Urfa Kalesi'nin hikayelerinden biri, Hz. İbrahim ile ilgilidir 35. Efsaneye göre, Nemrut bir gece rüyasında tahtının yıkılacağını görür ve bunun üzerine yeni doğan bir çocuğun Nemrut’un krallığını yıkarak tek tanrılı bir dini yaymaya başlayacağını söyleyen müneccimlere haber salar 3. Nemrut, harekete geçerek tüm çocukları öldürtür ancak Hz. İbrahim, annesi tarafından bir mağarada gizlenir 3.

Zaman içinde İbrahim büyür ve yöre halkını tek tanrı inancına davet eder 3. Putları kırmaya başlar ve bu sebeple Nemrut tarafından cezalandırılmasına karar verilir 3. Nemrut, Hz. İbrahim'i mancınıkla günümüzde Balıklı Göl’ün olduğu yerdeki büyük ateşe atılmak üzere Urfa Kalesi’ne getirir 3. Hz. İbrahim, kaleden ateşe doğru mancınıkla atılır 3. Ancak Allah’ın emri ile ateş suya, yanan odunlar ise balıklara dönüşür ve böylece Balıklı Göl oluşur 35.

Urfa Kalesi, bu efsane ile birlikte dini yönden çok özel bir anlam kazanır ve kutsal sayılan özel bir kale haline gelir 35.

Urfa Kalesi'nin yapım tarihi tam olarak bilinmese de, kalenin büyük bir kısmının Roma dönemine ait olduğu düşünülmektedir 5. Edessa Krallığı döneminde inşa edildiği düşünülen kale, tarih öncesi çağlardan itibaren yerleşim yeri olarak kullanıldığı bilinen kaleye, Emevi ve Bizanslılar döneminde onarım yapılmış, Osmanlılar döneminde ise bazı eklemeler yapılmıştır 5.