Çömlekçilik

Çömlekçi info çalışma prensibi çömlek yapım aşamalarına dayanır. Bu aşamalar şunlardır: 1. Malzeme Hazırlığı: Kil veya seramik malzeme seçilir ve yoğrulur. 2. Şekil Verme: Kil, elle şekillendirme, tornada yapım veya kalıplama gibi yöntemlerle istenilen şekle getirilir. 3. Kuruma Aşaması: Şekillendirilen objeler, fazla nemin uçması için doğal olarak kurutulur. 4. İlk Pişirme (Bisküvi Pişirme): Kuruyan çömlekler, yaklaşık 900-1000 °C sıcaklıkta ilk pişirmeye tabi tutulur. 5. Sırlama: Pişirilen objeler, istenen renk ve yüzey görünümünü elde etmek için sır ile kaplanır. 6. İkinci Pişirme: Sırlı çömlekler, sırın sabitlenmesi ve camlaşması için daha yüksek sıcaklıklarda (genellikle 1200-1300 °C) ikinci kez pişirilir. 7. Soğutma: Pişirme işlemi tamamlandıktan sonra çömleklerin yavaşça soğuması sağlanır. 8. Tamamlama ve Dekorasyon: Son aşamada, çömlekler üzerinde el boyaması, kabartma, doku ekleme gibi dekoratif işlemler yapılabilir.

Kayapa iki farklı yerle ilişkilendirilmektedir: Bursa ve Balıkesir. Bursa'nın Kayapa mahallesi, rahvan at yarışları ile meşhurdur. Balıkesir'in Kayapa köyü ise çömlekçiliği ile tanınır.

İlkel çömlekçilikte fırınlama, açık pişirme adı verilen yöntemle gerçekleştirilirdi. Bu teknikte: 1. Kurutma: Çömlekler, fırınlamadan önce tamamen kurutulurdu. 2. Dizme: Kurutulmuş çömlekler, aralarına saman ve kuru dallar konularak dizilirdi. 3. Örtme: Dizilen çömleklerin üzeri yine dal ve saman ile örtülürdü. 4. Baca açıklığı: Fırınlama sırasında baca açıklığı bırakılırdı. Bu yöntemle pişirilen seramikler, güneşte kurutulduktan sonra fırınlanırdı.

Hincan çömlek, genellikle topraktan hamur leğeni olarak kullanılır.

Seramikte oyma tekniği, çömlekçi tornası kullanılarak yapılan şekillendirme yöntemi ile gerçekleştirilir.

Çömleklerin dayanıklı hale getirilmesi için yüksek sıcaklıkta pişirilmesi gerekmektedir. Ayrıca, pişirme sonrası bazı çömlekler sırlanarak suya dayanıklı hale getirilir.

Çömlekçilikte galeri sistemi ifadesi, doğrudan bilinen bir terim değildir. Ancak, çömlekçilikle ilgili bazı temel kavramlar şunlardır: 1. Çömlek: Özel olarak hazırlanmış ince çamurdan biçimlendirilip, sırlandıktan sonra fırınlanan toprak çanak, vazo ve çeşitli tipte su ve içki kaplarına verilen addır. 2. Çömlekçilik: Çömlek yapımıyla ilgili işlerle uğraşma sanatıdır. 3. Çömlekçi Çarkı: Yatay olarak dönen daire biçiminde büyükçe bir tabla ile ona bağlı daha küçük bir tabladan oluşan ve çömlek yapımında kullanılan iş tezgâhıdır. Dolayısıyla, "galeri sistemi" yerine "çömlekçi çarkı sistemi" veya "çark tekniği" terimleri kullanılabilir. Bu teknik, çömlekçilerin çömlekleri çark üzerinde döndürerek şekillendirmelerini sağlar ve çömlek yapımının en yaygın yöntemlerinden biridir.

Kapadokya'da çömlek yapımı turu genellikle 20 dakika sürmektedir.

