• Buradasın

    Ünlü daralmasına örnek cümleler nelerdir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Ünlü daralmasına örnek cümleler:
    • Ağla-yor → ağlıyor 15.
    • Anla-yor → anlıyor 15.
    • Ara-yor → arıyor 1.
    • Başla-yor → başlıyor 15.
    • Bekle-yor → bekliyor 15.
    • Dile-yor → diliyor 15.
    • Düşle-yor → düşlüyor 1.
    • Hopla-yor → hopluyor 15.
    • ** İzle-yor → izliyor** 15.
    • Oyna-yor → oynuyor 15.
    Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan ek aldıklarında bu fiillerdeki a, e ünlülerinde söyleyişte yaygın bir daralma (ı ve i’ye dönme) eğilimi görülür 3. Ancak söyleyişteki ı, i ünlüleri yazıya geçirilmez 3.
    Örnekler:
    • başlayan, yaşayacak, atlayarak, saklayalı, atmayalım 3.
    • gelmeyen, izlemeyecek, gitmeyerek, gizleyeli, besleyelim 3.
    "Demek" ve "yemek" fiillerinde, söyleyişteki i ünlüsü yazıya da geçirilir 34.
    Örnekler:
    • diyen, diyerek, diyecek, diyelim, diye 34.
    • yiyen, yiyerek, yiyecek, yiyelim, yiye, yiyince 34.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. dersturkce.net
        1
      2. cnnturk.com
        2
      3. dilbilgisi.net
        3
      4. sorumatik.co
        4
      5. bikifi.com
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    Ünlü daralması ve ünlü değişimi aynı şey mi?

    Hayır, ünlü daralması ve ünlü değişimi aynı şey değildir. Ünlü değişimi, kelime köklerinde ses değişmesine nadiren rastlanır ve yalnızca "sen" ve "ben" zamirlerine yönelme hali eki eklendiğinde meydana gelir. Ünlü daralması ise, -e, -a ünlüsüyle biten fiillere -yor eki geldiğinde bu kelimelerde daralma meydana gelmesi ve -ı, -i, -u, -ü şeklinde değişmesidir. Örnekler: bekle + yor → bekliyor (e daralarak i olur); anla + yor → anlıyor (a daralarak ı olur); dile + yor → diliyor.
    5 kaynak

    Değil neden ünlü daralması?

    "Değil" kelimesi, ünlü daralmasına uğramaz çünkü bu tür bir daralma, sadece "a" ve "e" harfleriyle biten kelimelerde, -yor eki geldiğinde gerçekleşir.
    5 kaynak

    Ünlü daralmasına neden olan ekler?

    Ünlü daralmasına neden olan ekler şunlardır: -yor şimdiki zaman eki; -ma/-me olumsuzluk ekleri. Ayrıca, "de-" ve "ye-" fiil köklerine gelecek zaman, istek kipi, sıfat-fiil ve zarf-fiil eki getirildiğinde veya başka bir ek getirilip de araya "-y-" kaynaştırma harfi girdiğinde, bu seslerde (a, e) daralma olur. Örnekler: sakla + yor > saklıyor; dile + yor > diliyor; koşma + yor > koşmuyor.
    5 kaynak

    Ünlü daralması nedir örnek?

    Ünlü daralması, Türkçede geniş ünlülerin (a, e) dar ünlülere (ı, i, u, ü) dönüşmesi şeklinde gerçekleşen bir ses olayıdır. Örnekler: sakla + yor > saklıyor; dile + yor > diliyor; kutla + yor > kutluyor; gözle + yor > gözlüyor; yazma + yor > yazmıyor; gelme + yor > gelmiyor; koşma + yor > koşmuyor; öpme + yor > öpmüyor. Ayrıca, "de-" ve "ye-" fiil köklerine gelecek zaman, istek kipi, sıfat-fiil ve zarf-fiil eki getirildiğinde veya başka bir ek getirilip de araya "-y-" kaynaştırma harfi girdiğinde, bu seslerin (a, e) daralarak ı, i, u, ü olduğu görülür: de-yor > diyor; ye-en > yiyen; de-e-lim > diyelim; ne-ye > niye.
    5 kaynak

    Ünlü daralmasında hangi eklere bakılır?

    Ünlü daralmasında dikkat edilen ekler şunlardır: -yor şimdiki zaman eki; -ma/-me olumsuzluk ekleri; -ecek/-acak gelecek zaman ekleri (konuşma dilinde daralsa bile yazılışta daralma olmaz). Örnekler: sakla + yor > saklıyor; dile + yor > diliyor; koşma + yor > koşmuyor. Tek heceli olan "demek" ve "yemek" fiillerinde ise "y" kaynaştırma ünsüzü geldiğinde "e" harfi hem okunuşta hem de yazılışta "i"ye dönüşür. de + y + ecek > diyecek; ye + y + en > yiyen.
    5 kaynak

    Dar ünlüler hangileri?

    Dar ünlüler, Türkçede "ı", "i", "u" ve "ü" harfleridir. Örnekler: kul; gül; kış; ilim; umut.
    5 kaynak

    Ünlü daralması ve ünlü düşmesi aynı şey mi?

    Ünlü daralması ve ünlü düşmesi farklı ses olaylarıdır. Ünlü daralması, Türkçede "a" ve "e" geniş ünlüleri ile biten fiillere "-yor" eki getirildiğinde, bu ünlülerin daralarak "ı", "i", "u" veya "ü" dar ünlülerine dönüşmesi durumudur. Ünlü düşmesi ise, son hecesinde dar ünlü bulunan (ı, i, u, ü) bir kelime ünlüyle başlayan bir ek aldığında, son hecedeki dar ünlünün düşmesidir.
    5 kaynak