Beyin

Nöroşirürji uzmanı, beyin, omurilik ve sinir sistemi ile ilgili cerrahi müdahaleleri gerçekleştiren tıbbi bir uzmandır. Görevleri şunlardır: 1. Tanı: Hasta muayenesi, görüntüleme yöntemleri ve diğer testlerle hastalığı teşhis etmek. 2. Cerrahi Planlama: Ameliyat öncesi detaylı planlama yapmak ve ameliyatın risklerini hasta ile paylaşmak. 3. Cerrahi Uygulama: Beyin, omurilik veya sinir sistemindeki lezyonları çıkarmak, damarları onarmak veya sıkışmış sinirleri serbest bırakmak gibi cerrahi işlemler yapmak. 4. Postoperatif Takip: Ameliyat sonrası hastaların takibini yapmak ve komplikasyonları önlemek. Ayrıca, nöroşirürji uzmanları, multidisipliner bir ekip içinde çalışarak diğer sağlık profesyonelleriyle işbirliği yaparlar.

Wallenberg sendromu, beyin sapının medulla oblongata bölgesindeki hasardan kaynaklanan nörolojik bir durumdur. Belirtileri arasında: - yutma güçlüğü; - baş dönmesi ve vertigo; - bulantı ve kusma; - denge ve koordinasyon sorunları; - istemsiz göz hareketleri (nystagmus); - kontrol edilemeyen hıçkırıklar; - tat alma duyusunun kaybı; - vücudun bir tarafında ağrı veya sıcaklık hissi kaybı yer alır. Teşhis için klinik muayene, hasta öyküsü ve MRI, anjiyogram, elektrokardiyogram gibi diğer testler kullanılır. Tedavisi, hasarın şiddetine bağlı olarak değişir ve acil müdahaleler, kan akışını yeniden sağlama, uzun vadeli rehabilite edici terapiler ve ilaçları içerebilir. Wallenberg sendromu ciddi bir durumdur ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Beyin sapı refleksleri dört ana kategoriye ayrılır: 1. Pupiller refleks: Işık değişikliklerine karşı göz bebeğinin büyümesi veya küçülmesi. 2. Kornea refleksi: Göz yüzeyine dokunulduğunda gözlerin kapanması. 3. Yutma refleksi: Yiyecek veya sıvının boğaza girmesi durumunda otomatik olarak yutma hareketinin gerçekleşmesi. 4. Kusma refleksi: Mide içeriğinin geri çıkması için vücudun otomatik olarak tepki vermesi.

İki dilde düşünmek, beyni çeşitli şekillerde olumlu etkiler: 1. Zihinsel Aktiviteyi Artırır: İki dilli bireylerin beyinleri, farklı diller arasında geçiş yaparak sürekli zihinsel egzersiz yapar, bu da konsantrasyonu ve problem çözme becerilerini geliştirir. 2. Hafızayı Güçlendirir: Yeni bir dil öğrenmek, hafızayı ve yaratıcılığı artırır. 3. Demans Riskini Azaltır: İki dil bilenler, demans hastalığına yakalanma riskini 4-4,5 yıl daha geç yaşarlar. 4. Empatiyi Geliştirir: Diğerlerinin bakış açısını daha iyi anlamalarını sağlar ve farklı kültürler arasında iletişimi kolaylaştırır. 5. Beyin Bağlantılarını Artırır: İki dilli kişilerin beyinlerinde daha fazla sinir ağı ve bağlantı oluşur, bu da beynin daha verimli çalışmasını sağlar.

Oksipital lobda hasar oluşması durumunda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir: 1. Görme kaybı veya kısmi körlük. 2. Derinlik algısı ve görme bozukluğu, bu nedenle hareket becerisi ve denge bozulabilir. 3. Yüzleri ve nesneleri tanımada zorluk. 4. Halüsinasyonlar. 5. Yazıları tanıma ve okumada güçlük. 6. Hafıza bozuklukları ve diğer bilişsel problemler. 7. İnce ve kaba motor becerilerinde aksama. Bu tür hasarlar, oksipital epileptik odakların neden olduğu epilepsilere de yol açabilir.

