Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Fox TV'nin "Çağla ile Yeni Bir Gün" adlı sağlık programının sezon final bölümüdür. Programda sunucu Çağla Şikel, Profesör Doktor Gürkan Kubilay, Doçent Dr. Arzu Yurci ve diğer uzmanlar yer almaktadır.
- Program, izleyicilerin sorduğu sağlık sorularını ele alarak sezon finali formatında ilerlemektedir. İçerikte stres, baş ağrısı, sağlıklı beslenme, kilo verme, tüp bebek tedavisi, gıda israfı ve yaşlanmaya neden olan beslenme alışkanlıkları gibi konular ele alınmaktadır. Ayrıca ev yapımı kokoreç ve köfte tarifleri gösterilmekte ve programın sonunda sağlık çalışanlarına saygı mesajları paylaşılmaktadır.
- Programda vücut ağırlığının dört temel bileşeni, doğru beslenmenin önemi, zayıflama tedavisinin en az bir yıl sürmesi gerektiği, tüp bebek tedavisindeki başarı faktörleri ve yaz için özel zayıflama yöntemi olan CİMS (Cins Yöntemi) gibi pratik bilgiler sunulmaktadır. Ayrıca Türkiye'deki gıda israfı sorunu (günde 5 milyon ekmek, yılda 220 milyar liralık gıda israfı) ve yaşlanmaya neden olan besinler hakkında uyarılar da yer almaktadır.
- Programın Tanıtımı
- Programın sezon finali olarak sunulduğu ve dördüncü sezonun sonuna ulaşıldığı belirtiliyor.
- Programda sezon boyunca izleyicilerin sorduğu soruların cevaplanması planlanıyor.
- Mutfağın kokoreç lezzetini Oğuzhan'ın da katıldığı belirtiliyor.
- 00:59Stres ve Alerji İlişkisi
- Aşırı stres ve kafa karışıklığı sadece psikolojik sorunlarla ilgili olmayabilir.
- Şiddetli bir alerjik reaksiyon, ciltte belirgin bir belirti olmadan bile stres veya kafa karışıklığı gibi belirtilere yol açabilir.
- Parfüm, ev tozları veya belirli besinlerden sonra yaşanan stres durumlarını gözlemlemek önemlidir.
- 02:04Baş Ağrısı Sorunu
- Nedeni bulunamayan şiddetli baş ağrıları konusu ele alınıyor.
- Nörolojik araştırmalar genellikle gerilime bağlı olarak değerlendiriliyor.
- Bu tür baş ağrısının nedeni olarak neyin eksikliği olabileceği belirtiliyor.
- 02:21Susuzluk ve Sağlık
- Susuzluk baş ağrısının önemli nedenlerinden biri olabilir, bu durumda su içimizi artırarak iyileşebiliriz.
- Su içmenin zamanı önemlidir, ancak karpuz, kabak, çilek ve salata gibi besinlerin içerdikleri suyu içtiğimiz suya eklememeliyiz.
- Kadınlarda yedi, erkeklerde dokuz bardak su içmenin altına düşmemesi gerekir, kışın kereviz ve karnabahar gibi besinler de su içmeye yardımcı olur.
- 04:04Çay ve Kahve Kullanımı
- Susuzluk durumunda sadece su içmek yeterli değildir, çay ve kahve gibi idrar söktürücü içecekleri azaltmak gerekir.
- Kahve tüketimi, özellikle kadınlar için alışveriş isteğini artırabilir ve daha fazla alışverişe yönlendirebilir.
- Çay ve kahve fazla tüketildiğinde idrar söktürücü etki göstererek susuzluğu devam ettirir.
- 06:06Karaciğer Yağlanması ve Bağırsak Bakterileri
- Karaciğerdeki yağlanmanın en büyük nedeni genellikle kötü beslenmedir ve bağırsak bakterileri bu durumu engellemek için faydalıdır.
- Sağlıkli beslenme, şeker ve tuz miktarını azaltmak, kan şekerini düzenlemek, organlardaki yağ birikimini azaltmak ve enflamasyonu düşürmektedir.
- Akdeniz tipi beslenme ve bağırsak bakterilerinin artması, üç ay içinde karaciğer yağlanmasını gidermeye yardımcı olabilir.
