CezaMuhakemesi

Avukatın soruşturma dosyasını inceleme yetkisi, soruşturma evresinin başlamasıyla birlikte doğar. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 153/1 maddesine göre, müdafi, soruşturma evresinde dosya içeriğini inceleyebilir ve istediği belgelerin bir örneğini harçsız olarak alabilir. Ancak, bu yetki, soruşturmanın amacını tehlikeye düşürebilecek ise, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hâkim kararıyla kısıtlanabilir.

İddianamenin mahkemeye sunulmasından sonra sanığa savunma yapması için en az bir hafta süre tanınır. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 176. maddesine göre, iddianame çağrı kağıdı ile birlikte sanığa tebliğ edilir. Ancak duruşma tarihi, mahkemelerin iş yoğunluğu gibi sebeplerle değişiklik gösterebilir. İddianamenin kabulüyle birlikte mahkeme dosyayı esas defterine kaydeder ve duruşma günü belirler.

CMK avukatı, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) kapsamında, şüpheli, sanık veya mağdurun savunma ve temsil hakkını güvence altına almak amacıyla görevlendirilen avukattır. Başlıca görevleri: Müdafii olarak: Şüphelinin veya sanığın ifadesinin alınması sürecini takip eder ve sonuçlandırır. Kolluğa gitmişse, gözaltı defteri kayıtlarını inceler. Şüpheli tutuklanma istemiyle sorgu mahkemesine sevk edildiğinde, duruşma salonuna kolluk görevlilerinin girmesini önler. Vekil olarak: Suçtan zarar gören kişiyi temsil eder. Mağdurun haklarının korunmasını sağlar, tazminat taleplerini takip eder. CMK avukatları, hukuki yardıma ihtiyaç duyan ve avukat tutma imkânı olmayan kişilere ücretsiz hizmet verir.

Ceza Muhakemesi Hukukunda şüphe, bir suçun, bir veya birkaç fail tarafından işlenip işlenmediğini gösteren her türlü emare, iz, işaret, bulgu veya somut delildir. Şüphe, soruşturma başlatmak, koruma tedbiri uygulamak ve iddianame düzenlemek için varlığı şart olan bir kavramdır, fakat mahkumiyet için yeterli değildir. Şüphe, yanılma payına göre şu şekilde sınıflandırılır: Basit şüphe. Makul şüphe. Yeterli şüphe. Kuvvetli şüphe. Kovuşturma aşamasında şüphe, sanık lehinedir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının CMK m. 308'e göre itiraz edebileceği haller: Yargıtay ceza dairelerinin temyiz veya kanun yararına bozma incelemesi sonucu verdikleri kararlar. Sanık lehine itirazlarda süre aranmaması. Kararın tebliğname ile örtüşmemesi. Kararda sonucu etkileyebilecek bir hukuka aykırılığın tespit edilmesi. İtiraz, kararın Başsavcıya verildiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılmalıdır.

Kriminal inceleme süresi, vakanın karmaşıklığına, delil miktarına ve incelemeye katılan uzman sayısına bağlı olarak değişir. Basit vakalar birkaç hafta içinde sonuçlanabilir. Daha karmaşık vakalar ise aylar hatta yıllar sürebilir. Örneğin, kriminal imza incelemesi için: Adli Tıp Kurumunda yaklaşık 6 ay sürebilir; Emniyet Kriminal Laboratuvarlarında 1-3 ay sürebilir; Özel kriminal bürolarda ise 2-3 gün içinde sonuçlanabilir.

CMK 147, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun "İfade ve Sorgunun Tarzı" başlıklı maddesidir. CMK 147'ye göre ifade alma ve sorguda izlenecek usul kısaca şöyledir: Şüphelinin veya sanığın kimliği saptanır ve kimliğine ilişkin soruları doğru olarak cevaplandırması istenir. Şüpheliye, kendisine yüklenen suç açıkça anlatılır. Müdafi seçme hakkının bulunduğu ve hukuki yardım alabileceği bildirilir. Şüpheliye, susma hakkının olduğu söylenir. Kişisel ve ekonomik durumu hakkında bilgi alınır. İfade ve sorgu işlemlerinin kaydında teknik imkanlardan yararlanılır. İfade veya sorgu bir tutanağa bağlanır. Bu madde, şüphelinin savunma hakkını güvence altına almak amacıyla düzenlenmiştir.

