Aşı

Tetanoz aşısı yapılmazsa, özellikle kirli yaralanmalar sonucunda ortaya çıkan tetanoz hastalığı ölümle sonuçlanabilir. Tetanozun bazı sonuçları: Yüksek ölüm riski: Yaygın tetanoz hastalığında hastaların %10-30’u uygulanan tedavilere rağmen kaybedilebilir. Kas spazmları ve kasılmalar: Çene kaslarında spazmlar ve sertlik, ense kaslarında sertlik, yutkunma zorluğu, karın kaslarında sertlik gibi belirtiler görülebilir. Ciddi komplikasyonlar: Enfeksiyon ilerlediğinde, solunum kaslarının etkilenmesi ve kalp ritminde bozukluk gibi hayati tehlike arz eden komplikasyonlar gelişebilir. Tetanoz aşısı, Clostridium tetani bakterisinin neden olduğu tetanoz hastalığına karşı koruma sağlar ve enfeksiyonun ciddi sonuçlarından korunmanın en etkili yoludur.

GSK (GlaxoSmithKline), ilaç, aşı ve tüketici sağlığı ürünleri alanında faaliyet gösteren çok uluslu bir şirkettir. GSK'nın yaptığı işler: Aşılar. Reçeteli ilaçlar. Tüketici sağlığı ürünleri. GSK, bilimsel araştırmaları ve yenilikçi ürünleri sayesinde beş kez Nobel Tıp Ödülü kazanmıştır.

Rapel doz aşı, pekiştirme aşısı anlamına gelir. Bazı aşıların bir kez uygulanması yeterli iken, bazı aşılar için daha fazla sayıda doz uygulanmasına ve pekiştirme (rapel) dozlarına ihtiyaç vardır. Rapel doz aşı, aşağıdaki durumlarda uygulanır: Antikor seviyesinin azalması. Bağışıklık sisteminin hatırlatıcıya ihtiyacı olması. Türkiye'de şu an inaktif aşı uygulaması olan; Sinovac aşısı 2 doz uygulanmış kişiler ya da BioNTech mRNA aşısı ile aşılanmış kişilerin süreleri dolduktan sonra 3. doz aşı uygulamalarını talep etmeleri mümkündür. Rapel doz aşı uygulaması ile ilgili en doğru bilgiyi, bir sağlık profesyonelinden almak gerekir.

Bexsero aşısı, yaşa göre farklı doz şemalarına sahiptir: 2-5 aylık bebekler: Üç doz (en az 1 ay arayla) ve 12-23 aylar arasında bir hatırlatma dozu. 6-11 aylık bebekler: İki doz (en az 2 ay arayla) ve 12-23 aylar arasında bir hatırlatma dozu. 12-23 aylık çocuklar: İki doz (en az 2 ay arayla) ve başlangıç kürü ile üçüncü doz arasında 12-23 aylık bir süre. 2-10 yaş arası çocuklar: İki doz (en az 1 ay arayla). 11 yaş ve üzeri ergenler ve yetişkinler: İki doz (en az 1 ay arayla). 50 yaş üstü yetişkinler için veri bulunmamaktadır. Aşının dozajı ve uygulama şekli, doktorun belirlediği özel aşı takvimine göre değişebilir.

Gençlik aşısı, cildin yaşlanma belirtilerini geciktirmek, nem dengesini artırmak ve kolajen üretimini tetiklemek için yapılan bir cilt yenileme tedavisidir. Gençlik aşısının bazı faydaları: Cildi derinlemesine nemlendirir. İnce kırışıklıkları azaltır. Cilt elastikiyetini artırır. Göz altı morluklarında azalma sağlar. Cilde doğal parlaklık ve sağlıklı bir görünüm kazandırır. Gençlik aşısı, 20 yaş üzerindeki tüm cilt tiplerine uygulanabilen bir yöntemdir. Medikal uygulamalar daima plastik cerrah veya dermatolog tarafından yapılmalıdır.

ATS (Aşı Takip Sistemi) üzerinden aşı yaptırma yetkisi, Türkiye'de kamu ve özel tüm doktorlara verilmiştir. Koronavirüs aşılamalarında, MHRS üzerine eklenen özel randevu butonu ile vatandaşlar istedikleri doktordan aşı randevusu oluşturup aşısını yaptırabilmektedir.

