Çek

"Çek puplic" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, çekle ilgili bazı terimler şunlardır: Seyahat Çeki: Seyahat edenlerin nakit taşıma riskini azaltmak için bankalar tarafından verilen çeklerdir. Mahsup Çeki: Nakit ödeme yapılması engellenmiş, sadece hesap transferi yoluyla ödenebilen çeklerdir. Garantili Çek: Banka tarafından belirli bir tutara kadar ödenmesi garanti edilen çeklerdir. Bloke Çek: Genellikle konut satışlarında kullanılan, üzerinde "bloke edilmiştir" ibaresi bulunan çeklerdir. Hamiline Çek: Üzerinde kimin adına düzenlendiğine dair ibare bulunmayan, kimin elindeyse onun tahsil edebileceği çeklerdir. Çekle ilgili daha fazla bilgi için 5941 sayılı Çek Kanunu'na başvurulabilir.

Evet, "hamil" ve "lehtar" aynı anlama gelir. Türk Dil Kurumu’na göre lehtar kelimesinin ikinci tanımı, "senet metninde, senet bedelinin kendisine ödenmesi yazılı olan kişi"dir ve bu kullanımıyla "hamil" kelimesi ile eş anlamlıdır. Ticari hayatta sıklıkla kullanılan "hamiline" terimi de bir çekin lehdarı olan tarafı belirler.

Evet, çekin iptal edilmesi ticari itibarı zedeleyebilir. Çek iptali, ticari ilişkilerde güvenilirliğin azalmasına ve gelecekte kredi veya ticaret yapma olanaklarının kısıtlanmasına yol açabilir. Ayrıca, çek iptali durumunda uygulanan cezai yaptırımlar da ticari itibarı olumsuz etkileyebilir; bu yaptırımlar arasında hapis cezası, para cezası ve ticari faaliyetlerin durdurulması gibi önlemler bulunmaktadır.

Verilen çekler raporu, keşidecinin (çek düzenleyen kişi) tüm çeklerine ait ödeme performansını gösteren bir rapordur. Bu rapor, aşağıdaki bilgileri içerir: çek hesabının bulunduğu bankalar; 2007’den itibaren ibraz edilen çeklerin adedi; ibrazında ödenen çeklerin adedi ve tutarı; 2009 yılı ve sonrası karşılıksız çıkan ve halen ödenmemiş çeklerin adedi ve tutarı; 2009 yılı ve sonrası karşılıksız çıkan ve sonradan ödenen çeklerin adedi ve tutarı; ibraz edilen ilk çekin tarihi; ibraz edilen ve arkası yazılan ilk çekin tarihi; ibraz edilen ve arkası yazılan son çekin tarihi; ibrazında ödenen son çekin tarihi; son 1 ay, 3 ay ve 12 ay içinde ödenmiş çeklerin adedi ve tutarı; son 1 ay, 3 ay ve 12 ay içinde arkası yazılmış çeklerin adedi ve tutarı; 50 adetle sınırlı olmak üzere arkası yazılan çeklerin listesi. Verilen çekler raporu, hem kişinin kendisi için hem de onay vermeleri halinde diğer kişi ve kurumlar için alınabilir.

Çekte alonj yapmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Senedin arka yüzünde yer kalmaması durumunda, alonj, senede yapıştırılarak veya zımbalanarak eklenir. 2. Alonj üzerindeki imzalar, şerhler ve cirolar, senedin bir parçası kabul edilir. 3. Alonj'da belirtilen işlemler bağımsız değildir, yalnız başına hukuki sonuç doğurmaz; senetle birlikte incelenirse anlam kazanır. Örnek durum: Bir bono 10 kez ciro edilmiş ve arka yüzünde yer kalmamışsa, yeni bir alonj eklenerek 11. ve sonraki ciro işlemleri bu sayfa üzerinden gerçekleştirilir. Önemli nokta: Alonj'un senede sıkı bir şekilde bağlı olması gerekir; bu, hem maddi (fiziki bağlanma) hem de iradi (irade beyanı ile bağlanma) bir bağ olmalıdır.

Çek komisyonu, çek bedelinin binde üçünü aşmayacak şekilde, çeki elinde bulunduran hamil (alacaklı) tarafından talep edilebilir. Çek tazminatından ise, Türk Ticaret Kanunu'na göre çeki düzenleyen (keşideci) sorumludur.

