Esnaf ve sanatkârların Osmanlı Devleti'ne katkıları şunlardır: Ekonomik canlanma: Esnaf ve sanatkârlar, ekonomik hayatın önemli bir parçasıydı ve ticari faaliyetlerin yürütülmesinde büyük rol oynadılar. Üretim ve kalite kontrolü: Loncalar, üretimde kalite kontrolü yaparak standartların korunmasını sağladı. Sosyal yardımlaşma: Esnaf cemiyetleri, ihtiyaç sahiplerine yardım eder, cenaze merasimleri düzenler ve dul-yetimleri korurlardı. Vergi toplama: Esnaf, vergileri toplamakta ve devletle halk arasında aracılık yapmakta yardımcı olurdu. Sermaye birikimi: Esnaf, sermayelerini geliştirerek ekonomik büyümeyi destekledi. Kültürel etkileşim: Esnaf ve sanatkârlar, farklı mesleklerden insanlarla etkileşimde bulunarak kültürel alışverişi teşvik etti.