Atomlar

Formal yükü 0 olan atomlar, nötr hallerinde bulunan ve kimyasal bağlarda elektronları eşit olarak paylaşan atomlardır. Bu duruma örnek olarak hidrojen ve oksijen atomları verilebilir.

Reaktif kimyasal tepkimelerde maddeler arasındaki atom veya molekül etkileşimleri sonucunda yeni maddeler oluşur. Bu süreçte: Atomların bağları kırılır ve yeniden düzenlenerek yeni bağlar oluşur. Enerji alışverişi gerçekleşir; tepkime sırasında enerji alınabilir veya salınabilir. Maddenin özellikleri değişir ve orijinal bileşenlerden farklı özelliklere sahip yeni maddeler ortaya çıkar.

Molekül oluşumu, atomların belirli bir düzen içinde bir araya gelmesiyle gerçekleşir. Bu süreç şu aşamaları içerir: 1. Atomların Bir Araya Gelmesi: Atomlar, uygun enerji seviyelerinde bir araya gelerek etkileşimde bulunurlar. 2. Bağ Oluşumu: Atomlar arasında kimyasal bağlar kurularak molekül oluşumu gerçekleşir. 3. Molekül Stabilizasyonu: Oluşan molekül, belirli bir enerji seviyesinde stabil hale gelir ve çevresel koşullara bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Böylece, aynı veya farklı cins atomlar bir araya gelerek molekülleri oluştururlar ve doğada molekül halinde bulunurlar.

Karbon atomu, dört tane hidrojen atomuyla bağ yapabilir.

Kimyasal türlerde itme ve çekme kuvvetleri, bağlanma sırasında atomların ve moleküllerin elektron bulutları ve çekirdekleri arasındaki etkileşimler sonucu oluşur. İtme kuvvetleri, aynı yüklü iyonların veya atomların birbirini itmesi şeklinde ortaya çıkar. Çekme kuvvetleri ise şu şekillerde gerçekleşir: - Güçlü etkileşimler: Çekme kuvvetleri itme kuvvetlerinden büyükse, kimyasal bağlar oluşur. - Zayıf etkileşimler: Çekme ve itme kuvvetleri birbirine yakın olduğunda veya çekme kuvvetleri az baskın olduğunda meydana gelir.

3 atomlu moleküller şunlardır: 1. Su (H2O): İki hidrojen ve bir oksijen atomundan oluşur. 2. Amonyak (NH3): Bir azot ve üç hidrojen atomu içerir. 3. Karbondioksit (CO2): Bir karbon ve iki oksijen atomundan oluşur.

Polar kovalent bağlar, farklı cins iki atomun bir araya gelmesiyle oluşan bağlardır. Bazı polar kovalent bağ örnekleri: - H2O (su) molekülü: Hidrojen ve oksijen atomları arasındaki bağ polar kovalenttir. - HF molekülü: Flor ve hidrojen atomları arasındaki bağ polar kovalenttir. - NH3 molekülü: Azot ve hidrojen atomları arasındaki bağ polar kovalenttir.

Katı halde yoğunluğun artmasının nedeni, maddelerin moleküllerinin veya atomlarının birbirine daha yakın olmasıdır.

Metalik bağ, 9. sınıfta öğrenilen kimya derslerinde, metal atomlarının birbirine uyguladığı çekim kuvveti olarak tanımlanır. Bu bağ, şu şekilde oluşur: 1. Metal atomları, değerlik elektronlarını bırakarak pozitif yüklü iyonlar (katyonlar) hâline gelir. 2. Bu katyonlar, serbest elektronların oluşturduğu bir elektron bulutu tarafından sarılır. Metalik bağın temel özellikleri şunlardır: - Elektrik ve ısı iletkenliği: Serbestçe hareket edebilen elektronlar sayesinde metaller, elektrik ve ısı akımını kolayca iletir. - Tel ve levha hâline getirilebilme: Metal atomları, yapılarındaki serbest elektronlar sayesinde kolayca şekil değiştirebilir. - Parlaklık: Metallere parlaklık sağlar.