- 08:51Yürüyüş ve Kilo Verme
- Bir saat yürüdükten sonra tartıda görülen kilo kaybı genellikle vücut suyunun kaybından kaynaklanır.
- Bir saat yürüyüşte yaklaşık 30 gram, bisiklet sürerken ise 40 gram yağ yakılır.
- Düzenli yürüyüş (her gün 45 dakika) bir hafta boyunca sadece 300 gram yağ kaybına neden olur, bu da vücut ağırlığını önemli ölçüde etkilemez.
- 11:53Vücut Komponentleri ve Kilo Değişimi
- Vücutta yaklaşık üç ile dört kilo kemik bulunur ve bu miktar kişiden kişiye en fazla bir kilo kadar fark gösterebilir.
- Vücutun yüzde altmış-altmışbeş'i su olup, günlük kilo değişikliklerinin büyük kısmı su kaybı veya kazanımıyla ilgilidir.
- Kadınlar stres durumunda bir litre, erkekler ise yarım litre su tutabilir, bu nedenle kadınlar kilo değişikliklerinde daha fazla etkilenebilir.
- 12:37Yağ Miktarı ve Kilo Değişimi
- Bir günde maksimum ikiyüz gram yağ kazanılabilir veya verilebilir, bu da günlük kilo değişiminin üst sınırıdır.
- Kadınların vücudunda normal yağ miktarı oniki ile yirmiiki-yirmiüç kilo arasında olup, bu değerden fazlası yağlanma olarak kabul edilir.
- Erkeklerde de onsekiz kilonun üstünde yağ miktarı istenmez, özellikle sporcular için bu değer daha düşüktür.
- 14:23Kilo Ölçümü ve Tartı Kullanımı
- Sabah ve akşam arasında kilo değişikliği normaldir, bu genellikle su kaybı veya kazanımıyla ilgilidir.
- Günde yüzelli-ikiyüz gramın üzerinde kilo değişimi olmaz, bu nedenle saat başı tartıya çıkarak kilo değişikliği ölçmek anlamsızdır.
- Tartıya haftada bir veya iki haftada bir çıkmak daha faydalıdır, çünkü saatte altı gram gibi küçük değişiklikleri ölçmek imkansızdır.
- 15:54Programın Sonu ve Diğer İçerikler
- Program dört sezondur devam etmiş ve sezon finali olarak kapatılıyor.
- Programda çeşitli yemekler hazırlanıyor, örneğin sosunda krema, beşamel ve mantar kullanılıyor.
- Programda farklı aktiviteler ve etkinlikler gerçekleştiriliyor, örneğin tablolar çizme ve fiziksel egzersizler yapılıyor.
- 22:43Programın Sonu ve Teşekkürler
- Sunucu, programın uzun ve yoğun olduğunu, izleyicilere teşekkür ettiğini belirtiyor.
- Programın yaklaşık iki saat sürdüğünü ve bu da yaklaşık doksan gün boyunca durmadan çalışmanın karşılığı olduğunu söylüyor.
- Ekip üyeleriyle alkışlaşıyor ve onların gecelerini gündüzlerine kattıklarını, çok güzel programlar hazırladıklarını vurguluyor.
- 23:39Sosyal Yayıncılık Değerlendirmesi
- Programın ciddi bir sosyal yayıncılık yaptığını, özellikle doktorların sunduğu bilginin seyirciler için çok önemli olduğunu belirtiyor.
- Google'da araştırılarak bulunacak şeyler değil, doktorların tecrübesini anlattıklarını vurguluyor.
- Meme kanseri, kolon kanseri teşhislerini erken koyduklarını ve beyin kanaması gibi ciddi durumları engellediklerini ifade ediyor.
- 24:25Bağırsak Bakterileri ve Kalori Alımı Hakkında Bilgi
- "Az kalori alarak bağırsak bakterileri arttırabilir miyim?" sorusuna "hayır" cevabını veriyor.
- "Az yiyen kilo alır, çok yiyen kilo verir" şeklinde bir görüşünü ısrarla tekrarlıyor.
- Bağırsak bakterisinin besin kalitesine bakıp miktarına bakmadığını, kaliteli besin alındığında yararlı bağırsak bakterilerinin arttığını açıklıyor.
