına gelir. Mediasten, göğüs kafesinde yer alan, akciğerlerin arkasında kalan bölümdür. Mediastinal vasküler lezyonlar, tüm mediastinal kitlelerin yaklaşık %10’unu oluşturur ve sistemik veya pulmoner dolaşıma ait arter veya venlerden gelişirler.

Dolaşım sisteminde kalp ve damarların görevleri şu şekilde özetlenebilir: Kalp: Kanı dolaşım sistemine pompalayan kas kitlesinden oluşmuş bir endotel tüptür. Atriyal Natriüretik Faktör üretir. Duvarı, endokard, miyokard ve epikard olmak üzere üç tabakadan oluşur. Damarlar: Atardamarlar (arterler). Kılcal damarlar (kapillerler). Toplardamarlar (venler). Model üzerinde bu görevler şu şekilde gösterilebilir: 1. Büyük Kan Dolaşımı: - Kalbin sol karıncığı, oksijenli kanı aort aracılığıyla tüm vücuda pompalar. - Temiz kan, kılcal damarlar aracılığıyla dokulara oksijen ve besin maddeleri taşır, hücrelerden karbondioksit ve atık maddeleri toplar. - Kirli kan, toplardamarlar aracılığıyla kalbin sağ kulakçığına geri döner. 2. Küçük Kan Dolaşımı: - Kalbin sağ karıncığı, karbondioksitli kanı akciğerlere pompalar. - Akciğerlerde kan oksijenlenir ve temiz kan, akciğer toplardamarları yoluyla kalbin sol kulakçığına geri döner. Bu iki dolaşım sistemi, birbirini tamamlayarak kesintisiz bir şekilde çalışır.

Koldaki atardamarı bulmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Brachial Arter: Kolun üst kısmında, omuz bölgesinde yer alır. 2. Radial Arter: Dirseğin alt kısmından başlayarak, ön kolda yer alır ve el bileğine doğru ilerler. 3. Ulnar Arter: Dirseğin alt kısmında, brachial artere bağlı olarak bulunur ve ön kolun iç kısmında yer alır. Atardamarların anatomik konumlarını belirlemek için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Damar çapının ince yapıda olması, genellikle kalp damarları 2 mm'den daha ince olan koroner kalp hastaları için kullanılır. Damar çapının ince olmasının bazı nedenleri: bağışıklık sisteminin kan damarlarına saldırması sonucu oluşan vaskülit; genetik yatkınlık; egzersiz eksikliği, sağlıksız beslenme, şişmanlık, sigara, stresli yaşam ve şeker hastalığı gibi risk faktörleri. Tedavi seçenekleri: EECP ile Doğal Bypass Tedavisi: Kansız ve ameliyatsız bir yöntem olup, kalp damarlarını genişleterek doğal bypasslar oluşturur. Düzenli aerobik egzersizler: Genç yaşlardan itibaren düzenli egzersiz yapmak, damarları genişletir ve damar sertliğine karşı korur.

Boyun damarlarında doppler, boyun damarlarındaki kan akışını değerlendirmek için kullanılan Doppler ultrasonografi (Doppler USG) anlamına gelir. Doppler ultrasonografi, ses dalgaları kullanarak kanın damar içindeki akış yönünü, hızını ve varsa anormallikleri analiz eder. Boyun damarlarında doppler genellikle şu durumlarda yapılır: Şahdamarı (karotis) damarlarında daralma veya tıkanma olduğunda; Baş dönmesi, denge kaybı, konuşma zorluğu gibi şikayetlerin sebebinin araştırılması gerektiğinde. İşlem genellikle 15-30 dakika sürer, hasta ağrı veya rahatsızlık hissetmez.

Femur üçgeninde (Scarpa üçgeni) bulunan damarlar şunlardır: Femoral arter ve dalları. Femoral ven ve kolları. Femoral sinir ve terminal dalları. Genitofemoral sinirin femoral dalı. Yüzeysel inguinal lenf düğümleri. Ayrıca, büyük safen ven de femoral üçgende yer alır; bu ven, femoral vene burada drene olur.

Ellerde damarların belirgin olmasının bazı nedenleri: Yaşlanma: Yaş ilerledikçe cilt incelir, yağ dokusu azalır ve damarlar daha belirgin hale gelir. Fiziksel aktivite: Egzersiz sırasında kan akışı artar ve damarlar genişler, bu da onların daha görünür olmasına yol açar. Sıcak hava: Sıcaklık, damarların genişlemesine neden olur. Genetik faktörler: Bazı insanlar doğal olarak daha belirgin damar yapısına sahiptir. Sağlık sorunları: Varis, tromboflebit ve dolaşım sorunları gibi durumlar damarların belirginleşmesine yol açabilir. Damarlı ellerin genellikle bir sağlık sorunu yaratmadığı, ancak estetik kaygılarla tedavi edilebileceği belirtilmektedir. Eğer damarların belirginleşmesi ani bir değişiklik gösteriyorsa veya başka belirtilerle birlikte görülüyorsa, bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Kısa ve uzun posterior siliyer arterler, oftalmik arterden ayrılır. Oftalmik arter, internal karotid arter sisteminden köken alır.

