Çek

Şahıs firması, kendi çekini kullanabilir, ancak bunun için çeki ciro etmesi gerekir. Çek cirolama işlemi şu şekilde yapılır: 1. Çekin ön yüzüne gerekli bilgiler yazılır. 2. Çekin arka yüzüne firmanın kaşesi basılır ve yetkili kişinin imzası atılır. 3. Çek, ödeme yapılacak kişiye teslim edilir. Cirolanan çekin üzerindeki tutar, tedarikçiye ödenmiş olur.

Çek ve poliçe arasındaki farklar şunlardır: Ödeme Aracı: Çek, bir bankaya verilen ödeme talimatı olup doğrudan bir ödeme aracıdır. Muhatap: Çekte muhatap sadece bir banka olabilir. Hamiline Düzenlenme: Çek hamiline düzenlenebilirken, poliçe hamiline düzenlenemez. Vade: Çekte vade yoktur, görüldüğünde ödenir. Faiz Şartı: Çekte herhangi bir faiz şartı konulmuşsa bu yok kabul edilir. Hukuki Mahiyet: Çek, hukuki açıdan bir ödeme aracı iken, poliçe bir kredi aracıdır.

Çek iptali davası, çekin yetkili hamilinin elinden rızası dışında çıktığı andan itibaren her zaman açılabilir. Ancak, çekin kaybolduğu tarihten itibaren en kısa sürede dava açılması önerilmektedir. Çek iptali davası, yalnızca hukuki sürecin işletilmesiyle mümkündür. Çek iptali davası açmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: Delil toplama. Dava açma. Mahkeme incelemesi. İlan sürecinin başlatılması. Getirme süresi. Sonuçların değerlendirilmesi. Çek iptali davası gibi hukuki konularda bir avukata danışılması önerilir.

Esasen çekte vade olmaz. Ancak Türkiye'de çekte vade uygulaması, bazı geçici düzenlemelerle mümkün kılınmıştır. Uygulamada, çekin düzenleme tarihine o günün tarihi yerine ileri bir tarih yazılarak "vadeli çek" adı altında bir uygulama yapılmaktadır.

Kredi kapatma için hangi çek kullanılır sorusuna yanıt bulunamadı. Ancak, borç kapatma kredisi ile ilgili şu bilgiler değerlendirilebilir: Borç kapatma kredisi, tüketicilerin bankalara olan mevcut borçlarının tümünü tek seferde kapatmak için kullanılan bir kredidir. Borç kapatma kredisi ile ödenebilecek borçlar: Konut, taşıt, ihtiyaç gibi kredi borçları; Kredi kartı borçları; Kredili mevduat hesabı (KMH, artı para, eksi hesap) borçları. Borç kapatma kredisi veren bankalar: Ziraat Bankası, Halkbank, QNB Finansbank, Denizbank, Şekerbank, Akbank, Garanti BBVA, Vakıfbank, CEPTETEB gibi birçok banka bu krediyi kullandırır. Başvuru kanalları: Şubeler, internet siteleri, mobil uygulamalar ve HangiKredi üzerinden başvuru yapılabilir.

Çekte %10 tazminat, karşılığı kısmen veya tamamen bulunmayan çekin düzenlendiği tarihten itibaren hesaplanır. 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 695/3. maddesinde, karşılıksız çek için ödenmesi gereken tazminat oranı %5 iken, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ile bu oran %10'a yükseltilmiştir.

Keşideci, bir çek veya senedin düzenleyen kişidir. Çek için: Keşide yeri gösterilmeyen çek, keşidecinin adı ve soyadının yanında yazılı bulunan yerde keşide edilmiş sayılır. Çekin ödeneceği yer, ödeme yeri olarak kabul edilir. Poliçe için: Poliçenin nerede düzenlendiğini gösteren keşide yeri, poliçenin herhangi bir yerine yazılabilir. Keşide yeri olarak herhangi bir yer gösterilmemiş ise, poliçe üzerinde ödeme yeri olarak gösterilen yer veya adres olarak yazılı yer keşide yeri olarak kabul edilmektedir. Keşideci, çeki doğru bir şekilde doldurmakla ve gerekli fonu sağlamakla yükümlüdür.

