Çöl

Ekosistem örnekleri şunlardır: 1. Orman Ekosistemleri: Ağaçlar, hayvanlar ve mikroorganizmalardan oluşan ekosistemler. 2. Su Ekosistemleri: Deniz ve tatlı su ekosistemleri. 3. Çöl Ekosistemleri: Az yağışlı ve kıt bitki örtüsü olan bölgelerin ekosistemleri. 4. Kutup Ekosistemleri: Sürekli kar ve buzlu olan kutup bölgelerinde görülen ekosistemler. 5. Geri Dönüşüm Ekosistemi: Doğayı korumak amacıyla maddelerin yeniden kullanıma sunulması veya geri dönüştürülmesi ekosistemi.

Taklamakan Çölü'nün içinde şunlar bulunmaktadır: Vahalar ve bitki örtüsü: Çölün eteklerinde ve bazı bölgelerinde vahalar ile küçük çalılık ve kavak ormanları bulunmaktadır. Tuz gölleri: Çölde tuz gölleri mevcuttur. Yeraltı su tabakaları: Kar sularının çevredeki yüksek dağlardan gelmesiyle oluşan büyük taban suyu tabakaları bulunmaktadır. Petrol rezervleri: Taklamakan Çölü, dünyadaki en zengin petrol kaynaklarından birine sahiptir. Tarihi kalıntılar: Çöl, tarihi İpek Yolu üzerinde yer aldığı için birçok tarihi eser ve kalıntı içermektedir.

Türkiye'nin en büyük çölü, Konya ilinin Karapınar ilçesinde bulunan Karapınar Çölü'dür.

Sina Çölü'nü geçmek, yürüyerek yaklaşık 10-15 gün, araçla ise 2-3 gün sürebilir.

Karapınar Çölü, 1950'li yıllarda kumul hareketleri ve toprak erozyonu sonucu çöl haline geldi.

Lut Çölü'nün bu kadar sıcak olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Yüzey Yapısı: Çölün koyu renkli lav zemini güneş ışınlarını emerek yüzey sıcaklıklarını yükseltir. 2. Kuru Hava: Havada ısıyı emecek nem olmadığından, yüzey sıcaklıkları aşırı değerlere ulaşır. 3. Mevsimsel Farklılıklar: Yaz aylarında bitki örtüsü ve nem olmaması, geceleri soğumayı en aza indirerek sıcaklıkların daha da artmasına neden olur. 4. Coğrafi Konum: Çöl, ekvatora oldukça yakın bir konumda bulunmaktadır ve güneş ışınlarının dik açıyla gelmesi nedeniyle yıl boyunca yüksek sıcaklıklara maruz kalır.

Sahra Çölü'nün sırları şunlardır: 1. Tarih Öncesi Medeniyetler: Sahra Çölü, antik dönemlerde göller, çayırlar ve yerleşim yerleriyle doluydu. 2. Fosil Kayıtları: Çölün derinliklerinde yayın balığı, balina, deniz yılanı, dinozor ve insan fosillerine rastlandı. 3. Eski Nehir Yatakları: Araştırmacılar, Sahra'nın altında büyük nehir yatakları buldular, bu da bölgenin geçmişte daha nemli bir iklime sahip olduğunu gösteriyor. 4. Garamant Uygarlığı: 2 bin 400 yıl önce, Garamantlar olarak bilinen Berberi halkı, bölgeye kilometrelerce tünel inşa ederek yeraltı su kaynaklarından yararlandı. 5. Çölleşme Süreci: Yaklaşık 8000 yıl önce hayvancılığın yayılmasıyla bitki örtüsü azaldı, bu da çölleşme sürecini başlattı.

Sahra Çölü'nün altında çeşitli jeolojik, hidrolojik ve arkeolojik yapılar bulunmaktadır: 1. Jeolojik Yapılar: Çölün altında tortul kayaçlar, kristalin kayaçlar ve volkanik kayaçlar gibi farklı jeolojik formasyonlar yer alır. 2. Yeraltı Su Rezervleri: Sahra'nın altında büyük yeraltı su rezervuarları bulunur. 3. Arkeolojik Kalıntılar: Çölün derinliklerinde antik kalıntılar, kaya resimleri, taş yapılar ve mezarlar gibi arkeolojik buluntular bulunmaktadır.

