• Buradasın

    Ünlü ve ünsüz daralması nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Ünlü daralması, Türkçede "a" veya "e" ünlüleriyle biten fiil kök veya gövdelerine şimdiki zaman eki (-yor) getirildiğinde, kelime sonundaki ünlülerin daralarak "ı", "i", "u" veya "ü" ünlülerinden birine dönüşmesidir 124.
    Ünsüz daralması hakkında bilgi bulunamadı.
    Bazı örnekler:
    • sakla + yor > saklıyor 1;
    • dile + yor > diliyor 1;
    • kutla + yor > kutluyor 1;
    • gözle + yor > gözlüyor 1.
    Olumsuzluk eklerindeki "a" ve "e" ünlüleri de her zaman daralır:
    • yazma + yor > yazmıyor 1;
    • gelme + yor > gelmiyor 1.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. egitim.com
        1
      2. gysakademi.com
        2
      3. edebiyatfatihi.net
        3
      4. turkdiliveedebiyati.com
        4
      5. yeninesilturkce.com
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    Ünlü ile ünsüz arasındaki fark nedir?

    Ünlü (sesli) harfler ve ünsüz (sessiz) harfler arasındaki temel fark, seslerin ağızdan çıkarken bir engele uğrayıp uğramamasıdır. Ünlü harfler, ağızdan çıkarken herhangi bir ses engeline takılmadan çıkarlar. Ünsüz harfler, tek başına söylenemeyen, ancak bir ünlü harf yardımıyla sese dönüşebilen harflerdir.
    5 kaynak

    Ünlü daralması ve ünlü düşmesi aynı şey mi?

    Ünlü daralması ve ünlü düşmesi farklı ses olaylarıdır. Ünlü daralması, Türkçede "a" ve "e" geniş ünlüleri ile biten fiillere "-yor" eki getirildiğinde, bu ünlülerin daralarak "ı", "i", "u" veya "ü" dar ünlülerine dönüşmesi durumudur. Ünlü düşmesi ise, son hecesinde dar ünlü bulunan (ı, i, u, ü) bir kelime ünlüyle başlayan bir ek aldığında, son hecedeki dar ünlünün düşmesidir.
    5 kaynak

    Ünlü daralmasına örnek cümleler nelerdir?

    Ünlü daralmasına örnek cümleler: Ağla-yor → ağlıyor. Anla-yor → anlıyor. Ara-yor → arıyor. Başla-yor → başlıyor. Bekle-yor → bekliyor. Dile-yor → diliyor. Düşle-yor → düşlüyor. Hopla-yor → hopluyor. İzle-yor → izliyor. Oyna-yor → oynuyor. Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan ek aldıklarında bu fiillerdeki a, e ünlülerinde söyleyişte yaygın bir daralma (ı ve i’ye dönme) eğilimi görülür. Örnekler: başlayan, yaşayacak, atlayarak, saklayalı, atmayalım. gelmeyen, izlemeyecek, gitmeyerek, gizleyeli, besleyelim. "Demek" ve "yemek" fiillerinde, söyleyişteki i ünlüsü yazıya da geçirilir. Örnekler: diyen, diyerek, diyecek, diyelim, diye. yiyen, yiyerek, yiyecek, yiyelim, yiye, yiyince.
    5 kaynak

    Ünlü türemesi ve ünsüz türemesi nedir?

    Ünlü türemesi ve ünsüz türemesi, kelimelerin çekimlenmesi veya türetilmesi sırasında yeni seslerin eklenmesi olayını ifade eder. Ünlü türemesi, kelimenin yapısına eklenen ekler sonucunda kelime içinde yeni bir ünlü sesinin oluşması durumudur. Örnekler: - dar + cık → daracık: "dar" kelimesine "-cık" eki eklenmesiyle "a" ünlüsü türemiştir. - az + cık → azıcık. Ünsüz türemesi ise, kelimenin yapısına eklenen ekler veya kelimenin başka bir kelimeyle birleşmesi sonucu yeni bir ünsüz sesinin oluşması durumudur. Örnekler: - af + etmek → affetmek: "af" kelimesine "etmek" fiili eklenmesiyle, kelimenin içinde yeni bir "f" ünsüzü türemiştir. - zan + ım + ca → zannımca.
    5 kaynak

    Ünlü ve ünsüz benzeşmesine örnek cümleler nelerdir?

    Ünlü Benzeşmesi (Uyumu) Örnek Cümleler: Çaydanlık kelimesinde ilk hecedeki ünlü harf kalın ünlü harf olduğu için sonraki ünlü harfler de kalın ünlü harftir. Kitaplık kelimesinde ilk ünlü harf ince olduğu için sonraki gelen ünlü harfler kalındır, bu nedenle ünlü benzeşmesi yoktur. Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşmesi) Örnek Cümleler: Dolapta kelimesinde "dolap" kelimesi sert ünsüzle bittiği için "ta" eki sert ünsüzle başlamıştır. Kitapçı kelimesinde "kitap" kelimesi sert ünsüzle bittiği için "çı" eki sert ünsüzle başlamıştır. Hafifçe kelimesinde "hafif" kelimesi sert ünsüzle bittiği için "çe" eki sert ünsüzle başlamıştır.
    5 kaynak

    Ünlü düşmesi ve ünlü daralması nasıl ayırt edilir?

    Ünlü düşmesi ve ünlü daralması arasındaki fark şu şekilde ayırt edilebilir: 1. Ünlü Düşmesi: - İki heceli kelimelerde görülür. - Ünlüyle başlayan ek alındığında, ikinci hecedeki dar ünlü (ı, i, u, ü) düşer. - Örnekler: ağız / ağzı, gönül / gönlünüz. 2. Ünlü Daralması: - "-e", "-a" ünlüsüyle biten fiillere "-yor" eki geldiğinde meydana gelir. - Bu durumda "-e", "-ı", "-i", "-u", "-ü" şeklinde daralır. - Örnekler: bekle + yor → bekliyor, anla + yor → anlıyor. Özetle, ünlü düşmesi genellikle iki heceli kelimelerde ve ünlüyle başlayan eklerde görülürken, ünlü daralması "-e", "-a" ünlüsüyle biten fiillere "-yor" eki geldiğinde meydana gelir.
    5 kaynak

    Ünlü ve ünsüz benzeşmesi nasıl ayırt edilir?

    Ünlü ve ünsüz benzeşmesi arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Ünlü benzeşmesi, bir hecedeki ünlülerin diğer hece veya hecelerdeki ünlüleri kendisine benzetmesidir. Ünsüz benzeşmesi, bir sözcükteki ünsüzlerin; oluşum noktası, nitelik ve/veya nicelik bakımından bir başka sese benzemesidir. Özetle: - Ünlü benzeşmesi: Ünlülerin birbirine benzemesi. - Ünsüz benzeşmesi: Ünsüzlerin birbirine benzemesi.
    5 kaynak