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'na (CMK) göre, hakim veya mahkeme kararlarına itiraz süresi, kararın öğrenilmesinden itibaren 7 gündür. Bu süre, yasanın ayrıca hüküm koymadığı durumlarda, ilgililerin kararı öğrendiği günden itibaren başlar ve tebliğle değil, öğrenme ile başlar.

CMK 100, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 100. maddesini ifade eder. CMK 100'e göre tutuklama nedenleri: Kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut delillerin ve bir tutuklama nedeninin bulunması. Şüphelinin veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut olguların olması. Şüphelinin veya sanığın delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme, tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapma girişiminde bulunması. CMK 100'e göre tutuklama yasağı: Sadece adli para cezasını gerektiren suçlarda. Vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenenler hariç olmak üzere hapis cezasının üst sınırı iki yıldan fazla olmayan suçlarda.

4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun'a göre soruşturma izni verilmezse, Cumhuriyet savcılığı tarafından "kovuşturmaya yer olmadığına dair karar" (takipsizlik kararı) verilir. Ayrıca, 4483 sayılı Kanun kapsamına giren bir suç ihbarı veya şikayeti halinde, yetkili merciden soruşturma izni alınmaksızın ve izin itiraz edilmeksizin veya itirazın reddi üzerine kesinleşmeksizin soruşturma işlemlerinin yapılması mümkün değildir.

HAGB, "hükmün açıklanmasının geri bırakılması"nın kısaltmasıdır ve Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 231. maddesinde düzenlenen bir ceza hukuku kurumudur. HAGB kararının bazı özellikleri: Amaç: İlk kez suç işleyen veya hafif suçlardan yargılanan kişilerin ceza adaleti sistemi içinde damgalanmadan rehabilite edilmelerini sağlamak. Koşullar: Suçun 2 yıl veya daha az süreli hapis ya da adli para cezasını gerektirmesi, sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamış olması, mahkemenin sanığın yeniden suç işlemeyeceği kanaatine varması ve mağdurun veya kamunun uğradığı zararın giderilmesi. Süre: Sanık, 5 yıl boyunca kasıtlı bir suç işlememeli ve yükümlülüklere uymalıdır. Sonuçlar: Sanık yükümlülüklere uyarsa ceza hukuki sonuç doğurmaz ve dava düşer; uymazsa ceza açıklanır ve infaz edilir. Adli Sicil: HAGB kararı adli sicil kaydına işlenmez, özel bir sisteme kaydedilir.

Şahit ve tanık terimleri genellikle aynı anlamı taşır ve dava konusu olay hakkında bilgi sahibi olan, ancak davaya taraf olmayan kişileri ifade eder. Tanık (veya şahit) ile ilgili bazı ek bilgiler: Tanıklık, kamu hukukundan doğan bir görevdir; bu nedenle tanığın, adli merciler huzurunda tanık olduğu olayları gerçeğe uygun bir şekilde anlatma görevi vardır. Tanığın; tanıklıktan çekinme, kendisi ve yakınları aleyhine açıklamada bulunmaktan çekinme, tazminat ve masraflarını isteme hakkı vardır. Yalancı tanıklık yapmak veya mahkeme sürecini engellemek suç teşkil eder ve bu durumlar sicile işlenir.

CMK madde 309, hakim veya mahkeme tarafından verilip istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümlerde, maddi hukuka veya muhakeme hukukuna ilişkin hukuka aykırılık bulunması durumunda, Adalet Bakanlığı'nın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na başvurarak bu kararların bozulmasını talep etmesini düzenler. CMK madde 308/A, bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kesin nitelikteki kararlarına karşı bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığının, re'sen veya istem üzerine, kararın kendisine verildiği tarihten itibaren bir ay içinde kararı veren daireye itiraz etmesini düzenler. Bu maddeler, yargılamada meydana gelen hukuka aykırılıkların ve usul hatalarının düzeltilmesi için bir mekanizma sunar.