- 25:03Doğru Beslenme Taktiği
- Az yiyerek kilo verilemeyeceğini, önemli olanın doğru besinleri doğru zamanda yemek olduğunu vurguluyor.
- Az kalori alarak kilo verildiğinde bağırsak bakterilerinin mahvolduğunu ve daha sonra kilo verilmesinin zorlaştığını açıklıyor.
- Düğün gibi acil durumlarda kilo verme yöntemlerinin sonradan kilo verilmesini zorlaştırdığını belirtiyor.
- 25:53Kilo Verme ve Zayıflama Tedavisi
- Kilo vermek isteyen bir kişi dört temel şeye bakmalıdır: bağırsak bakterileri, insülin direnci, D vitamini ve tiroid.
- Zayıflama tedavisi bir seneden önce bitmez; beş kilo fazlalığın da olsa elli kilo fazlalığın da olsa bu problemleri düzeltmek için en az bir yıla ihtiyaç vardır.
- Bir seneden önce bitirdiğiniz her zayıflama tedavisi başınıza bela olacak.
- 27:30Meyve ve Stres İlişkisi
- Günde 470 gram meyve yiyenler 230 gram meyve yiyenlere göre daha az stresli oluyor.
- Bu çalışma Avustralya'da 26 yaşından 91 yaşına kadar yaklaşık 8600 kişiye uygulanmış.
- Sırf meyve yiyerek yapılan diyetler kabul edilmemeli çünkü vücut fazla fruktoz alıyor ve fruktoz karaciğerin yağı yok etme becerisini bozuyor.
- 29:29Prebiyotikler ve Anksiyete
- Probiyotik bakterinin kendisi, prebiyotik ise bakteriyi besleyen madde olarak tanımlanır.
- Galakto-oligosakkarit adlı prebiyotik 64 kadına verilmiş ve çift kör çalışma yöntemiyle yapılan çalışmada anksiyete seviyesinin belirgin düzeyde azaldığı saptanmıştır.
- Pratikte probiyotik ve prebiyotik beslenen hastalarda stres seviyesinin düşüşü gözlemlenmiştir.
- 31:47Sigaranın Etkileri
- 70 bin kişide yapılan çalışmaya göre kadınlar sigara içtiklerinde öğrenme güçlüğü ve hatırlama zorluğu yaşarken, erkeklerde 18 yaşında bile kalp hastalığı ortaya çıkabilmektedir.
- Amerika'da yılda 5 bin kişi pasif içicilikten akciğer kanserine yakalanıp ölmektedir.
- Sigaranın en ufak bir faydası olmadığı ve herkesin ciddi tütün ürünü karşıtı olması gerektiği vurgulanmıştır.
- 33:41Mutfak Segmenti
- Mutfak segmentinde kokoreç ve anne köfte gibi mevsim menüsü sunulmaktadır.
- Mangal sezonu açıldığı için bu lezzetler mevcuttur.
- 34:10Kokoreç Hazırlama
- Kokoreç daha önceden pişirilmiş ve vakumla sıkıştırılmış, fırında 220 derecede 45-50 dakika pişirme kağıdında ısıtılmıştır.
- Kokoreç dilimlendikten sonra tavada kızartılabilir veya zevke göre doğrudan servis edilebilir.
- Kokoreç, uykuluklarla hazırlanmış olduğu için beyaz renkte olup, tavada çok fazla kızartılmamalıdır.
- 35:49Kokoreç Sunumu
- Kokoreç evde pratik şekilde hazırlanabilir ve aile ve komşularla paylaşılabilir.
- Kokoreç dilimlendikten sonra baharatlarla (kekik, kimyon, pul biber, kırmızı toz biber, hakiki top kekik) baharatlanır.
- Kokoreç, ekmeğin arasına konularak servis edilebilir veya lavasa sarılarak sunulabilir.
- 37:08Anne Köftesi Tarifi
- Anne köftesi için 500 gr veya 1 kg kıyım et (kaburga arasından seçilen yağlı olacak şekilde) kullanılabilir.
- Et itek çekim yapılır, tuz, kimyon, karabiber, kırmızı toz biber, soğan ve yoğurt eklenerek 6-8 saat dinlendirilir.