Çöl temalı belgeseller farklı konuları ele almaktadır: 1. "Hitlerin Korkunç Çöl Savaşı" belgeseli, II. Dünya Savaşı sırasında Kuzey Afrika cephesinde yaşanan savaşı anlatmaktadır. 2. "Çöl Kütüphaneleri" belgeseli, Moritanya'da UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak kabul edilen tarihi Şinkıt kasabasında kütüphanelerle kurulan bağı konu almaktadır. 3. "Aile Olmak" belgeselinin "Zorlu Çöl Yaşamı" bölümü, Sahra Çölü'nde, eşi uzun süredir uzaklarda tedavi gören bir annenin çocukları için verdiği mücadeleyi anlatmaktadır.

Serap, çölde özellikle sıcak yaz günlerinde sıkça görülür çünkü bu olay, ışığın farklı sıcaklıklardaki hava katmanlarından geçerken kırılması sonucu oluşur. Çölde serabın oluşmasının nedenleri: 1. Sıcak Yüzeyler: Güneş ışığı, çöl yüzeyini ısıtır ve bu sıcak yüzeyin üzerindeki hava katmanı da ısınır. 2. Yoğunluk Farkı: Soğuk ve yoğun hava ile sıcak ve seyrek hava arasındaki yoğunluk farkı, ışığın kırılmasına neden olur. 3. Görsel Yanılsama: Gözümüz, kırılan ışığın geldiği yönü yanlış yorumladığı için, uzaktaki nesnelerin veya gökyüzünün yansımalarını yerde varmış gibi görür.

Çölde geçen filmler çeşitli nedenlerle çekilmektedir: 1. Estetik ve Simgesel Anlatım: Çöl, sinema için hem fiziksel bir mekân hem de güçlü bir simgesel anlatım aracı olarak eşsiz olanaklar sunar. 2. Post-Apokaliptik Temalar: Çöl, büyük bir felaketin ardından gelen yıkımı temsil ederek post-apokaliptik manzaralar için doğal bir ortam sağlar. 3. İçsel Yolculuk: Çöl, kahramanın yalnız kaldığı, kendisiyle ve anlamsızlıkla yüzleştiği, içsel bir yolculuğa çıktığı bir mekân olarak kullanılır.

"Genç Siyah İnci" (2003) filmi, Neena adında genç bir kız ve vahşi siyah bir tayın çölde kurdukları derin bağı anlatıyor. Filmde, Neena'nın ailesinin evini kurtarmak için değer verdikleri her şeyi riske atarak çıktıkları bir yolculuk konu ediliyor.

Çölde geçen filmler çeşitli nedenlerle çekilir: 1. Estetik ve Simgesel Anlatım: Çöl, benzersiz manzaraları ve ışık kontrastıyla görsel olarak çarpıcı bir ortam sunar. 2. Post-Apokaliptik Temalar: Çöl, büyük bir felaketin ardından gelen yıkımı temsil ederek post-apokaliptik senaryolar için doğal bir zemin sağlar. 3. Zorluklar ve Gerçekçilik: Çölde çekim yapmak, oyunculara ve ekiplere çeşitli zorluklar sunar.

Sahra Çölü'nde bu kadar sıcak olmasının nedeni iki temel faktörün birleşimidir: kum ve nem eksikliği. Güneşten gelen ısı ve ışık, çöldeki kum taneleri tarafından emilir ve havaya geri yansıtılır. Ancak geceleri, kumdaki ısının çoğu hızla havaya yayılır ve onu yeniden ısıtacak güneş ışığı olmadığından, çöl ve çevresi daha da soğur. Ayrıca, kurak iklim koşulları nedeniyle havada neredeyse sıfır nem bulunur ve bu da ısının hapsolmasını engeller.