Bilecik Pazaryeri Kınık Köyü'nde çömlekçilik yapılmaktadır. Köydeki atölyelerde, çömlek yapımı, sırlama, pişirme ve paketleme işleri hem atölye sahiplerinin eşleri hem de ilçe merkezinden gelen kadınlar tarafından gerçekleştirilmektedir.

Çanak çömlek yapımı şu aşamalardan oluşur: 1. Malzeme Hazırlığı: Kil, suyla karıştırılarak hamur haline getirilir. 2. Şekillendirme: Hamur, çömlekçi çarkı veya elle şekillendirilir. 3. Kurutma: Şekillendirilen çömlek, kuruması için bırakılır. 4. Pişirme: Kuruyan çömlek, özel bir fırında 1300 santigrat derece gibi yüksek bir sıcaklıkta pişirilir. 5. Dekorasyon: Pişirme işleminden sonra, çömleğe istenilen şekilde desen ve renkler eklenir.

Türkiye'de çömlekçiliğin meşhur olduğu bazı bölgeler şunlardır: 1. Bilecik ilinin Kınık köyü. 2. Nevşehir ilinin Avanos ilçesi. Ayrıca, çömlekçilik şu illerde de yapılmaktadır: Eskişehir, Manisa, Bursa, Balıkesir, Menemen, Kütahya, Konya, Diyarbakır ve Adapazarı.

Avanos'ta çömlekçiliğin M.Ö. 2000'li yıllarda başladığı düşünülmektedir.

Topraktan yapılan tencere ve çömleklere "çömlek" denir.

Antik Mısır, Mezopotamya, Yunan ve Roma gibi medeniyetlerde çömlekçilik oldukça gelişmiş bir sanat dalı olarak kabul edilmiştir.

Menemen kili, çömlek üretiminde kullanılan kaliteli bir kil türüdür. Menemen'de çömlekçilikte kırmızı kil (Menemen kili), Şile kili ve şamut gibi hammaddeler kullanılmaktadır.

Çömlekçilik yapılan yerleşim yerleri arasında şunlar bulunmaktadır: 1. Avanos (Nevşehir): Kızılırmak'tan elde edilen özel kil ile kırmızı çömlekler üretilir. 2. Kütahya: Çinileriyle ünlü olan bu şehir, aynı zamanda geleneksel çömlekçilik sanatının da önemli bir merkezidir. 3. İznik (Bursa): Tarihi İznik çinileri, dünya çapında ün kazanmıştır. 4. Çanakkale: Gelibolu ve Eceabat ilçelerinde çömlekçilik geleneği canlılığını korumaktadır. 5. Menemen (İzmir): Ege Bölgesi'nde çömlekçilik ürünleri ile tanınır. 6. Yozgat: Testi kebabı pişirmede kullanılan testiler burada üretilir. 7. Gölpazarı (Bilecik): Sakarya Havzası içinde bulunan bu ilçe, çömlekçilikle ilgilenilmektedir. 8. Hatay: Özellikle testi ve küp yapımı yaygındır.

Çömlek ustası kaplumbağa, kendine benzeyen kaplumbağalar yapmaya hazırlık yapmıştır.

Çömlekçilik kurslarının süresi, kursun türüne ve programına göre değişiklik gösterebilir. Ada Art House tarafından sunulan çömlekçilik kursu, 1 saat sürmektedir. İzmir Çınar Edu'da ise çömlekçilik kursu 160 ders saati olarak planlanmıştır, bu da yaklaşık 20 hafta sürer.

Çömlekçilik kurslarının süresi, kursun türüne ve programına göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak: - İzmir Çınar Edu'da çömlekçilik kurs programı, teorik eğitim için 32 ders saati ve uygulamalı eğitim için 128 ders saati olmak üzere toplam 160 ders saatidir. - Ege Menteş Seramik Atölyesi'nde çömlek kursu, Ekim ayında başlayıp takip eden yılın Ağustos ayına kadar devam etmektedir. Ayrıca, Ada Art House'da çömlekçilik kursları 1 saatlik seanslar halinde verilmektedir.

Çömlekçilikte çömlekçi çarkı veya çömlekçi tornası kullanılır.