Hayır, aşı bandı ve aşı macunu aynı değildir. Aşı bandı, bitki gövdelerini birbirine sıkıca bağlayarak aşı işleminin başarılı bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Her iki ürün de bitki sağlığını desteklemek ve bitki hastalıklarıyla mücadele etmek için kullanılır, ancak farklı işlevlere sahiptirler.

Moderna aşısının koruma süresi, kişinin bağışıklık sistemine bağlı olarak değişiklik gösterebilir ve henüz net olarak belirlenememiştir. Ancak, yapılan bazı bilimsel araştırmalara göre, iki doz Moderna aşısı, ilk altı ay boyunca ağır hastalık, hastaneye yatış ve ölüm riskini önemli ölçüde azaltmaktadır. Bir grup bilim insanı, Moderna aşısının insan vücudunda COVID-19'a karşı yıllarca koruma sağlayabilecek güçlü bir bağışıklık reaksiyonu oluşturduğu yönünde deliller elde etmiştir. Aşıların koruma süresi hakkında en doğru bilgiyi, ilgili sağlık otoriteleri ve uzmanlar verebilir.

Moderna ve BioNTech aynı değildir, ancak her iki şirket de mRNA teknolojisi kullanarak COVID-19 aşısı geliştirmiştir. Moderna, 2010 yılında biyolog Derrick Rossi tarafından mRNA ile ilaç ve aşı üretmek amacıyla kurulmuştur. Her iki şirket de farklı finansal yapılara ve yönetim tarzlarına sahiptir. Özetle, Moderna ve BioNTech, mRNA aşısı geliştiren iki ayrı biyoteknoloji şirketidir.

ATS (Aşı Takip Sistemi) aşı giriş işlemi şu şekilde yapılır: 1. Barkod Okutma: Uygulanacak aşının barkodu okutulur. 2. Uygunluk Kontrolü: Aşı, bakanlık sistemlerinde son kullanım tarihi ve uygunluk açısından kontrol edilir. 3. Bildirim: Uygulama tarihi ve saati seçildikten sonra ATS bildirimi tamamlanır. Bulut Klinik gibi sistemler, bu süreci barkod okutarak ve uygunluk sorgulaması yaparak otomatikleştirebilir. ATS sistemine giriş için, sistemde kayıtlı e-posta adresine gönderilen şifre kullanılır.

5 cc'lik bir otomatik enjektör, 5 doz aşı yapabilir.

Hepatit B aşı kartı almak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. e-Nabız sistemine giriş yapın. 2. "Keşfet" menüsündeki "Aşı Takvimi" sekmesine tıklayın. 3. Açılan ekranda "Elektronik Aşı Kartını PDF Olarak İndir" butonuna basın. 4. Dosyayı indirdikten sonra çıktı olarak alabilirsiniz. Alternatif olarak, aşı kartı Hayat Eve Sığar (HES) uygulaması üzerinden de alınabilir. Ayrıca, aşılamadan sonra sağlık personelinden aşı kartı istenebilir. Aşı kartı, kişinin yaptırdığı aşıları ve aşı tarihlerini gösteren resmi bir belgedir.

Moderna aşısı, Amerika Birleşik Devletleri menşeili bir biyoteknoloji şirketi olan Moderna, Inc. tarafından geliştirilmiştir.

Novak Djokovic'in yasaklanma sebebi, Avustralya'ya giriş için gereken aşı şartını karşılamaması olarak belirtilmiştir. Djokovic, vize muafiyeti almasına rağmen, daha önce hastalık geçirmiş olmanın aşısızlığa istisna sayılmadığı gerekçesiyle ülkeye kabul edilmemiştir. Ayrıca, Avustralya Federal Mahkemesi'nin kararına göre, Djokovic'in aşı karşıtlığı ile ilgili düşüncelerinin, özellikle genç ve kolay etkilenen bireyleri cesaretlendirme riski taşıdığı belirtilmiştir.