Çekin iptali davasını, çekin zayi olduğu anda veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan yetkili hamil açabilir. Çekin keşidecisi (düzenleyeni) ise çek iptali davası açamaz. Çeki tahsil cirosu ile devralan kişinin de dava açma hakkı vardır. Çek iptali davası, hasımsız olarak açılır.

Lehtar banka, bankacılıkta farklı bağlamlarda kullanılabilir: Teminat mektupları: Bir mal veya hizmet satan taraf, alacağını vadeye bağladığında, banka borçlu lehine alacaklıya alacağının ödenmesi garantisini verir. Akreditif ilişkisi: Alıcı ve satıcının ticari ilişkisi olmadığında, banka satıcıya belgelerin ibrazı halinde alacağının ödeneceğini garanti eder. Lehtar, genel olarak bir senet veya poliçede hak sahibi olarak belirtilen kişi veya kurumu ifade eder.

Takasbank Çek Takas Sistemi, çeklerin banka şubeleri arasında hesaben ödenmesini sağlamak amacıyla çalışır. Çalışma prensibi: 1. Bilgi İletimi: Bankalar, gün içinde aldıkları çeklerle ilgili bilgileri ve görüntüleri, ertesi gün sabah 06:00'a kadar Takasbank'a takas paketi olarak iletir. 2. Provizyon: Sabah 06:00'da çek bilgileri, provizyon işlemleri için Takasbank tarafından hazırlanan takas dağıtım paketiyle üye bankalara gönderilir. 3. İnceleme ve İade: Bankalar, takas bilgilerini ilgili takas günü 06:00-17:45 arasında inceler ve iade bilgilerini Takasbank sistemine aktarır. 4. Mutabakat: İade işlemleri tamamlandıktan sonra, bankaların ödemesi gereken net nakit borç veya alacak bilgileri mutabakat dosyasıyla bildirilir. 5. Ödeme: Nakit yükümlülükler, bankalar tarafından en geç saat 12:00'a kadar Takasbank'taki CEKTK mutabakat hesabına gönderilir. Bu sistem, çeklerin güvenli ve hızlı bir şekilde işlenmesini sağlar.

Çek alacaklısı (lehtar), çekte adı geçen ve çekten ödeme alacak olan kişidir. İlgili kişinin çekte ismi yazılı olabileceği gibi çeki elinde bulunduran kişi (hamil) de olabilir.

Çekte ciro yasağı, düzenleyen tarafından senedin ön yüzüne "ciro edilemez", "cirosu yasaktır" veya "emre yazılı değildir" şeklinde kayıtlar eklenerek yapılabilir. Ciro yasağı kaydı, kambiyo senedinin kambiyo vasfını ortadan kaldırmaz, ancak ciro yoluyla devrini engeller. Ciro yasağı ile ilgili dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır: Kayıtsız ve şartsız olma şartı: Cironun bağlı tutulduğu her şart yazılmamış sayılır. Kısmi ciro: Kısmi ciro batıldır. Vekil veya ticari temsilci aracılığıyla ciro: Vekil veya ticari temsilci aracılığıyla yapılan cironun geçerli olabilmesi için imzanın ciranta veya temsilci tarafından atılması gerekir. Ciro yasağı ve diğer hukuki işlemler hakkında doğru bilgi almak için bir avukata danışılması önerilir.

Keşide yeri, bir çekin veya senedin düzenlendiği yeri ifade eder. Türk Ticaret Kanunu'na göre, keşide yeri gösterilmeyen çek, keşidecinin adı ve soyadının yanında yazılı bulunan yerde keşide edilmiş sayılır. Keşide yeri, çekte matbu olarak gösterilebileceği gibi, el yazısı, daktilo veya kaşe ile de belirtilebilir.

5941 sayılı Çek Kanunu, 20 Aralık 2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Çekin arkasına imza atmadan ciro olmaz. Çekin ciro edilmesi için, çekin arka yüzüne firma kaşesinin vurulması ve şirket yetkilisinin imzasını atması gereklidir. Eğer sadece imza atılırsa, bu beyaz ciro olarak adlandırılır ve çeki elinde bulunduran kişi, o çekin meşru hamili kabul edilir. Tam ciro yönteminde ise hem ciro işlemini yapan tarafın hem de çekin haklarını devralan tarafın açık bir şekilde çekin üzerinde belirtilmesi gerekir.