Beyaz ciro, çekin arka yüzüne sadece ciro edenin imzasının atılmasıyla yapılan ciro türüdür. Bu ciro türünde, çekin kime devredildiği belirtilmez ve bu nedenle çeki elinde bulunduran herkes meşru hamil kabul edilir. Beyaz ciro, çekin serbestçe el değiştirmesini sağlar ancak çalınması veya kaybolması durumunda kötü niyetli kişilerin eline geçme riski taşır.

Açık çek, üzerinde ödeme yapılacak tutarın belirtilmediği bir çek türüdür. Açık çekin kullanımı: Lehtarın eylemi: Lehtar, çek üzerine istediği tutarı yazarak bankaya başvurur ve ödemeyi talep eder. Anlaşma gereği: Çekin karşılıksız pozisyona düşmemesi için bu tür bir tedbir alınır ve anlaşma şartlarına göre işlem yapılır. Açık çeklerin kötüye kullanılma riski yüksek olduğundan, bu tür işlemler büyük bir güven ilişkisi gerektirir.

Lehtar, çek iptal davasında davalı olamaz, çünkü bu dava çekişmesiz yargı işlerinden biridir ve davalı tarafı bulunmaz. Çek iptal davasını, ancak çek üzerinde hak sahibi olan meşru hamil (çeki ciro ile alan kişi) açabilir. Keşideci (çeki düzenleyen kişi) de çek iptali davası açamaz; bu yetki sadece lehtara veya yasal hamil olan kişiye aittir.

Tam ciro ve beyaz ciro, kıymetli evrakların (örneğin çek veya poliçe) devredilmesi sırasında kullanılan iki farklı ciro türüdür. Tam ciro: Çekin arka yüzüne, çeki devralacak kişinin adı, soyadı (veya unvanı) yazılır ve devreden tarafından imzalanır. Bu tür ciroda, çekten doğan tüm haklar belli bir kişiye tam olarak devredilir. En güvenli ciro yöntemlerinden biri olup, devralanın kim olduğunu açıkça gösterdiği için tercih edilir. Beyaz ciro (açık ciro): Çekin arka yüzüne herhangi bir alıcı ismi yazılmaksızın sadece ciro edenin imzasının atılmasıyla yapılır. Bu durumda, çeki elinde bulunduran herkes, meşru hamil olarak çek bedelini tahsil etme hakkına sahip olur. Beyaz ciro, pratik olmakla birlikte risklidir; çünkü çek, çalınır veya kaybolursa kötü niyetli birinin eline geçebilir ve o kişi kendisi tahsil edebilir.

Deniz’e Çek Gönder uygulamasının başvuru sonucu en kısa sürede başvuru sahiplerine bildirilir. Başvuru sonucunda çekin karşılığı olan nakit tutar, SMS ile başvuru sahiplerine iletilir. Deniz’e Çek Gönder uygulamasının kaç günde sonuçlandığına dair net bir bilgi bulunamamıştır.

Açık çekte faiz işlemez. Çekte faiz koşulu konulamaz ve bu tür koşullar yazılmamış sayılır. Ancak, çekin karşılıksız çıkması durumunda, ibraz tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanuna göre ticari işlerde temerrüt faiz oranı üzerinden gecikme faizi hesaplanır.

Tek bir çek için iki ayrı icra takibi yapılması, belirli koşullar altında mümkün olmayabilir. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası ve 167. maddesinin birinci fıkrasına göre, alacağı bir kambiyo senedine bağlı olan alacaklı, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile, doğruca kambiyo senetlerine mahsus haciz (veya borçlu iflasa tabi ise iflas) yoluna başvurabilir. Ayrıca, Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesi gereği, bir hakkın açıkça kötüye kullanılması hukuk düzeni tarafından korunmaz. Detaylı bilgi ve doğru bir değerlendirme için bir avukata danışılması önerilir.

Evet, çek tazminatına faiz işler. Türk Ticaret Kanunu'na göre, çeki karşılıksız çıkan kişi, çekin karşılıksız kalan bedelinin %10'unu ödemekle yükümlüdür ve ayrıca hamilin bu yüzden uğradığı zararı tazmin eder. Ayrıca, çekin ibraz tarihinden itibaren işlemeye başlayan bir faiz de talep edilebilir. 3095 sayılı Kanun'un 4/a maddesi gereğince, yabancı para borcunun faizinde, devlet bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır.