Zeki insanlarda beyin kıvrımlarının daha fazla olduğu düşüncesi yaygın olsa da, bu doğrudan bir ilişki bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Beyin kıvrımları (girus ve sulkus), beynin yüzey alanını artırarak daha fazla nöronun yer almasını sağlar. Bazı araştırmalar, beynin prefrontal kısmındaki gri madde hacminin ve beyaz madde bağlantılarının miktarının, akıcı zeka ile ilişkili olduğunu göstermektedir.

Truncus encephali tıpta "beyin sapı" anlamına gelir.

Mezensefalon (orta beyin), beyin sapının ön beyin ile arka beyin arasında yer alan kısmıdır. Anatomisi şu yapılardan oluşur: - Crura cerebri: Önde yer alır ve orta beynin tabanını oluşturur. - Tegmentum: Crura cerebri'nin arkasında yer alır, motor ve duyusal bütünleşme için çekirdekler ve lifler içerir. - Tectum: Dorsal olarak yer alır ve orta beynin çatısını oluşturur, görsel ve işitsel reflekslerde rol oynayan kollikülleri içerir. Mezensefalon, görme, işitme, motor kontrol, uyku ve uyanıklık, uyarılma ve sıcaklık regülasyonu gibi işlevlerde kritik bir rol oynar.

Beynin sol lobu, genel olarak analitik ve mantıksal işlevlerde görev alır. İşte bazı işlevleri: Dil yetenekleri: Konuşma, anlama, okuma, yazma gibi dil işleme fonksiyonlarını yönetir. Matematiksel işlemler: Matematiksel problemleri çözme ve mantıksal çıkarımlar yapma yeteneğini içerir. Analitik düşünme: Bilgileri detaylı bir şekilde işleyip analiz etme becerisini sağlar. Sebep-sonuç ilişkisi: Olgular karşısında sebep-sonuç ilişkilerinin kurulabilmesini mümkün kılar.

Retiküler aktivasyon sistemi (RAS), beyin sapında bulunur.

Broca afazisi, beynin sol frontal lobundaki Broca bölgesinin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan bir konuşma bozukluğudur. Bu durumda kişi, kelimeleri doğru şekilde ifade etmekte zorlanır, konuşma akıcılığı bozulur ve cümleler kısa, gramatik açıdan hatalı olur. Broca afazisinin nedenleri arasında inme, travmatik beyin hasarı, tümörler, enfeksiyonlar ve nörodejeneratif hastalıklar yer alır. Tedavisi, genellikle konuşma terapisi ve rehabilitasyon programlarını içerir.

Hastalıklar beyni çeşitli şekillerde etkileyebilir: 1. Travma ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu (PTSD): Beynin "kaç ya da savaş" moduna geçmesine neden olur ve amigdala bölgesinin aşırı aktif hale gelmesine yol açar. 2. Depresyon: Beyindeki prefrontal loblardaki aktiviteyi azaltır, bu da hafıza kaybı ve demansa yol açabilir. 3. Felç: Beynin belirli bir bölgesine kan akışının kesilmesiyle oluşur ve ciddi beyin hasarına neden olabilir. 4. Alkol Kullanım Bozukluğu: Beyin hücrelerine zarar verir, bulanık görüş, peltek konuşma ve hafıza kaybına yol açar. 5. Şizofreni: Beyin dokusunda, özellikle gri ve beyaz madde kaybına neden olur, bu da zihinsel fonksiyonlarda ciddi problemlere yol açar. 6. Alzheimer Hastalığı: Beyin hücreleri arasındaki iletişimi bozan amiloid ve tau proteinlerinin birikmesiyle gelişir, hafıza kaybı ve bilişsel işlevlerde azalmaya neden olur. 7. Migren: Beyin sinirlerinin aşırı hassaslaşması sonucu beyindeki kan damarlarının daralmasına ve şiddetli baş ağrılarına sebep olur. Bu hastalıkların erken teşhisi ve tedavisi, beyin hasarını önlemek veya en aza indirmek için önemlidir.

Delta dalgaları, beyin dalgalarının bir türü olup 1-4 Hz frekans aralığındadır.