- Köfteyi evde hazırlayıp dondurup uzun ömürlü şekilde saklayabilirsiniz.
- 38:11Et ve Köfte Hakkında Bilgiler
- Etin lezzetini veren yağdır, ancak sağlıklı olması ve ağzın içinde donmaması önemlidir.
- Kaburga arası yağ en uyguntur, 1 kg ete 250 gr kaburga arası yağ eklenir.
- Köfteyi evde hazırlamak mümkün, kasaptan alınan et ve doğal baharatlarla hazırlanır.
- 39:37Köfte Pişirme Tekniği
- Köfte mangalda meşe kömüründe pişirildiğinde daha lezzetlidir.
- Meşe kömüründe yağ damlayarak eti ekmeğine yapıştırır.
- Köfteyi pişirirken ızgaranın yanında salata, domates ve soğan servis edilebilir.
- 47:07Programın Sonu ve Mesajlar
- Programın sonunda sağlık alanında bilgi paylaştıran konuklar Çağla ve ekibe mesajlar gönderiyorlar.
- Konuklar, programın eğlenceli ve bilgilendirici olduğunu, izleyicilerin hayatlarına dokunduklarını belirtiyorlar.
- Fox TV'nin yeni bir gün programı sayesinde tüm sağlık yeniliklerini izlediklerini ve gelecek sezonlarda tekrar buluşmayı umduklarını ifade ediyorlar.
- 52:01Tüp Bebek Tedavisi Hakkında Bilgiler
- Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Doçent Dr. Arzu Yurci, tüp bebek tedavisini normal kendiliğinden gebe kalamayan çiftlerin başvurduğu yardımcı üreme tekniklerinden biri olarak tanımlıyor.
- Tüp bebek tedavisine başlama zamanı kişilerin durumuna göre değişir ve hastaların iyi değerlendirilip anamnez ve tahliller yapıldıktan sonra problemin ne olduğu tespit edildikten sonra uygulanır.
- Günümüzde altı çiftten biri fertilite problemiyle karşı karşıya ve tüp bebek yöntemi, erkek infertilitesi olan gruplarda, açıklayamayan infertilite durumlarında da uygulanabilmekte, daha etkili sonuçlar verdiği için hastaların tercih ettiği bir yöntem haline gelmiştir.
- 55:40Kişiselleştirilmiş Tüp Bebek Tedavisi
- Tüp bebek tedavisi kişiye özel bir tedavidir; başvuran her çift ayrıntılı değerlendirilir ve ona en uygun tedavi yöntemi belirlenir.
- İlaç dozunun seçilmesi, protokolün belirlenmesi ve hangi tedavinin uygun olduğunun belirlenmesi her hastaya göre farklıdır.
- Menopoz, bir kadının on iki ay süresince hiç adet görmemesiyle başlayan bir dönemdir.
- 56:50Menopoz ve Tüp Bebek Tedavisi
- Dünya Sağlık Örgütü'ne göre menopoz, bir kadının yumurtlama fonksiyonlarının bitmesi ve adet siktüsünün tamamen kesilmesidir.
- Pre-menopoz döneminde kadınlarda seyrek de olsa yumurtlama olabilir ve bu durumda gebe kalma şansı vardır, ancak menopoza girdikten sonra gebe kalma imkansızdır.
- Tüp bebek tedavisinde kanser riski yoktur; yapılan çalışmalarda ne yumurtalık ne de meme kanseri gibi bir kansere sebep olmadığı bilinmektedir.
- 58:36Yumurta Dondurma İşlemi
- Yumurta dondurma işlemi, kadınların üreme hücresi yumurtalarını daha sonra fertilitesini korumak için saklamasıdır.
- 2014 yılından beri Türkiye'de yumurta dondurma işlemi serbesttir ve evli olmaları gerekmez.
- Tıbbi sebeplerden yumurtalıklarını kaybetme riski olan, kemoterapi veya radyoterapi alacak olan ve ailesinde erken menopoz hikayesi olan hastalara yumurtalarını dondurma önerilir.
- 1:00:33Tüp Bebek Tedavisinde Başarı Oranları
- Tüp bebek tedavisinde başarı kişisel faktörlere dayanır; en önemli faktör kadının yaşıdır.