Çekte uygulanacak faiz türü, çekte belirtilen koşullara ve yasal düzenlemelere bağlıdır: Faiz oranı belirtilmemişse. Taraflar arasında akdi faiz oranı belirlenmişse. Ayrıca, Türk Ticaret Kanunu'nun 1530/7. maddesine göre, ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerde, temerrüt halinde uygulanacak faiz oranı her yıl Ocak ayında TCMB tarafından ilan edilir ve bu oran, 3095 sayılı Kanun'da öngörülen ticari işlere uygulanacak gecikme faizi oranından en az %8 fazla olmalıdır. Çekte faiz koşulu konulmazsa, bu koşul yazılmamış sayılır.

Keşidecinin sorumlulukları şunlardır: Fon sağlama sorumluluğu: Keşideci, çekin karşılığı olan fonu sağlamakla yükümlüdür. Çekin doğru doldurulması sorumluluğu: Çekin üzerinde yazım hatası veya yanlış bilgi verilmesi durumunda, keşideci bu hatadan doğan sorumluluğu üstlenir. Çekin muhafazası sorumluluğu: Keşideci, çeki muhafaza ederek, başkalarının eline geçmesine karşı tedbirler almakla yükümlüdür. Ödeme sorumluluğu: Keşideci, çekin ödenmesi için gerekli fonun sağlanması ve ödemenin yapılması ile yükümlüdür. Yerine getirilmemesi halinde sorumluluk: Keşideci, çeki ödeme süresi geldiğinde ödeme yapmazsa, çek bedeli ve faizi ile birlikte yasal sorumluluğu da üstlenir. Keşidecinin, çeki ödemeden önce iptal etme hakkı yoktur; çek iptali sadece lehtar veya hamil tarafından talep edilebilir.

Çekin iptal edilmesi için aşağıdaki durumların gerçekleşmesi gerekmektedir: Çekin zayi olması. Çekteki hakkın devam ediyor olması. Çek zilyetliğinin tekrar alınamayacak olması. Çek iptali davası, çekin yetkili hamili tarafından asliye ticaret mahkemesinde açılabilir. Çeki düzenleyenin (keşidecinin), çek iptali davası açma hakkı yoktur; Yargıtay bu yönde kararlar vermektedir.

Çek vade hesaplama işlemi için kullanılan formül şu şekildedir: Çekin Ortalama Vade Süresi = (1. Vade Günü × Tutarı + 2. Vade Günü × Tutarı + ... + n. Vade Günü × Tutarı) / Çekin Toplam Tutarı. Örnek Hesaplama: 13.05.2025 referans tarihli üç ticari çek için belirlenen vade süreleri ve tutarlar şu şekildedir: 1. çek: 100.000 TL, 30 gün; 2. çek: 120.000 TL, 60 gün; 3. çek: 180.000 TL, 90 gün. Hesaplama şu şekilde yapılır: 1. (30 × 100.000) + (120.000 × 60) + (180.000 × 90) = 26.400.000. 2. 100.000 + 120.000 + 180.000 = 400.000. 3. 26.400.000 / 400.000 = 66 gün. Bu hesaplamalara göre ortalama vade süresi yaklaşık 66 gündür. Çek vade hesaplaması için pratikhesaplama.com gibi sitelerdeki hesaplama araçlarından da faydalanılabilir. Vadeli çek hesaplamaları, ticari işlemlerde doğru zamanlamayı sağlamak için önemlidir ancak kişiselleştirilmiş tavsiyeler için bir uzmana danışılması önerilir.

Çekin arkasında, çekin ciro edildiği kadar ciranta olur. Çeki ciro eden kişiye hukuk dilinde "ciranta" denir ve her bir ciro işlemiyle birlikte yeni bir ciranta zinciri oluşur. Çekler, geçerlilik süresi içinde (ibraz süresi geçene kadar) arka arkaya pek çok kez ciro edilebilir ve el değiştirebilir. Çek, düzenlendiği tarihten itibaren kanunda belirtilen ibraz süreleri geçtikten sonra zamanaşımına uğrar.