Çöl ve kurak iklim arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Yağış Miktarı: Kurak iklimde yıllık yağış miktarı 250 mm'den azdır, çöl ikliminde ise bu miktar çok daha düşüktür ve genellikle 100 mm'nin altındadır. 2. Sıcaklık Farkları: Çöl ikliminde günlük sıcaklık farkları oldukça yüksektir, bazen 40-50°C'yi bulabilirken, kurak iklimde de gece ve gündüz sıcaklık farkları belirgindir. 3. Bitki Örtüsü: Çöl ikliminde bitkiler suya karşı dayanıklı ve kuraklığa adapte olmuş türlerden oluşur, genellikle kaktüs gibi bitkiler bulunur.

Çölde geçen bazı filmler şunlardır: 1. Mad Max: Fury Road (2015) - Post-apokaliptik bir dünyada geçen aksiyon dolu bir film. 2. The Book of Eli (2010) - Güneş patlamasının ardından çölleşmiş bir dünyada hayatta kalma mücadelesi. 3. A Boy and His Dog (1975) - Nükleer savaşın ardından çöle dönen dünyada hayatta kalmaya çalışan bir genç ve köpeği. 4. Oblivion (2013) - Uzaylı işgali sonrası çöle dönen Dünya'da keşif yapan bir askeri konu alır. 5. Lawrence of Arabia (1962) - 1. Dünya Savaşı sırasında Arap isyancılarının lideri T. E. Lawrence'ın hikayesini anlatır. 6. The English Patient (1996) - Tunus çöllerinde geçen bir romantik drama. 7. Tracks (2013) - Avustralya çöllerinde yalnız başına 2700 kilometrelik bir yolculuğa çıkan genç bir kadının hayatını anlatır. 8. Queen of the Desert (2015) - İngiliz yazar ve casus Gertrude Bell'in Orta Doğu çöllerindeki maceralarını konu alır.

Çöl iklimi sıcak ve kuraktır çünkü: 1. Yüksek Enlemler ve Güneş Işınları: Tropikal ve subtropikal bölgelerde güneş ışınlarının dik gelmesi, bu bölgelerde sıcaklıkların yüksek olmasına neden olur. 2. Rüzgar Akımları: Alçak basınç merkezleri ve pasat rüzgarları, havanın sürekli olarak aşağı doğru inmesine neden olur, bu da bulut oluşumunu engeller ve yağış miktarını azaltır. 3. Coğrafi Özellikler: Dağlar gibi coğrafi yapılar, bazı bölgelerin rüzgar gölünde kalmasına ve bu alanların kurumasına yol açar. 4. Nem Yetersizliği: Çöllerdeki nem yetersizliği, günlük sıcaklık farkının büyümesine zemin hazırlar.

"Dune" filmi çölde geçmektedir çünkü Arrakis gezegeni, hikayenin ana mekanıdır ve bu gezegen çöl gezegenidir. Arrakis, "Baharat" adı verilen ve evren için büyük önem taşıyan bir kaynağın tek üreticisi olan bir gezegendir. Dolayısıyla, "Dune" filminin çölde geçmesi, hikayenin temel unsurlarından birinin, zorlu ve tehlikeli çöl koşulları olduğunu vurgular.

"Tepenin Gözleri" (The Hills Have Eyes) filmi, karavanla tatile giden bir ailenin çölün ortasındaki bir nükleer tesis yakınlarında mutasyona uğramış mutantların hedefi haline gelmesini anlatıyor. Filmin konusu şu şekilde özetlenebilir: Aile, evlilik yıldönümlerini kutlamak için yola çıkar ve bir benzinlikte mola verdikten sonra yolu kaybeder. Bobby, bir süre sonra köpekleri aramak üzere gezinirken, Güzel adlı köpeği organları çıkarılmış bir halde bulur ve bir çukura düşerek bayılır. Mutantlar karavana girip aileye saldırdıktan sonra, sadece Brenda, Bobby, Doug ve bebek Catherine hayatta kalır.

Suriye'nin en büyük çölü, Suriye Çölü'dür.