- Başarı oranını etkileyen faktörler arasında problemin ne olduğu, erkek faktörü, embriyosunun transfer edilme günü ve önceki tüp bebek denemelerinin durumu bulunmaktadır.
- Tüp bebekte gebelik belirtisi yoktur; tek belirtisi 10-12 gün sonra yapılan TCG testidir.
- 1:02:27Polikistik Over ve Tedavisi
- Polikistik over, toplumda kadınların en sık rastladığı endokrinolojik bozukluktur ve %6-19 oranında görülür.
- Bu hastalık tek bir tedavisi olan bir hastalık değildir ve hastaların şikayetlerine göre tedavi yapılır.
- Polikistik over hastaları tüp bebek tedavisinde en güzel sonuçları alabilen hasta grubudur.
- 1:04:24Yumurta Rezervi ve Dondurulmuş Embriyo Transferi
- Yumurta rezervini arttıracak bir tedavi yöntemi yoktur; kadınlar doğuştan belli bir sayıda yumurtayla gelir ve bunları ömrünün sonuna kadar kullanır.
- Sigara yumurta rezervini azaltır, spor yapmak, doymamış yağ asitlerinden, protein ağırlıklı ve sebze-meyve ağırlıklı beslenmek yumurta rezervinin azalmasını yavaşlatır.
- Dondurulmuş embriyo transferi, hastanın transfer için uygun şartlar oluşmadığında (örneğin polikistik over hastalarında) önerilir, ancak her şey yolunda giderse fresh transfer tercih edilir.
- 1:08:29Gıda İsrafı Sorunu
- Türkiye'de günde beş milyon ekmek ve yılda 215-220 milyar liralık gıda israfı yapılıyor.
- Ekonomik sıkıntılara rağmen bu kadar büyük bir gıda israfı yapmak günah ve yaz aylarında bu sorun daha da artıyor.
- Ekmekleri iyi kullanmak için bayatlamış ekmekleri yoğurt ve az miktarda sıvı yağla karıştırarak "ekmek aşı" yapmak gibi pratikler kullanılabilir.
- 1:09:54CİMS Yönteminin Kuralları
- CİMS (Cins) yönteminde yaz için on bir maddelik bir kural oluşturulmuş.
- İlk kural "az yiyen kilo alır, çok yiyen kilo verir" ve önemli olan hangi besinin hangi saatte ve ne ile yediğidir.
- İkinci kural, hangi gruba girdiğinizi bulup günlük öğün sayınızı ona göre planlamaktır; Türkiye'de %75'i günde 3 öğünden fazla, %25'i ise 3 öğünden az yiyerek kilo koruyor.
- 1:11:08Beslenme Önerileri
- Asla aç kalmamak önemlidir, açlık hormonları yükseldiğinde daha fazla yemek istenir.
- Türk insanının %75'i günlük öğün sayısını 4-5 civarında tuttuğunda kilo veriyor.
- En az %75 içinde lif olmayan karbonhidratlar tüketilmemeli, örneğin fasulye ile kabak, mercimek ile havuç, tatlı patates ile bezelye gibi lifli besinler tercih edilmeli.
- 1:12:41Sebze ve Kaçamak Kullanımı
- Sebzesiz kilo verilemez, haftanın dört günü mutlaka sebze olmalı; bunların iki tanesi sadece sebze, iki tanesi ise sebze ve et olacak.
- CİMS yönteminde kaçamaklar izin verilir, haftada iki gün kaçamak hakkı vardır.
- İlk üç ay sadece bağırsaklara ve mikrobiyata çalışılmalı, metabolizma düzeltilmeli.
- 1:15:00Metabolizma Düzenleme
- Bir yıllık bir süreçte ilk üç ay mikrobiyata, ikinci 2-3 ay metabolizma düzenlenir.
- Son altı aylık dönemde "bağırsak haritalaması" yapılır, vücut hangi besini nerede ve nasıl istiyorsunu öğrenilir.
- Üst üste iki gün et yemek metabolizmayı durdurabilir, bu nedenle et tüketimi düzenlenebilir.
- 1:16:21Beslenme ve Metabolizma Hakkında Bilgiler
- Her kalori birbirine benzemiyor, farklı besinler farklı etkilere sahip olduğundan ne kadar çeşitli beslenirseniz o kadar iyi.
