Herakleitos'un diyalektik düşüncesi, evrendeki zıt güçlerin önemine ve bunların gelişimdeki rolüne vurgu yapar. Temel ilkeleri: Ana madde olarak ateş: Herakleitos'a göre evren, ana maddesi ateş olan bir yapıdır; her şey ateşten çıkar ve yok olup tekrar ateşe döner. Değişim ve akış: Her şey sürekli akar ve değişir; değişmeyen tek şey değişimdir. Zıtların birliği ve savaşı: Evren, zıtlıkların savaşı sayesinde uyum sağlar; her şey çatışma ile oluşur. Logos: Değişim, logos adı verilen evrensel bir yasaya göre gerçekleşir ve bu yasa, evrende dengeyi sağlar. Herakleitos, bu düşünceleriyle diyalektiğin gerçekliğin temel işleyişiyle ilgili bir ilkeye dönüşmesinin öncüsü olarak kabul edilir.
