İvazlı ve ivazsız işlemler, hukuki işlemlerin maddi karşılığı olup olmamasına göre yapılan sınıflandırmalardır. - İvazlı işlemler: Taraflardan birinin edimine karşılık olarak, diğer tarafın da bir yük altına girdiği işlemlerdir. - İvazsız işlemler: Karşı edimin olmadığı, yani taraflardan birinin yükümlülük altına girmesine rağmen diğer tarafın bir yükümlülüğünün bulunmadığı işlemlerdir.