Evet, jandarmanın ifade alma yetkisi vardır. Jandarma, adli görevlerinin ifası sırasında ifade alma işlemini, Cumhuriyet savcısının bilgi ve emirleri doğrultusunda yürütür. Ayrıca, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlarda, jandarma, Cumhuriyet savcısı ve Cumhuriyet savcısının yazılı emri üzerine kolluk tarafından ifade alma işlemi yapabilir.

Mahkemeye evrak sunma süresi, davanın türüne ve yargılama usulüne göre değişiklik gösterebilir. Hukuk davalarında, dilekçelerin değiştirilmesi aşamasında delil gösterme kısmı kural olarak sona erer. Basit yargılamaya tabi davalarda, davacı tarafın sunduğu dava dilekçesi ve davalı tarafın sunduğu cevap dilekçesi ile delil sunma hakkı sona erer. Yazılı yargılamaya tabi davalarda, davacı tarafa cevaba cevap dilekçesi sunma hakkı verilir ve davalı tarafa da cevap dilekçesi sunma hakkı tanınır. Ön inceleme aşamasında, taraflara dilekçelerinde gösterdikleri ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları için iki haftalık kesin süre verilir. İstinaf aşamasında ise sonradan delil sunmak mümkün değildir. Daha spesifik bir süre için bir avukata danışılması önerilir.

Soruşturma dosyasında kısıtlanan belgeler, "Kısıtlama Kararı" ile belirlenir ve şu şekilde sıralanabilir: Katalog suçlar: Türk Ceza Kanunu'nda yer alan kasten öldürme, cinsel saldırı, uyuşturucu ticareti, suç örgütü kurma gibi suçlar. Bazı tutanaklar: Yakalanan kişinin veya şüphelinin ifadesini içeren tutanaklar, bilirkişi raporları ve adı geçenlerin hazır bulunmaya yetkili oldukları diğer adli işlemlere ilişkin tutanaklar. Milli güvenlik belgeleri: Devletin güvenliğine ilişkin gizli bilgi ve belgeler. Kısıtlama kararı, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hakim veya mahkeme tarafından verilir.

CMK 286/1, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 286. maddesinin birinci fıkrasını ifade eder ve şu şekildedir: > "Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin bozma dışında kalan hükümleri temyiz edilebilir". Bu madde, bölge adliye mahkemelerinin ceza dairelerinin verdiği kararların temyiz yolunu düzenler.

CMK ücret tarifesinin AAÜT ile eşitlenmemesinin nedeni, bu tarifenin Adalet ve Maliye Bakanlıkları tarafından hazırlanması ve Türkiye Barolar Birliği'nin sadece görüş bildirme yetkisine sahip olmasıdır. Türkiye Barolar Birliği, her tarife döneminde CMK ücret tarifesinin AAÜT ile eşitlenmesi gerektiğini belirtmektedir. Avukatlar, düşük ücretlerin angaryaya dönüştüğünü ve bu durumun hem avukatların emek sömürüsüne yol açtığını hem de yurttaşların adalete erişimini zorlaştırdığını ifade etmektedir.

Evet, iddianame savcının görüşüdür. İddianame, soruşturma neticesinde elde edilen delillerden suç işlendiği kanaatine varan Cumhuriyet savcısının, şüpheli hakkında ceza davası açmak üzere düzenlediği belgedir.

CMK dersinin zorluğu, kişinin hukuk bilgisine ve konuya olan aşinalığına bağlı olarak değişebilir. CMK (Ceza Muhakemesi Hukuku) dersi, soruşturma, kovuşturma, deliller, koruma tedbirleri ve kanun yolları gibi temel konuları kapsar. CMK dersine hazırlanan kişiler için, Ankara Barosu tarafından düzenlenen CMK seminer eğitimine katılmak faydalı olabilir. Sonuç olarak, CMK dersinin zorluğu, kişinin hazırlık düzeyine ve konuya olan aşinalığına bağlı olarak değişebilir.