Molekül geometrileri, atomların uzaydaki konumları ve aralarındaki bağların özelliklerine bağlı olarak belirlenir. İşte bazı temel molekül geometrileri: 1. Lineer Geometri: 180° bağ açısına sahiptir ve genellikle iki atom içeren moleküller için geçerlidir (örneğin, CO2). 2. Üçgen Düzlem Geometri: 120° bağ açılarına sahip olup, üç atomun bir düzlemde yer aldığı durumlarda görülür (örneğin, BF3). 3. Tetrahedral Geometri: 109.5° bağ açılarına sahip olan dört atomun dört bir yanda yer aldığı geometri türüdür (örneğin, CH4). 4. Oktahedral Geometri: 90° bağ açılarına sahip olan ve altı atomun bir merkez atom etrafında düzenlendiği durumdur (örneğin, SF6). Molekül geometrilerinin belirlenmesinde ayrıca VSEPR teorisi ve hibritleşme teorisi gibi yöntemler de kullanılır.

Monoatomik ve diatomik elementler, yapılarına göre sınıflandırılan iki tür elementtir. Monoatomik elementler, sadece bir tane atom içeren elementlerdir. Diatomik elementler, iki atomdan meydana gelen moleküllerden oluşan elementlerdir.

İnsan vücudunda bulunan temel atomlar şunlardır: oksijen (O), karbon (C), hidrojen (H), azot (N), kalsiyum (Ca) ve fosfor (P). Bunun yanı sıra, vücutta iz miktarda bulunan ve mikro besin ögeleri olarak adlandırılan başka atomlar da vardır, bunlar arasında demir (Fe), çinko (Zn), bakır (Cu), iyot (I) ve selenyum (Se) yer alır.

Evet, bileşiklerde farklı tür atomlar bulunur. Bileşik, iki veya daha fazla farklı cins atomun bir araya gelmesiyle oluşan saf bir maddedir.

Kimyasal tepkimelerde girenlerin ve ürünlerin cinsi değişmez. Kimyasal tepkimelerde sadece atomlar arasındaki bağlar kırılır ve yeni bağlar oluşur, bu nedenle tepkimeye giren maddelerdeki atomların türü ve sayısı aynı kalır.

İyon-iyon bağı, metal ve ametal atomları arasında elektron alışverişi ile oluşur.

Kimyasal bağ, iki atom arasındaki çekme kuvveti olarak tanımlanır. Başlıca kimyasal bağ türleri: 1. İyonik bağ: Metal ve ametal atomları arasında elektron alışverişi ile gerçekleşir. 2. Kovalent bağ: Ametal atomları arasında elektronların ortaklaşa kullanılması ile oluşur. 3. Metalik bağ: Metal atomlarını bir arada tutan bağ türüdür.

Glukozda 6 karbon, 12 hidrojen ve 6 oksijen atomu bulunur.

Elektron transferi, atomların veya moleküllerin elektronlarını başka bir atom veya moleküle vermesi veya kabul etmesi sürecidir. Bu süreç, farklı şekillerde gerçekleşebilir: 1. İyonik Bağlar: Bir atom elektron vererek pozitif yüklü iyon (katyon) haline gelirken, diğer atom elektron alarak negatif yüklü iyon (anyon) haline gelir. 2. Kovalent Bağlar: İki atom, elektronlarını paylaşarak bir bağ oluşturur. 3. Elektrokimyasal Tepkimeler: Elektroliz gibi tepkimelerde, dışarıdan bir elektrik enerjisi kaynağı kullanılarak kimyasal reaksiyon başlatılır.

Element molekülü, aynı cins atomların bir araya gelmesiyle oluşan moleküldür. Örneğin, oksijen (O2) ve azot (N2) molekülleri, kendi elementlerinin molekülleridir.

Kararlı atomlar, çekirdek kuvveti ve Coulomb kuvvetinin dengeli olduğu atomlardır. Periyodik cetvelde 8A grubunda bulunan elementler, yani soygazlar kararlı atomlar olarak kabul edilir. Örnek kararlı atomlar: helyum (2), neon (2-8).

Nötr atomların elektron dizilimleri ile periyodik sistemdeki yerleri arasında doğrudan bir ilişki vardır. Periyodik tablodaki bir elementin yeri, o elementin elektron dizilimini, yani elektronların atom çekirdeği etrafında nasıl sıralandığını belirler. Periyot numarası, elementin en dıştaki elektronunun bulunduğu enerji seviyesini gösterir. Grup numarası, elementin en dıştaki elektronunun bulunduğu alt kabuğu belirtir.