Refik Halit Karay'ın "Koca Öküz" hikayesinde, Hacı Mustafa adlı bir adamın öküzüyle olan trajik ilişkisi üzerinden bazı temaları işlemektedir. Hikayede anlatılan ana mesajlar şunlardır: 1. Yoksulluk ve Adaletsizlik: Hacı Mustafa'nın öküzü, onun geçim kaynağıdır ve bu hayvanın çalışmaması, adamın çaresizliğini ve yoksulluğunu yansıtır. 2. Toplumsal Eleştiri: Karay, hikayede köy ağalarının gücünü ve adaletsizliklerini eleştirir. 3. Umudun Tükenmesi: Hikayenin sonunda, Hacı Mustafa'nın öküzün kesilmeye götürülürken canlanması, bir anlamda umutsuzluğun ardından gelen küçük bir kurtuluş umudunu simgeler.