Beyinde hücre yenilenmesini sağlayan başlıca faktörler şunlardır: 1. Nörogenez: Yeni nöronların üretimi sürecidir ve özellikle hipokampus bölgesinde kök hücrelerden yeni nöronların oluşumu gözlemlenmiştir. 2. Sinaptogenez: Var olan nöronlar arasında yeni sinapsların oluşumudur, bu süreç öğrenme ve hafıza ile ilişkilidir. 3. Nöron Onarımı: Hasar gören nöronların onarılarak işlevselliğinin yeniden kazandırılmasıdır. Ayrıca, düzenli egzersiz, dengeli beslenme (özellikle omega-3 yağ asitleri ve antioksidanlar içeren besinler) ve yeterli uyku da beyin hücrelerinin yenilenmesini destekleyen önemli yaşam tarzı faktörleridir.

Serebellar ve serebellopontin açı tümörleri, beyinstem ile serebellum arasında yer alan ve genellikle işitme sinirini etkileyen tümörlerdir. Serebellopontin açı tümörlerinin türleri: - Akustik nörinom (vestibüler schwannoma): Yavaş büyüyen iyi huylu tümörlerdir ve baş dönmesi, işitme kaybı, kulak çınlaması ve denge sorunlarına neden olabilirler. - Meningiom: Beyin zarlarının hücrelerinden kaynaklanan tümörlerdir ve beyin sapını etkileyebilirler. Belirtileri: - Duyma kaybı; - Denge problemleri ve baş dönmesi; - Yüzde hissizlik veya zayıflık; - Göz hareketlerinde anormallikler; - Yutma güçlüğü; - Kafa içi basınç artışı belirtileri (baş ağrısı, bulantı, kusma). Bu tür tümörlerin teşhisi ve tedavisi için bir sağlık profesyoneline başvurulması önemlidir.

Beyin BT'de (bilgisayarlı tomografi) çeşitli lezyonlar görülebilir, bunlar arasında: Beyin anevrizmaları. Akut inme. Beyin tümörleri. Şah damarı darlığı. Beyinde damar yumağı. Karotis arter diseksiyonları. Arterioskleroz. Vaskülit veya kan damarlarının iltihabı. Beyin damarlarındaki kan pıhtıları. Ayrıca, travmalar sonucu oluşan beyin dokusu nekrozları, ensefalitler ve mineral madde birikimleri gibi durumlar da beyin BT'de lezyon olarak tespit edilebilir.

Uç beyin, beynin iki yarım küresinden oluşur ve şu bölümlere ayrılır: 1. Frontal Lob: Akıl yürütme, problem çözme, karar verme, plan yapma, davranış ketleme, dikkati yönlendirme, kendini izleme, duyguları kontrol etme gibi işlevleri içerir. 2. Parietal Lob: Duyuları işleme, şekil ve renkleri algılama, uzaysal algı, görme algısı ve aritmetik yetenekleri kontrol eder. 3. Oksipital Lob: Görsel bilgiyi işleyen lobdur, okuma da bu lob kontrolü altında gerçekleşir. 4. Temporal Lob: Ses ve kokunun algılanması, yüzler ve mekanlar gibi karmaşık uyaranların işlenmesi bu lob tarafından sağlanır. 5. Limbik Lob: Duygusal tepkilerde rol oynar ve adrenalin temelli "savaş ya da kaç" tepkisinin oluşmasında görev alır.

Beyin sapındaki hasarın iyileşme süresi, yaralanmanın ciddiyetine ve konumuna, bireyin yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Hafif beyin sarsıntısı gibi küçük yaralanmaların iyileşme süreleri genellikle daha kısadır ve haftalar veya aylar sürebilir. Beyin hasarının tedavisi, kapsamlı fizik tedavi ve rehabilitasyon ile desteklenir ve bu süreçte bir multidisipliner ekip tarafından takip edilmesi önemlidir.

Dura ve araknoid mater arasında subdural mesafe adı verilen bir boşluk bulunur.

Arka duyu takımı, genellikle Tofaş Doğan SLX gibi araçlarda kullanılan, sağ ve sol çift olarak sunulan bir stop lambası duyu takımıdır. Duy ise, elektrik alanında kullanılan bir alet olup, elektriğin ampule kolay bir şekilde aktarılmasını sağlar. Duyu topu gibi ürünler ise, masaj, kavrama ve parmak egzersizleri için kullanılır. Duyu terimi, aynı zamanda beş temel duyu (görme, duyma, dokunma, koku alma ve tat alma) anlamında da kullanılır. Duyu aparatı ise, lambanın elektrik bağlantısını yaparak sabitleyen bir cihazdır.