Bozdurma işlemi, genellikle yatırım araçlarının veya malzemelerin satışıyla gerçekleştirilir ve şu adımları içerir: 1. Varlığın Belirlenmesi: Bozdurulacak varlık, altın, hisse senetleri, kripto birimler veya başka bir yatırım aracı olabilir. 2. Alıcı Seçimi: Bağımsız bir finansal kurum, borsa veya ilgili bir web sitesi gibi güvenilir bir alıcı seçilmelidir. 3. Gerekli Belgelerin Hazırlanması: Kimlik belgesi ve varlığın sahipliğini teyit eden dokümanlar gibi gerekli belgeler hazırlanmalıdır. 4. Anlaşma Yapılması: Varlık değeri, ödeme yöntemi ve diğer detaylar içeren bir anlaşma yapılmalıdır. 5. Varlığın Teslimi: Anlaşma koşullarına göre varlık alıcıya teslim edilir veya ilgili platformda gerekli işlemler gerçekleştirilir. 6. Ödemenin Alınması: İşlem sonrası ödeme, alıcının belirttiği şekilde yapılır. Bazı bozdurma yöntemleri: Bankalar: Yerel bankalar veya döviz büroları üzerinden bozdurma yapılabilir. Online Platformlar: Çeşitli döviz birimlerini anında bozdurma imkanı sunan online platformlar kullanılabilir. ATM'ler: Bazı ATM'ler, döviz bozdurma hizmeti sunar. Bozdurma işlemi yaparken güvenilir ve lisanslı kuruluşlarla çalışmak, piyasa koşullarını takip etmek ve en iyi fiyatları elde etmek için araştırma yapmak önemlidir.

Evet, karşılıksız çekten sonra yapılan ciro alacağın temliki niteliğindedir. Türk Ticaret Kanunu'nun 793. maddesine göre, protestonun düzenlenmesinden veya ibraz süresinin geçmesinden sonra yapılan ciro, yalnızca alacağın temlikinin sonuçlarını doğurur.

Evet, çek üzerinde hesap numarası zorunlu bir unsurdur. Türk Ticaret Kanunu'nun 780. maddesine göre, çekte bulunması gereken zorunlu unsurlar şunlardır: Çek kelimesi. Belirli bir bedelin ödenmesi için kayıtsız ve şartsız havale. Ödeyecek kişinin (muhatabın) ticaret unvanı. Ödeme yeri. Düzenleme tarihi ve yeri. Düzenleyenin imzası. Banka tarafından verilen seri numarası. Hesap numarası (Çek Kanunu'na göre, çek defterinin her bir yaprağında bulunması gereken unsurlardan biridir).

Çek tazminatı davası açmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Bankaya İhtar: Çekin karşılıksız çıkması durumunda, banka tarafından düzenleyene 7 gün içinde gecikme faizi ile birlikte hamilin hesabına ödeme yapılması için ihtar çekilir. 2. İcra Takibi: Eğer borçlu, belirtilen süre içinde ödeme yapmazsa, çek hamili ilamsız icra takibi başlatabilir. 3. Dava: Hamil, çek bedelinin %10'u oranında çek tazminatı ve çekten kaynaklanan diğer zararlarını (ibraz günü itibarıyla faiz, protesto ve ihbar masrafları, komisyon ücreti vb.) keşideciden (çeki düzenleyen kişi) talep edebilir. Önemli Notlar: Cirantalar (çeki imzalayanlar) çek tazminatından sorumlu değildir; ancak icra hukuk mahkemesine başvurarak çek tazminatı ile ilgili kısmın iptalini sağlayabilirler. Sebepsiz zenginleşme davası gibi alternatif hukuki yollar da mevcuttur. Hukuki süreçler karmaşık olabileceğinden, bir avukata danışılması önerilir.

Ciranta, çek karşılıksız çıktığında, lehtar veya son ciranta tarafından ödeme talep edildiğinde ödeme yapar. Türk Ticaret Kanunu'nun 808. maddesine göre, zamanında ibraz edilmiş olan çekin ödenmemiş olduğu sabit bulunduğu takdirde hamil; cirantalar, düzenleyen ve diğer çek borçlularına karşı başvurma haklarını kullanabilir. Ciranta, çeki devrettiği kişinin çeki tahsil edememesi durumunda ödeme sorumluluğunu üstlenir.

"Kur riskli çek" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, çek ile yapılan ödemelerde kur farkı hesabı yapılamayacağına dair Yargıtay kararları bulunmaktadır. Buna göre, Türk Lirası cinsinden düzenlenen çeki kabul eden alacaklının seçim hakkını kullandığı ve artık kur farkından söz edemeyeceği görüşü kabul görmüştür. Daha fazla bilgi için bir avukata danışılması önerilir.