Tabiî hakim ve kanunî hakim kavramları, mahkemelerin kuruluş ve görevlerinin belirlenmesinde farklı ilkelere işaret eder. Tabiî hakim ilkesi, yargılanacak uyuşmazlığın gerçekleşmesinden önce, yürürlükte bulunan kanunlar aracılığıyla görevi ve yetkisi belirlenmiş olan mahkemenin hakimini ifade eder. Kanunî hakim ilkesi ise, mahkemelerin veya hakimlerin görev ve yetkilerinin kanunla belirleneceğini ifade eder.