İrat geliri, iki ana kategoride değerlendirilir: gayrimenkul sermaye iradı ve menkul sermaye iradı. 1. Gayrimenkul Sermaye İradı: Bu gelir, gayrimenkullerin kiraya verilmesi sonucu elde edilir ve hesaplanırken şu adımlar izlenir: - Gayrisafi Hasılat: Kiraya verilen mal veya hakların bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin toplamıdır. - İndirilecek Giderler: Aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, idare giderleri, sigorta giderleri gibi giderler gayrisafi hasılattan indirilir. - Safi İrat: Gayrisafi hasılattan indirilecek giderler çıkarıldıktan sonra kalan farktır. 2. Menkul Sermaye İradı: Bu gelir, nakdi sermaye veya para ile temsil edilebilen değerlerden elde edilir ve hesaplamada şu unsurlar dikkate alınır: - Gelirlerin Toplanması: Her türlü hisse senetlerinin kâr payları, iştirak hisselerinden doğan kazançlar, tahvil faizleri gibi gelirler toplanır. - Vergi Kesintisi: Belirli gelirler için stopaj yoluyla vergi kesintisi yapılmışsa, bu vergiler nihai vergi olarak kabul edilir ve beyanname verilmesi gerekmez. İrat gelirlerinin vergilendirilmesi için yıllık beyanname verilmesi gerekebilir.