Kuduz aşısı olduktan sonra ne yememeniz gerektiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, kuduz aşısı olduktan sonra görülebilecek yan etkiler arasında mide bulantısı da bulunmaktadır. Kuduz aşısı sonrası yan etkilerle karşılaşmamak veya yan etkileri hafifletmek için, doktorun önerdiği aşı takvimine eksiksiz bir şekilde uymak ve aşı sonrası olası yan etkiler için bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir. Kuduz aşısı sonrası beslenme ile ilgili bir kısıtlama bulunmadığından, dengeli ve sağlıklı bir diyet uygulanması önerilir. En doğru bilgi için bir sağlık uzmanına danışılması tavsiye edilir.

ATS (Aşı Takip Sistemi), Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen ve Türkiye genelinde soğuk zincirle taşınan aşı ve anti serumların tüm süreçlerini gerçek zamanlı olarak izleyen bir sistemdir. ATS'nin bazı işlevleri: Aşıların uygulanabilirliğini kontrol etme. Sıcaklık kontrolü. Stok yönetimi.

Türkiye'de çocukluk aşıları dahil, aşı uygulaması zorunlu değildir. Ancak, zorunlu aşı uygulamasının getirilmesi Anayasa, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi kapsamında mümkün görülebilir. Anayasa'nın 17. maddesi, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamayacağını ve rızası olmadan bilimsel veya tıbbi deneylere tabi tutulamayacağını belirtir. İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'nin 8. maddesi, zorunlu aşı uygulamasını özel hayata ve aile hayatına saygı kapsamında değerlendirir. Şu an için, COVID-19 aşısı hakkında aşılamanın herkes için zorunlu olduğuna dair bir açıklama bulunmamaktadır.

Aşı, belirli bulaşıcı hastalıklara karşı bireyleri korumak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek amacıyla geliştirilmiş biyolojik bir üründür. Aşıların çalışma prensibi: Aşı, vücuda enjekte edildiğinde veya ağız yoluyla verildiğinde, bağışıklık sistemini uyarır. Bağışıklık sistemi, aşıdaki zayıflatılmış veya öldürülmüş mikroorganizma ya da toksinleri bir tehdit olarak tanır ve yok eder. Vücut, bu mikropla gelecekte karşılaştığında, önceden geliştirdiği savunma sistemini kullanarak mikropla savaşır ve kişi hastalığa yakalanmaz. Aşılar, profilaktik (gelecekteki bir enfeksiyonun etkilerini önlemek veya iyileştirmek için) veya terapötik (kanser gibi bir hastalıkla savaşmak için) olabilir.

e-Devlet üzerinden aşı takibi yapmak için şu adımlar izlenebilir: 1. e-Devlet sistemine, e-Devlet şifresi, mobil imza, elektronik imza veya T.C. kimlik kartı ile giriş yapılır. 2. Ana sayfada yer alan "Sağlık Bakanlığı" bölümüne tıklanır. 3. "Okul Çağında Yapılan Aşı Bilgileri Sorgulama" hizmeti seçilir. Aşı bilgilerini e-Nabız üzerinden görüntülemek için ise T.C. kimlik numarası ve e-Nabız şifresi ile sisteme giriş yapılabilir. Ayrıca, 2023'e "Aşıla" yazarak SMS atmak da aşı sorgulama için kullanılabilir. Aşı takibi için kullanılan diğer bir uygulama da T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen Aşıla Mobil Uygulaması'dır.

Louis Pasteur, kuduz aşısını şu şekilde buldu: Virüs üzerinde çalışma: Pasteur, kuduz virüsünün sinir sistemine saldırdığını ve ölümcül bir enfeksiyona yol açtığını keşfetti. Zayıflatma yöntemi: Virüsü laboratuvarda özel bir yöntemle zayıflattı. Hayvan deneyleri: Bu yöntemi önce tavşanlar üzerinde denedi. İnsan uygulaması: 6 Temmuz 1885'te, kuduz bir köpek tarafından ısırılan 9 yaşındaki Joseph Meister'a kuduz aşısını uyguladı. Pasteur, bu çalışmaları Fransız bakteriyolog Pierre Paul Émile Roux ile birlikte yürütmüştür.