Atasözleri

Durûb-ı Emsâl-i Osmaniye'nin mukaddimesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, bu eser hakkında bazı bilgiler mevcuttur. Durûb-ı Emsâl-i Osmaniye, Şinasi (1826-1871) tarafından derlenip yazılan ilk Türk atasözleri kitabıdır. Eser, 3592 adedi Türkçe, 414'ü yabancı (64'ü Arapça, 226'sı Farsça, 122'si Fransızca, 2'si Latince) olmak üzere 4006 adet atasözü ve deyimi, konu başlıklarında (kişi adıyla ilgili olanlar, yer adıyla ilgili olanlar vb.) alfabetik sırayla ele almakta ve Osmanlı divan şiiri ile nesrindeki kullanılış şekillerini tespit etmektedir.

"İki kere 2 kaç eder?" atasözü, tersini savunmanın anlamsız, gerçeklerin açık, net ve kesin olduğunu ifade eder. Ayrıca, bu ifade, kurnazlık ve çıkarcı davranışları hicveden bir söz öbeği olarak da kullanılır.

Silginin kaleme öğüdü, "Yanlışları silmek, doğruları yazmak kadar değerlidir" şeklindedir. Bu öğüt, kalem ile silginin hikayesinde geçer. Daha sonra kalem, silgiye günden güne küçüldüğünü fark ettiğini söyler. Hikayenin sonunda silgi, kaleme hala ondan nefret edip etmediğini sorar.

Amerika'da en çok kullanılan atasözü hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, yaygın olarak kullanılan bazı atasözleri şunlardır: "The early bird catches the worm" (Erken kalkan kuş, solucanı kapar). "Rome wasn't built in a day" (Roma, bir günde inşa edilmedi). "Actions speak louder than words" (Eylemler, sözlerden daha etkilidir). "All's fair in love and war" (Aşkta ve savaşta her şey mübahtır). "When in Rome, do as the Romans do" (Roma'dayken Romalılar gibi yaşa).

"Her şeyin telafisi olur, kırılan kalbin telafisi olmaz" ifadesi, kalp kırmanın ve kalp kırmanın yol açtığı yaraların zor ya da imkansız bir şekilde onarılabileceğini ifade eder. Bu söz, aynı zamanda "kırılan kalbin tamiri mümkün olamaz" şeklinde de yorumlanabilir ve bu, kalbin ne kadar kırılgan bir yapıya sahip olduğunu ve büyük önem taşıdığını ifade eder. Ancak, kırılan kalbin onarılabileceği de düşünülmektedir.

"Aynı tas aynı hamam" deyimi, bir kişi, davranış şekli veya işleyiş biçiminin zamanla hiç değişmemesi, aynı kalması, gelişen şartlara ayak uyduramaması anlamına gelir. Örnek cümle: "Hayatımızda değişen hiçbir şey olmadı, aynı tas aynı hamam".

"Derdime dermanım yarim imiş" ifadesi, derdin dermanının yine insanda olduğunu ifade eder. Bu söz, çeşitli şairlerin dizelerinde yer alır: Niyâzi-î Mısrî: "Dermân arardım derdime, derdim bana dermân imiş". Aşık Veysel: "Derdim bana derman imiş". Nizamoğlu: "Yarim derdini ver bana, dermanın olayım senin". Bu sözler, derdin bir dostla paylaşılmasının onu azaltabileceğini ve sadık bir dostun derdin dermanı olabileceğini vurgular.

Gitmekle ilgili bazı atasözleri: Acele gitme belaya yetişirsin, yavaş gitme bela sana yetişir. Ya bu deveyi gütmeli, ya bu diyardan gitmeli. Deve Kâbe'ye gitmekle hacı olmaz. Ayranı yok içmeye, atla gider sıçmaya. Azdan az çoktan çok gider. Akşam ise yat, sabah ise git. Berk giden atın boku seyrek düşer. El elin nesine, gülerek gider yasına. Gitti ağalar paşalar, kellere kaldı köşeler. Akşama karşı gitme, tana karşı yatma.

"Daha kötü günlerimde oldu, her şey olacağına varacak" ifadesi, zorlukların zamanla çözüleceğine ve her şeyin doğal akışında bir sonuca ulaşacağına dair bir inancı ifade eder. Ancak, bu ifade aynı zamanda çaresizlik belirtisi olarak da yorumlanabilir. Atasözü olarak "Her şey olacağına varır" şeklinde de bilinir ve "alın yazısı" anlamına gelir.

Damlaya Damlaya Göl Olur atasözü ile ilgili resim çizimi yapmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Atasözü Seçimi: Her öğrenci veya grup, "Damlaya Damlaya Göl Olur" atasözünü alır. 2. Araştırma ve Anlama: Atasözünün anlamını araştırmaları ve anlamaları için süre verilir. 3. Resimleme: Öğrenciler, atasözünü bir resimle anlatan bir resim oluşturur. 4. Sunum: Her öğrenci, oluşturduğu resmi sınıfa sunar ve atasözünün anlamını açıklar. 5. Sınıf İçi Tartışma: Diğer öğrenciler, resimleri ve açıklamaları dinleyerek atasözünün anlamını tahmin etmeye çalışır. 6. Geri Bildirim ve Değerlendirme: Sınıf içindeki diğer öğrenciler, sunumları değerlendirir ve resimlerin atasözünün anlamını başarılı bir şekilde ifade edip etmediğine dair geri bildirimde bulunur. Örnek bir çizim için Pinterest'te "damlaya damlaya göl olur atasözü çizimi" araması yapılabilir. Ayrıca, mbsunu.com sitesinde bu atasözü ile ilgili boyama etkinliği PDF olarak indirilebilir.

"Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde" deyimi, ''günümüzden çok önce'' ve ''yıllar yıllar önce'' anlamına gelir. Sözlü edebiyatın içinde yer alan bu kalıplaşmış söz dizisi, sadece masalların başında okunur. TDK'ya göre, bu deyimde yer alan tüm kelimeler gerçek anlamı dışında kullanılmıştır. Örnek cümle: "Evvel zaman içinde kalbur saman içinde, bir köyde güzeller güzeli bir kız yaşarmış."

Atasözleri ve özlü sözlerden 20 tane örnek: 1. Atasözleri: Bin ölçüp, bir biçmeli. Düşüne düşüne görmeli işi, sonra pişman olmamalı kişi. Emek olmadan (emeksiz) yemek olmaz. Et tırnaktan ayrılmaz. Ev alma, komşu al. Gülme komşuna, gelir başına. Güneş balçıkla sıvanmaz. Her işin başı sağlık. Huy canın altındadır. İki cambaz bir ipte oynamaz. 2. Özdeyişler: Akıl akıldan üstündür. Almak kolay ödemek zordur. Ateş olmayan yerden duman çıkmaz. Bahar çiçeğiyle güzeldir. Bal yiyen baldan bıkar. Çocuk evin meyvesidir. Dağ dumansız insan hatasız olmaz. Göz görmeyince gönül katlanır. Herkes kaşık yapar ama sapını yapamaz. Ağaç yaş iken eğilir.

3. sınıf öğrencileri için atasözü hikayeleri içeren bazı kaynaklar: Mavi Kirpi Kitap'ın "Atasözleri ve Deyimler Hikayeleri" hikaye seti. "Her Güne Bir Atasözü 30 Gün" kitabı. Ayrıca, YouTube'da "Atasözlerini Öğreniyorum - 3. Sınıf - Atasözleri ve Anlamları - Eğitici Ders Videoları" başlıklı bir video da mevcuttur.

"Kurumuş söğütten düdük olmaz" sözü, eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e aittir. Bu söz, Hak İş Genel Başkanı Mahmut Arslan tarafından, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısına yönelik eleştirilerde bulunurken kullanılmıştır.

Ekonomi ile ilgili bazı atasözleri: Har vurup harman savurma. Damlaya damlaya göl olur. Ayağını yorganına göre uzat. Çoğu zarar, azı karar. Ak akçe kara gün içindir. İşten artmaz dişten artar. Sakla samanı, gelir zamanı. Paranın gittiğine bakma, işinin bittiğine bak. Battı balık yan gider. Haydan gelen huya gider.

"Topalla gezen aksamak öğrenir" atasözü, Ömer Asım Aksoy'un "Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 2" adlı eserinde yer almaktadır. Bu atasözü, insanların sık sık vakit geçirdiği kişilere benzediğini ve kötü insanlarla arkadaşlık edenlerin, eninde sonunda onların kötülüğünden nasibini alacağını anlatır.

"Edeple gelen lütufla gider" sözü, edepli bir şekilde içeri girenin, lütuf ve ihsanla uğurlanacağı anlamına gelir. Bu söz, aynı zamanda edepli olmanın önemini vurgular; edep, sevgiyi, saygıyı ve merhameti içine alan bir kavramdır ve doğuştan gelen bir özelliktir. Bu söz, özellikle tekke ve dergahların kapı girişlerinde yer alır. Aziz Mahmut Hüda-i Hz.'ne atfedilen bu söz, tasavvuf yolunda edepli olmanın temel ilkelerden biri olduğunu ifade eder.

"İyilik yap denize at" atasözü, karşılık beklemeden iyilik yapmayı ifade eder. Bu atasözünün kimin sözü olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, bu atasözü ile ilgili bir hikaye şu şekildedir: İyilik sever birisi, dağıtmak için bir sepet ekmek almış, ancak bir ihtiyaç sahibi bulamayınca deniz kenarına inmiş ve ekmekleri balıklara atmaya başlamıştır.

"Çamura taş atma, üstüne sıçrar" atasözü, atalarımıza ait bir sözdür. Bu atasözü, başkalarına zarar vermeye çalışan kişinin bu zararından en çok kendisinin etkileneceğini anlatır.

"Er dileyen er meydanına çıkar" ifadesinin anlamına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, "er meydanı" ifadesinin anlamları hakkında bilgi verilebilir. Er meydanı, TDK'ye göre üç farklı anlama sahiptir: 1. Güreş meydanı. 2. Kahramanlığın, cesaretin, güç ve yeteneğin gösterileceği yer. 3. Boy ölçüşülecek, yarışılacak durum.