Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- TVNET'te yayınlanan bu programda, sunucu ve iş hukuku uzmanı Avukat Birsel Mut, izleyicilerden gelen soruları yanıtlıyor.
- Program, çalışan hakları, iş sözleşmeleri ve iade davaları hakkında kapsamlı bilgiler sunuyor. İlk bölümde işe başlama anında sigortanın başlaması, deneme süresi, iş sözleşmelerinin feshedilmesi, ihbar süreleri ve tazminat hakları ele alınıyor. İkinci bölümde ise iş kazası durumunda mirasçıların hakları, belirli süreli iş sözleşmeleri ve SSK ile ilgili sorunlar tartışılmaktadır.
- Programda ayrıca iş kazası sonrası sigortalılığın tespiti için dava açılması gerektiği, mirasçıların sigorta primlerinin ödenmesine ilişkin talepleri ve belirli süreli iş sözleşmelerinin belirsiz süreli sözleşmelere dönüşümü gibi konular da açıklanmaktadır. Uzman, bu tür sorunların dava yoluyla çözülebileceğini ve yasal süreçlerin önemini vurgulamaktadır.
- 00:37İşçi Sigortası ve Deneme Süresi
- İşçi işe başladığı andan itibaren sigortalı olması yasal olarak öngörülür.
- Deneme süresi verilebilir, yasal olarak iki aylık deneme süresi verilebilir ve toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar uzatılabilir.
- İşçinin sigortalı yapılması ve özlük haklarından faydalanması zorunludur.
- 01:47İş Sözleşmesinin Feshi
- İş akitlerinin feshi haklı ve geçerli nedenler olmak üzere iki ana başlıkta toplanır.
- Haklı nedenler arasında sağlık nedenleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık nedenleri ve zorlayıcı sebepler bulunur.
- İhbar gerekli olup, ihbar sürelerine işçinin uyması önemlidir.
- 02:47İhbar Gerekmeyen Haller ve Kıdem Tazminatı
- Askerlik, emeklilik ve kadın işçilerde bir sene içerisinde evlendikten sonra bir sene içerisindeki işten ayrılma hallerinde fesih gerekmemektedir.
- Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık dışındakilerin hepsinde kıdem tazminatına hak kazanılır.
- İhbar süreleri çalışma süresine göre değişir: altı aydan az çalışmış olanlar için iki hafta, altı ay ile bir buçuk yıl arasındakiler için dört hafta, bir buçuk ile üç yıl arasındakiler için altı hafta ve üç yıldan fazla çalışmışlıklar için sekiz hafta.
- 03:41Hizmet Sözleşmesinin Feshi
- Hizmet akitlerinin öncelikli olarak yazılı olarak fesih edilmesi gerekir.
- Fesih sebebinin açık ve kesin bir dille belirtilmesi zorunludur.
- İhbar sürelerine uymak, ihbar tazminatına hak kazanacak diğer tarafın tazminatını almasını sağlar.
- 04:28İşverenin Fesih Hakkı
- İşveren işçinin sağlık sebepleri dolayısıyla, kötü yaşayışı nedeniyle sağlık durumunu engellediyse ihbar tazminatını vermeden kıdem tazminatı ile beraber işçiyi işten çıkartabilir.
- Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık durumunda (hakaret, iftira, sürekli çatışma) kıdem ve ihbar tazminatı ödemeden işçiyi derhal fesih edebilir.
- Yangın, deprem ve doğal afetlerin zorlaması ile mücbir sebepler durumunda da kıdem tazminatı ile işten çıkartılabilir.
- 05:37Derhal Fesih Hakkı ve Geçerli Nedenler
- Derhal fesih hakkı, karşı tarafın fiili işlediğini öğrendiğinden itibaren altı iş günü içerisinde ve fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir sene içerisinde kullanılmalıdır.
- Yasadan kaynaklı olan nedenler ve yasanın kesin olarak belirlediği nedenler haklı nedendir ve derhal fesi gerektiren nedenlerdir.
- Geçerli nedenler işyerinden, işletmeden veya işçinin yeterliliğinden ve davranışlarından kaynaklanabilir ve ekonomik krizler de geçerli neden olarak kabul edilir.
- 07:02İş Kazası ve Sigorta Sorunu
- İş kazası iş yerinde olmuş olması yeterli ve geçerli bir sebep değildir.
- Sigortanın eksik gösterilmesinin tespit edilmesi için dava açılması gerekir.
- Hizmet tespiti ile sigortalılığın tespiti davaları aynıdır ve kanuni mirasçılar kıdem ve ihbar tazminatlarında hak kazanırlar.
- 08:35İş Kazası Sonrası Mirasçıların Hakları
- İşçinin ölümüyle mirasçıların da dava açma hakkı vardır.
- Mirasçılar iş kazasından kaynaklı destekten yoksun kalma tazminat hakları ve sigortalılıktan kaynaklı sigortalılığın tespiti ve primlerin ödenmesine ilişkin talepleri olabilir.
- İşçinin çalıştığı yerde çalışanlardan veya çevredeki çalışanlardan tanıklarla ispat edilebilir ve sigorta süresinden işçinin orada çalıştığı bellidir.
- 09:42Belirli Süreli İş Sözleşmeleri
- Yasamız öncelikli olarak sözleşmelerin belirsiz süreli olduğunu kabul eder, belirli süreli iş sözleşmelerinde yazılı şekil şartı ve objektif bir nedenin olması gerekir.
- Belirli süreli sözleşmeler zincirleme olarak her sene tekrar edilmesine izin verilmez, bu durumda sözleşme belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür.
- Kapıcılar gibi sürekli tekrar edilen sözleşmelerde işçinin kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gibi hakları vardır.
- 11:32SSK ve Ölüm Geliri Sorunu
- Bir izleyici, babasının 2009 yılında İstanbul'daki bir selde iş kazası sonucu kaybettiğini ve ölüm geliri bağlandığını anlatıyor.
- SSK, ölüm gelirini yaklaşık 10,5 aylık bir süre zarfı sonunda bildirmeksizin banka ipotek şeklinde kesmiş ve şimdi geri ödeme talep ediyor.
- SSK'nın bu tür işlemler yapabilmesi için yasa maddelerine uyulması gerekir ve bu tür sorunlar dava yoluyla çözülmelidir.