Sol testisin damarlarının daha uzun olmasının nedeni, anatomik farklılıklara bağlanmaktadır. Sol testis damarlarının daha uzun olmasının bazı nedenleri: Sol testisin daha aşağıda olması. Sol taraftaki toplardamarın daha uzun olması. Sol taraf testis toplardamarın karın içerisindeki diğer organlarla anatomik ilişkisi. Sol taraf testis damarının boşalma şeklinin anatomik yapısı. Bu anatomik farklılıklar, sol tarafta venöz basıncın artmasına ve varikosel gibi damar genişlemesi durumlarının daha sık görülmesine zemin hazırlar.

Yanlış bilgi: B) Toplardamarlar kanı kalpten vücuda taşır. Doğru bilgi: Toplardamarlar, kanı vücutta toplayarak kalbe geri taşır.

Kalp yetmezliğinde genellikle koroner anjiyografi yapılır. Bu işlem, kalp damarlarının değerlendirilmesi ve tedavisi için kullanılır. Diğer anjiyografi türleri: BT Koroner Anjiyografi (Sanal Anjiyo): Kalp damar hastalıklarının teşhisinde kullanılır, ancak acil müdahale gerektiren durumlarda klasik anjiyografi tercih edilir. Anjiyografi kararı, hastanın durumuna ve doktorun değerlendirmesine göre verilir.

Üst ekstremite venöz sistemi, ellerden omuzlara kadar uzanan, oksijen açısından fakir kanı kalbe taşıyan ana toplardamar ve dallarından oluşur. Sistemin başlangıcı şu şekildedir: Yüzeysel venöz sistem, elin arkasında bulunan çok sayıda küçük damar ile başlar. Derin venöz sistem, ulnar ve radial venler ile başlar. Bu damarlar birleşerek sırasıyla brakiyal veni, aksiller veni, subklavyen veni ve sonunda superior vena kavanın brakiyosefalik koluna ulaşır.

Karotis arterler, boynun her iki yanında bulunan ve aort kavsinden beslenen atardamarlardır. Karotis arterlerin beslediği bölgeler: Eksternal (dış) karotis arterler: Yüz, kafa derisi ve boyun bölgelerini besler. İnternal (iç) karotis arterler: Beyin, gözler ve alın bölgesine kan taşır. Bu arterler, beyne oksijen açısından zengin kan sağlar ve halk arasında "şah damarı" olarak bilinir.

Kalp stenti genellikle şu damarlara takılır: Koroner arterler. Boyun damarları (karotis arterler). Bacaklar, kollar ve diğer organlara kan taşıyan atardamarlar. Böbrek damarları. Ayrıca, safra yolları, bronşlar veya hava yolları gibi diğer vücut yapılarındaki tıkanıklıkları gidermek için de stent takılabilir.

Kalbi besleyen üç ana damar şunlardır: 1. Sağ koroner arter (RCA). 2. Sol ana koroner arter (LMCA). Kısa bir süre sonra iki dala ayrılır: Sol ön inen arter (LAD). Sirkumfleks arter (Cx). Ayrıca, LAD ve Cx arterlerinin dallandığı kısa bir sol ana koroner arter bulunur. Bu damarlar tıkandığında (miyokart infarktüsü veya kalp krizi) ilgili kalp bölgelerinde hasar ve kasılma bozuklukları oluşur.

Şah damarı (karotis arter), boyunda iki taraflı olarak bulunan ve kalpten beyne sağlıklı kan akışını sağlayan ana atardamarlardır. Radial arter ise, bilekte nabız alınan atardamardır. Şah damarı tıkanıklığı, beyne kan taşıyan kan damarlarının plak adı verilen yağ birikintileri nedeniyle tıkanması sonucu meydana gelen ciddi bir hastalıktır. Şah damarı ve radial arter ile ilgili bazı belirtiler ve tanı yöntemleri: Şah damarı tıkanıklığı belirtileri: Bulanık görme, bilinç bulanıklığı, hafıza kaybı, vücudun bir bölümünde uyuşma veya zayıflık, düşünme ve konuşma ile ilgili sorunlar, baş dönmesi, bayılma, kulaklarda çınlama. Radial arter ile ilgili bilgi bulunamamıştır. Tanı yöntemleri: Şah damarı tıkanıklığı için: Fiziksel muayene, ultrason, BT veya MR anjiyografisi. Radial arter ile ilgili bilgi bulunamamıştır.

Menisküsün kılcal damar içeren bölgesi, periferik 2/3'lük kısmı ve boynuzlarıdır. Menisküs, merkezi bölgesinde ise sinoviyal sıvıdan difüzyon yoluyla beslenir. Menisküsün üç damarlanma bölgesi vardır: 1. Kırmızı-kırmızı (KK) bölge: Tam kanlanan en periferik bölgedir. 2. Kırmızı-beyaz (KB) bölge: Damarlı bölge sınırındaki kısmi kanlanan bölgedir. 3. Beyaz-beyaz (BB) bölge: Damarlanma olmayan merkezi bölgedir.

Normal bir peniste arterler (atar damarlar) ve venler (toplar damarlar) olmak üzere iki ana damar türü bulunur. Arterler, ereksiyon sırasında kan akımını artırarak penisin sertleşmesini sağlar. Venler, gelen kanın peniste hapsolmasını ve ereksiyonun devam etmesini mümkün kılar. Penis yüzeyindeki damarların görünürlüğü kişiden kişiye farklılık gösterir; genetik özelliklere bağlı olarak bazı erkeklerde damarlar daha belirginken, bazılarında çok silik olabilir.