Kayaçlarda fiziksel ve kimyasal ayrışma nasıl oluşur?
Kayaçlarda fiziksel ve kimyasal ayrışma iki ana kategoride gerçekleşir: 1. Fiziksel (Mekanik) Ayrışma: Kayaçların kimyasal yapıları değişmeden, yalnızca fiziki yapılarında görülen parçalanma, ufalanma ve ayrışma olaylarıdır. - Donma-Çözülme: Suyun kayaç yüzeyindeki çatlaklara girip donarak hacim genişlemesi yoluyla kayacın parçalanması. - Isı Farklılaşması: Günlük ısı farklarının yüksek olduğu yörelerde, ani sıcaklık artış ve düşüşleri kayaç yüzeyindeki minerallerin bağlayıcılığını azaltarak ufalanmaya yol açar. - Bitki Kökleri: Bitki kökleri kayaç çatlaklarına girip genişleyerek kayaların ufalanmasına katkıda bulunur. 2. Kimyasal Ayrışma: Kayaçların su, oksijen ve diğer kimyasallarla tepkimeye girerek mineral yapılarının değişmesi sürecidir. - Oksidasyon: Kayaç bileşimindeki minerallerin oksijenle birleşmesi sonucu meydana gelen kimyasal değişimdir. - Karbonasyon: Karbondioksitin kayaç mineralleri üzerinde yol açtığı kimyasal değişimdir. - Hidroliz: Kayaç yapısında suyun etkisiyle meydana gelen reaksiyon ve kimyasal değişmelerdir.
Kayaçlarda fiziksel ve kimyasal ayrışma nasıl oluşur?