- Yaz ayları bağırsaklarınızı en mutlu etmeniz gereken aylardır.
- Yemek hazırlamak stres yaratabilir, bu nedenle önceden planlamak önemlidir.
- 1:18:25Kilo Verme Stratejileri
- Kilo verirken ortalama dört ile altı haftada bir kilo vermeniz normaldir, bu metabolizmanın kendini kilo alırken de belli duraklarda durduğu gibi davranmaktadır.
- Kilo verirken metabolizma beklenmedik şeyler yapmanızı ister, bu nedenle rutin değiştirmek avantajlıdır.
- Kahvaltıyı sabah ona kadar, öğlen yemeğini ise en geç ondört, akşam yemeğini ise en geç yirmiye kadar bitirmek önemlidir.
- 1:21:51Zayıflama Tedavisi Hakkında Uyarılar
- Zayıflama tedavisi en az bir yıl sürmelidir, aksi takdirde verilen kilo geri gelir.
- Tedaviyi yarım bırakanlar bir yıldan önce yarım bırakanlar, mutlaka kiloyu geri alır ve daha sonra kilo veremeyebilirler.
- En az bir yıl tedavi sürdürmek, kilo vermenin kalıcı olması için gereklidır.
- 1:22:33Programın Sonu ve Mesajlar
- Programın sonunda konuklar ve ekibin mesajları paylaşılıyor.
- Programın sağlıklı beslenme ve sağlıklı yaşama konularında değerli bilgiler verdiğini vurgulayan mesajlar gelmektedir.
- İzleyicilere önümüzdeki sezon için hazırlıklar yapılıyor ve yeni sezonda yeniliklerle buluşma vaadi veriliyor.
- 1:26:19Sağlık Çalışanlarına Saygı
- Konuşmacı, programda bulunan hekim ve doktorların aile gibi olduklarını belirtiyor.
- Sağlık çalışanlarının tehdit edilmesi durumunda kaygı duyulduğunu, onların başımıza tacı olmalı ve el üstünde tutulmalı olduğunu vurguluyor.
- Tıp fakültesinde dövüş sanatları değil, tedavi ederek sorunları çözmek öğretiliyor ve doktorlar insanlar için fedakar çalışmak istiyorlar.
- 1:27:37Sağlık Çalışanlarının Durumu
- Hastanelerde birçok sorun yaşanıyor çünkü doktorlar çalışma koşullarının uygun olmamasından dolayı yorulmuş ve bıkmış durumda.
- Pandemi döneminde doktorlar ve yardımcı sağlık personeli dünya örneği bir çalışma göstermişler.
- Doktorlar hastalarıyla uzun uzun konuşup problemlerini dinlemek istiyorlar, ancak hastanelerde bu imkan bulunmuyor.
- 1:29:09Yaşlanmaya Neden Olan Hatalı Davranışlar
- Yaşlanmaya neden olan birinci davranış aşırı baharat kullanmaktır, bu enflamasyon yaratır.
- Trans yağlı margarinler ve içeceklerden uzak durulmalıdır.
- Gazlı içecekler çok içilirse erken yaşlanmaya ve hastalıklara neden olabilir.
- 1:31:28Sağlıklı Beslenme Önerileri
- Çocukları iyi besleyerek erken yaşlanmalarını ve kanser, tansiyon, kolesterol gibi problemlerden uzak durmalarını sağlayabiliriz.
- Gazlı içeceklerin yerine maden suyu veya soda ile karıştırarak tüketimi azaltmak önerilir.
- Diyet içecekler, enerji içecekleri ve dondurulmuş besinler sağlık için zararlıdır.
- 1:34:50Programın Sonu
- Konuşmacı, program ekibine ve provizyon ekibine teşekkür ediyor.
- Yorucu bir iş yaptıklarını ancak en iyisini yaptıklarını düşünüyor.
- Program sonunda bir pastanın kesildiği gösteriliyor.
- 1:36:11Programın Kapanışı
- Program 847. bölüm ile sona erdi.
- Sunucu, Gürkan hocası ve diğer hocalara teşekkür etti.
- Fox ekibine, kameraman ve yönetmenlere, yönetimine teşekkür edildi.
- İzleyicilere en kısa zamanda görüşmek üzere veda edildi.